ABD’nin Avustralya ile imzaladığı AUKUS anlaşması ile milyarlarca dolarlık zarara uğrayan Fransa’ya AB’den destek geldi. AB Konseyi Başkanı Michel, ABD’yi ‘denizaltı anlaşması’ nedeniyle ‘sadakatsizlikle’ suçladı.
ABD ve İngiltere’nin Avustralya ile imzaladığı AUKUS anlaşmasının yankıları sürüyor. Fransa’da 3 ülkeye tepkiler sürerken, Fransa’ya yeterince destek vermediği için eleştirilen Avrupa Birliği (AB) liderlerinden birbiri ardına destek mesajı geldi.
BM 76. Genel Kurulu Görüşmeleri için New York’ta bulunan Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, gazetecilere yaptığı açıklamada, ‘’AUKUS’’ olarak bilinen anlaşmaya tepki gösterdi. Michel, “Müttefikler için temel ilke şeffaflık ve güvendir ve bunlar bir arada olur. Peki, biz ne görüyoruz? Net bir şekilde şeffaflık ve sadakat eksikliği gözlemliyoruz’’ dedi.
“Konuşmamız lazım”
CNN International televizyonundan Christian Amanpour’a konuşan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise Paris yönetiminin uğradığı muamelenin “kabul edilemez” olduğunu söyledi. Von der Leyen, “Biz dostuz, ortağız. Dostlar ve ortaklar özellikle ortak çıkarlarını ilgilendiren konularda birbirleriyle konuşurlar. Bu açıkça gerçekleşmedi. Ve bu konuda konuşmamız gerektiğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de Fransa ile açık bir dayanışma içinde olunduğunu bildirdi.
Ordu kurma hayali
AB’nin kendi “Avrupa ordusunu” kurma fikri, dönem dönem özellikle krizler ortaya çıktıkça alevleniyor. Bu kez NATO’nun Afganistan’dan çekilmesiyle yeniden tetiklenen “Avrupa ordusu” tartışmaları, Avustralya’nın Fransa ile 50 milyar avroluk denizaltı alım anlaşmasını iptal ederek, ABD ve İngiltere ile “AUKUS” adı verilen bir ittifaka girişmesi sonucu daha da arttı. Amanpour’a verdiği röportajda, AB’nin savunma birliği kurmak konusunda adımlarını hızlandıracağını söyleyen von der Leyen, NATO dışında da bağımsız şekilde hareket kabiliyetine sahip olunması gerektiğini belirtti. Fransa’da gelecek sene bu meselenin detaylarının ele alınacağı bir zirve düzenleneceğini anımsatan von der Leyen, bu sırada da uygulanabilir adımlar konusunda çalışmaya devam edileceğini kaydetti.
Kriz derinleşiyor
Öte yandan Avrupa Parlamentosu Uluslararası Ticaret Komitesi Başkanı Bernd Lange, Avustralya’nın Fransa ile denizaltı yapımı anlaşmasını sona erdirme kararının “Avrupa çıkarlarına karşı bir tür saldırı” olduğunu söyledi. İptal kararının Avustralya-Avrupa Birliği arasındaki serbest ticaret anlaşması müzakerelerini karmaşıklaştıracağını ve geciktireceğini söyleyen Lange, Fransızların tepkisinin ardından müzakerelerin “daha karmaşık hale geldiğini” belirtti. Avustralya Ticaret Bakanı Dan Tehan ise yaptığı açıklamada, AB ve Avustralya arasındaki serbest ticaret anlaşması müzakerelerinin 12 Ekim’de başlayacak 12. turu için AB Ticaret Temsilcisi Valdis Dombrovskis ile Brüksel’de görüşmelerde bulunacağını söyledi. Tehan, bu görüşmelerin devam etmemesi için hiçbir neden göremediğini belirtti.
Macron’dan karşı hamle
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, dün Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile Hint Pasifik bölgesi üzerinde işbirliği yapmayı görüştü. Macron’un ofisinden yapılan açıklamada, iki liderin bir telefon görüşmesi yaptığı ve bu sırada Afganistan’daki kriz gibi konuların da ele alındığı belirtildi.
Morrison Macron’la görüşmeyecek
Resmi temaslarda bulunmak üzere ABD’ye giden, Avustralya Başbakanı Scott Morrison ise Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda görüşme planı olmadığını söyledi. Anlaşmanın iptaliyle Fransa’nın hayal kırıklığına uğramayacağını düşünmenin saflık olacağını ancak bunu Avustralya’nın ulusal çıkarları için yapması gerektiğini savunan Morrison, ‘‘Avustralya’nın yaptığı, bölgenin barış ve istikrarına katkıda bulunmaktır. Tüm ülkeler kendi çıkarları doğrultusunda kararlar almak zorundadır’’ ifadelerini kullandı.
