ABD’deki başkanlık seçimleri, seçim gününden sonra bile uzun bir süreçle devam ediyor. Sandıklar kapandıktan sonra oyların resmi sayımı başlıyor. Bu aşamada özellikle posta yoluyla kullanılan oyların süreci yavaşlattığı biliniyor. Sayım sürecinde yaşanabilecek aksaklıklar, yasal itirazlar ya da oy pusulalarına ilişkin itirazlar, sonucun netleşmesini daha da uzatabiliyor.
Seçim yetkilileri, itirazları inceledikten sonra pusulaları değerlendirme sürecine alıyor. Yeniden sayım işlemleri de eyaletten eyalete değişiklik gösteren kurallara bağlı olarak gerçekleştirilebiliyor. Ancak bir aday başkanlık için gereken delege sayısına ulaştığında, seçilmiş başkan (president-elect) unvanını kazanıyor.
Sonuçların Onaylanması ve Takvim
Oyların sayımının ardından, eyaletler resmi sonuçları onaylamak zorunda. Bu işlemlerin tamamlanması için belirlenen son tarih 11 Aralık. Seçim sonuçları, ülke çapında yaklaşık 3 bin bölge yetkilisi ve daha sonra eyalet düzeyindeki amirler tarafından resmen onaylanıyor. Sonuçlara yapılan itirazlar, mahkeme yoluyla da çözüme kavuşturulabiliyor.
Delegelerin Seçimi ve Seçiciler Kurulu Sistemi
ABD’nin başkanlık seçim sistemi, en fazla oyu alanın değil, en fazla delegeye ulaşan adayın başkan seçilmesini öngören Seçiciler Kurulu (Electoral College) yöntemine dayanıyor. Başkanlık seçiminde halkın doğrudan değil, seçtikleri delegeler aracılığıyla oy kullanması, süreci daha karmaşık hale getirebiliyor.
Eyaletlerde delegeler, parti komiteleri tarafından seçiliyor. Bu delegeler, başkan ve başkan yardımcısı adayına oy vererek, bu oyları 17 Aralık’a kadar Washington’a iletiyor. Kongre, bu oyları en geç 23 Aralık’ta teslim alıyor.
Kongre Onayı ve Yemin Töreni
ABD Kongresi, seçim sonuçlarını 6 Ocak 2025 tarihinde resmi olarak onaylamak için toplanacak. Yeni başkan ve başkan yardımcısının yemin ederek görevlerine başlaması, 20 Ocak 2025’te gerçekleşecek. Bu yemin töreniyle Trump, ikinci kez ABD başkanlığı koltuğuna oturacak.
Tarihteki Benzer Seçim Süreçleri
ABD başkanlık seçimleri, geçmişte de uzayan oy sayım ve tartışmalı sonuç süreçleriyle gündeme gelmişti. 3 Kasım 2020 seçimlerinde Joe Biden, oyların dört gün içinde sayılmasıyla 46. başkan olarak ilan edilmişti. Ancak Trump’ın sonuçları kabul etmemesi ve destekçilerinin 6 Ocak 2021’de Kongre’yi basması, seçim tarihine kara bir leke olarak geçmişti.
Daha eski bir örnek olarak, 2000 yılında George W. Bush ve Al Gore arasında yaşanan seçim belirsizliği, haftalar süren sayımlarla çözülmüş, Florida eyaletindeki 537 oy farkı Bush’u başkan yapmıştı.
