Her ne kadar "Mavi Vatan"ın genişlediğinin açıkça ortaya çıkması Atina'da pek çok kişiyi şaşırtsa da, Türkiye ile Somali arasında, Somali'nin deniz bölgelerinin korunmasını Somali'den devralma anlaşması birdenbire ortaya çıkmış bir anlaşma değildi. Pentapostagma haber sitesinde yayınlanan haberde, bu anlaşmanın neyi gösterdiğini ve ne gibi gelişmeler gerektirdiğini analiz edildi.
Münhasır Ekonomik Bölge'ye (MEB) yönelik her türlü iç ve dış tehdide karşı kontrol ve savunma hakkı, iki ülke arasında birkaç gün önce imzalanan anlaşma hükümleri uyarınca Somali tarafından Türkiye'ye verildi. Ankara aynı zamanda önümüzdeki 10 yıl boyunca Mogadişu'nun deniz kuvvetlerini oluşturma, donatma ve eğitme yükümlülüğünü de üstlenirken, anlaşmanın temel hususlarından biri Ankara'nın Somali'nin MEB'inin işletilmesinden elde edilen gelirin %30'unu sağlamasıdır.
Bunun, Somali tarafından Türkiye'ye egemenlik hakları ve ulusal egemenlik verilmesi meselesinin ötesinde, bu ülkenin bir hamilik olmasa bile Ankara'nın uydusu haline gelmesi, Ankara'nın kendisini nasıl gördüğünü en net şekilde ortaya koyuyor. Bölgede daha geniş bir güvenlik mimarisi oluşturmakta ve kesinlikle ülkemizin ve ayrıca Kıbrıs'taki Helenizmin çıkarlarına karşı revizyonizm stratejisini güçlendirmektedir.
“TÜRKİYE, SOMALİ’DE DENİZ ÜSSÜ OLUŞTURACAK”
Türkiye'nin Somali'ye kucak açmasının yeni olmadığını belirtmek gerekir. Ankara, ülkenin toprak bütünlüğünün savunulmasının bir kolu olmak şartıyla ülkenin başkentinde 2000 kişilik bir askeri üs bulunduruyor. Sonuç olarak, son anlaşma havacılık parametresini de ekliyor, zira çok yakında Türkiye'nin, aynı zamanda Somali'nin MEB'inin kontrolü için bir hava koluna sahip olacak ve tabii ki bölgede deniz kuvvetlerinin kalıcı varlığını da içerecek bir deniz üssü oluşturduğunu göreceğiz.
“TÜRKİYE, KIZILDENİZ’E GİRİP ÇIKACAK”
Ele alınan haberde, dikkat çeken bir başka iddia da bugünden itibaren kısa bir süre içinde birkaç bin Türk'ün ülkenin ve bir MEB olarak Somali'ye ait olan geniş deniz alanının fiilen askeri kontrolünü ele geçireceğinin söylenmesi oldu. Asya, Afrika ve Avrupa arasındaki deniz iletişiminin güvenliğiyle ilgilenecek ve Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından bir nokta olarak "kontrol" edilmek ve Türkiye ile "konuşmak" için Kızıldeniz'e girip çıkacak.
YUNAN MEDYASI: TÜRKİYE, ASKERİ OPERASYONLARA DAHİL OLABİLİR
Bu özel avantajın yanı sıra Ankara, Doğu Afrika'da hem desteklenmesi hem de geri çekilmesi çok zor olacak bir çatışmaya dahil olma riskiyle karşı karşıya. Kendimizi açıklıyoruz. Somaliland bölgesi, yani kuzey Somali, Mogadişu'dan bağımsızlığını ilan etti ve Etiyopya ile Eritre'nin bağımsızlığından bu yana kaybettiği denize erişim ve deniz kuvvetlerini yeniden inşa etme imkanı sağlayan bir anlaşma imzaladı. Mogadişu ise bu gelişmeye karşı çıkıyor ve Somali-Türkiye ikilisinin Somaliland-Etiyopya ikizini dengelemek için yaratıldığını düşünüyor. Mısır, S. Arabistan ve BAE'nin doğrudan dahil olacağı bir ortamda, Türkiye'nin karada ve denizde askeri operasyonlara katılma ihtimalinin yüksek olduğu ortada.
Sonuç olarak ülkemizde şunu anlamak gerekir ki, Türkiye, riski yüksek ama faydası yüksek bir stratejiyle, "Stratejik Derinlik" olarak gördüğü alanı askeri üslerle "işaretliyor". Katar'da 5000 kişilik üs, Sudan'la anlaşma, Libya'da binlerce cihatçı ve Silahlı Kuvvetleri mensubu ile üsler, Avlona'daki deniz üssü için Arnavutluk ile yakın zamanda yapılan anlaşma. Ankara, Basra Körfezi'nden Afrika Boynuzu'na, Kızıldeniz'den Doğu Akdeniz'e ve Adriyatik'e kadar Neo-Osmanlı bölgesini tanımlıyor...
Sayın Erdoğan'ın vizyonunu tamamlamak için bu bölgenin tam ortasında hangi milletin boyun eğmesi gerektiğini harita üzerinde görebilen var mı? Şu anda Türk cumhurbaşkanı, neo-Osmanlı mekânının iç halkasında gördüğümüz mekânın dış halkasını “yeniden yapılanma” altında “birleştiriyor”… “Atina Bildirgesi” ya da “Atina Bildirgesi”nden bahsedeceğiz. Bölgedeki hepimiz ve elbette biz Rumlar için çok geç olmadan Neo-Osmanlıların caydırılması mümkün mü?
TÜRKİYE-SOMALİ ANLAŞMASI
Türkiye Somali'de Son 15 yılda Türk dış politikasını sistematik bir şekilde takip etmeyen herkes, Türkiye-Somali'yi Somali karasularının savunmasına özel bir vurgu yaparak, Somali'nin "güvenlik tedarikçisi" haline getiren son anlaşmaya şaşırdı. Tüm bu zaman boyunca Türkiye, Orta Doğu'ya yönelik geleneksel çıkarlarının ötesinde, giderek daha aktif ve kendinden emin bir bölgesel oyuncu olarak ortaya çıktı; bu, Suriye iç savaşına askeri müdahalesi ve Kürt silahlı milisleri etkisiz hale getirmeye yönelik sistematik çabalarıyla ifade ediliyor. Aynı zamanda Afrika Boynuzu'nda ve özellikle Somali'de (ve Sudan'da) jeostratejik ayak izini genişletiyor.
Türkiye'nin Somali'ye "girişi", dramatik kıtlık dönemi olan 2011'e kadar uzanabilir ve insani yardım, ticaret anlaşmaları ve yüksek diplomasinin bir birleşimiydi. Türk müdahalesinin popülaritesi o kadar arttı ki, o zamandan beri yeni doğan erkek çocuklara Erdoğan adı, yeni doğan kızlara ise Türkiye ve İstanbul isimleri veriliyor. Sonraki yıllarda Türk nüfuzu güçlü jeopolitik özellikler kazanmış ve Türk varlığı giderek güvenlik konularına değinmiştir. Türkiye, Somali silahlı kuvvetlerini en az on yıldır eğitiyor. Artık Somali donanmasının eğitimini de üstleniyor. Bu sızmanın askeri boyutu, en açık biçimde Kızıldeniz'deki Arap içi rekabetlerle ve bu rekabetlerin ürettiği gerilimlerle ilgilidir.
Bu anlaşma, Etiyopya'nın otuz yıl önce Somali'den ayrılan Somaliland üzerinden denize erişim aramasını engellemeyi amaçlıyor. Bundan önce, 1 Ocak'ta Etiyopya'nın, Etiyopya'nın kontrolü altında bir liman karşılığında Somaliland'ın bağımsızlığını tanımayı kabul ettiği ilgili bir "mutabakat zaptı"nın imzalanması gerçekleşti.
Türkiye artık bölgede önemli bir oyuncu. Hem Hint Okyanusu hem de Aden Körfezi ile bağlantısı olan, çatışma ve korsanlık gibi tehlikelerin olduğu bir bölgede nüfuz sahibi olmak için Körfez ülkeleriyle yarışıyor. Bölgenin istikrarsızlık haritası, Somali'deki terörist El Şebab'ı, küresel gemiciliği tehdit eden Yemen'deki Husi iç savaşını, Güney Sudan'da devam eden bir başka iç savaşı, Etiyopya'daki iç toplumsal istikrarsızlığı ve bir zamanlar düşük, bazen de yüksek yoğunlukta olan bir dizi sınır çatışmasını içeriyor. Büyük ve orta güçlerin varlığı son on yılda arttı. Cibuti'de ABD, Fransa ve yakın zamanda Çin (ikincisi Güney Sudan'da), ama aynı zamanda BAE ve Suudi Arabistan da var.
"TÜRKİYE YÜKSELEN BİR GÜÇ"
Dış güçlerin yoğunlaşması arttıkça bölgenin önemi ve özellikle liman tesisleri aracılığıyla erişimi güvence altına alma rekabeti de artıyor. Afrika Boynuzu birçok bakımdan sadece geleneksel güçlerin değil aynı zamanda hırslı yeni oyuncuların da çatıştığı jeopolitik ve jeoekonomik ihtiyaçların arenası haline geldi. Somali'deki Türkiye tam da budur: Bayrağını göstermeye hazır olmasını destekleyen hırslara sahip, yükselen bir güç.
