Gaye Yıldırım/Muhabir
ABD’de yaşayan Duke Durham, 2017 yazında aniden can sıkıcı sağlık sorunlarıyla boğuşmaya başladı. Ağzı sürekli kuruydu ve ağzının içinde bir mantar enfeksiyonu geliştirmişti. Ancak arkadaşı farklı bir semptom daha geliştirdiğini belirttiğinde gerçekten endişelenmeye başladı. Endişelendiren semptom ağız kokusuydu.
Durham bunun çok kötü ve güçlü bir koku olduğundan bahsediyor ve böyle kokmasına neden olacak hiçbir şey yemediğini ya da içmediğini söylüyor. Bunun üzerine hemen internete girip araştırıyor. Bu kokunun vücudun şekeri düzgün şekilde işleyemediği anlamına gelen bir otoimmün bozukluk olan tip 1 diyabetin karakteristik bir belirtisi olduğunu keşfetti.
KÖTÜ NEFESİN SEBEBİ DİYABET OLABİLİR
Vücudun şekeri enerji için kullanamaması sonucunda da kötü koku nefes ve ter yoluyla yayılıyor. Bunun potansiyel olarak ölümcül bir diyabet komasına yakın olduğunun göstergesi olduğuna dair yazılar okuyan Durham, soluğu doktorda aldı. Kan testleri sonucu da diyabet olduğu kesinlik kazandı. Ardından tedavi ile kan şekerini normal seviyeye döndürdü.
“O zamanlar susuzluk ve yorgunluk gibi diğer semptomları pek ciddiye almamıştım. Ancak kız arkadaşım bana nefesimin güçlü bir şekilde koktuğunu söylediğinde bu o kadar alışılmadık bir durumdu ki beni doktora gitmeye teşvik etti.”
DERHAL DOKTORA GÖRÜNMEK GEREKİR
Yurtdışı kaynaklı bir Diyabet Araştırma Vakfı'na göre, tip 1 vakalarının yaklaşık dörtte biri yalnızca hastada ağız kokusu geliştiğinde teşhis ediliyor.
Yardım kuruluşunun araştırma iletişim sorumlusu Josie Clarkson, “Bu gerçekleştiğinde derhal bir doktora danışmalısınız. Mümkün olan en kısa sürede kan şekeri seviyelerini düşürmek için insülin tedavisine başlanması hayati önem taşıyor” diyor.
KOKUNUN PEK ÇOK SEBEBİ VAR
Ağız kokusu, insanların yaklaşık yüzde 30'unu etkiler. Bunun bir dizi potansiyel nedeni vardır; bunlar arasında tabii ki baharatlı veya keskin kokulu yiyecekler, diş eti hastalığı, sigara içme ve burun tıkanıklığı yer alır.
Balık gibi de tabir edilen ağır kokulu nefes, böbrek fonksiyonunun zayıf olduğunun bir işareti olabilir. Kötü koku, böbrekler kan dolaşımındaki atıkları temizleyemediğinde oluşan trimetilamin adı verilen bir kimyasaldan kaynaklanır. Ekşi kokulu nefes ise reflüden kaynaklanabilir. Ağız kokusunun çok sayıda nedeni var, ancak eğer kronik ve devam eden bir sorunsa, o zaman bunu gerçekten kontrol ettirmelisiniz. Çünkü altta yatan ciddi bir sebep olabilir.
TESPİTİ ÇEVREDEKİ İNSANLARIN DÜRÜSTLÜĞÜNE BAĞLI
Sorun şu ki, insanlar genellikle utanç nedeniyle ağız kokusu konusunda yardım arama konusunda isteksizdir. Diğer sorun ise normalde bunu fark edenin nefesi kötü olan kişi değil, etrafındakiler olmasıdır, dolayısıyla sorunu tespit etmek genellikle etrafınızdakilerin dürüstlüğüne bağlıdır.
BAZILARI AĞIZ KOKUSUNA DAHA YATKIN
Bazı insanlar genetik olarak ağız kokusuna daha yatkın olabilir. Bilim insanları, SELENBP1 geninde mutasyon taşıyan kişilerde kötü koku gelişme olasılığının daha yüksek olduğunu keşfetti.
Nature Genetics'de 2017'de yayınlanan bir rapora göre, bu gen kükürtlü bileşiklerin parçalanmasında rol oynayabilir. Hatalı gen, daha sonra bunların biriktiği anlamına gelir. Bu gen mutasyonu nüfusun yüzde 3’ünü etkiliyor. Ancak bu gene sahip olmak kötü nefese de sahip olunacağının kesin olduğu anlamına gelmiyor.
TEDAVİSİ VAR MI?
Ağız kokusunun tedavisi genellikle kokuyu kapatmak için düzenli gargara kullanımını veya diş eti enfeksiyonları gibi sorunun temel nedenini ele almayı içerir.
Ancak ağız kokusunu tamamen ortadan kaldırabilecek yeni potansiyel tedaviler ortaya çıkıyor. Son zamanlarda ABD'deki Ohio Eyalet Üniversitesi'ndeki bilim adamları, sarımsak içeren bir yemekten hemen sonra sade yoğurt yemenin, kokuyu yayan molekülleri etkili bir şekilde yakaladığını ve onları nefes yoluyla kaçmasına izin vermek yerine vücutta mühürlediğini keşfetti.
Eylül ayında Molecules dergisinde yayınlanan bir rapora göre işin sırrı, yoğurdun yüksek düzeyde yağ ve protein içermesi.
