Osmanlı İmparatorluğu’nun payitahtı İstanbul’da Topkapı Sarayı ve Dolmabahçe Sarayı’ndan sonra yönetim merkezi olarak kullanılan Yıldız Sarayı, devletin tarihinde önemli bir yer tutmaktadır. Peki, Yıldız Sarayı'nın önemi nedir, Yıldız Sarayı neden açıldı ve hangi dönemlerde aktif olarak kullanıldı! İşte Yıldız Sarayı'nın tarihçesi ve tüm detayları...
Yıldız Sarayı’nın Kuruluşu ve İlk Yılları
Yıldız Sarayı, Osmanlı padişahlarının avlandıkları bir av sahası ve hususi bir mesire yeri olarak kullanılmıştır. İlk defa Sultan I. Ahmed burada küçük bir kasır yaptırmış, III. Selim ise XVIII. yüzyılın sonunda annesi Mihrişah Sultan için ikinci bir kasır inşa ettirmiştir. Nisan 1877’de Sultan II. Abdülhamid, Dolmabahçe’den buraya taşınmış ve saray "Yıldız Saray-ı Hümâyunu" adını almıştır.
II. Abdülhamid Dönemi ve Yıldız Sarayı
II. Abdülhamid’in Yıldız Sarayı’na taşınmasının en önemli sebebi güvenliktir. II. Abdülhamid, Dolmabahçe Sarayı'nda ikamet eden amcası Sultan Abdülaziz'in tahttan indirilip öldürülmesine şahit olmuştur. Dolmabahçe Sarayı’nın güvenliğinin sağlanmasının zor olması, II. Abdülhamid’in Yıldız Sarayı'na taşınmasına neden olmuştur. Yıldız Sarayı’nın güvenliği, kalın ve yüksek duvarlarla sağlanmış ve saray, dış tehlikelere karşı korunmuştur.
Yıldız Sarayı’nda Yapılan İmar Faaliyetleri
II. Abdülhamid, Yıldız Sarayı’na taşındıktan sonra büyük bir imar faaliyetine girişmiş ve saraya tiyatro, müze, kütüphane, eczane, hayvanat bahçesi, mescit, hamam, tamirhane, marangozhane, demirhane ve kilithane gibi çeşitli binalar ilave edilmiştir. Ayrıca, sarayın çevresi kalın duvarlarla çevrilmiş ve sarayın dışarısı ile bağlantısı kesilmiştir. Yıldız Sarayı, II. Abdülhamid’in saltanat yıllarında 5.000’i görevli, 7.000’i asker olmak üzere yaklaşık 12.000 kişiye ev sahipliği yapmıştır.
II. Abdülhamid’in Yönetim Tarzı ve Sarayın Rolü
II. Abdülhamid, 1878’de meclisi kapatarak, iktidarı Bâbıâli’den saraya taşımıştır. Sarayda görevli kâtiplerin sayısındaki artış, devlet işlerinin saraydan yürütüldüğünü göstermektedir. II. Abdülhamid, devlet idaresini saraydan yönetmiş ve hususi iradeleri aracılığıyla hükûmeti yönlendirmiştir. Bu dönemde saray, bir yönetim merkezi olarak etkin bir rol oynamıştır.
Yıldız Sarayı'nın Son Dönemi ve Önemi
II. Abdülhamid’den sonra tahta geçen Sultan V. Mehmed Reşad, Dolmabahçe Sarayı’nda ikamet etmiş, son Osmanlı Padişahı Sultan Vahdeddin ise Yıldız Sarayı’nda kalmayı tercih etmiştir. Yıldız Sarayı, Sultan Vahdeddin döneminde İstanbul’un işgaline şahitlik etmiş ve Mustafa Kemal Paşa’ya 9. Ordu Müfettişliği vazifesinin verildiği yer olmuştur. Bu olay, Yıldız Sarayı’nın en önemli ve son işlevlerinden biri olarak tarihe geçmiştir.
Yıldız Sarayı, Osmanlı İmparatorluğu'nun üçüncü yönetim merkezi olarak önemli bir tarihi miras niteliğindedir. II. Abdülhamid döneminde güvenlik nedeniyle tercih edilen bu saray, büyük imar faaliyetleri ve yönetim tarzıyla Osmanlı tarihinin önemli merkezlerinden biri olmuştur. Sultan Vahdeddin döneminde ise, İstanbul’un işgali ve Mustafa Kemal Paşa’nın görevlendirilmesi gibi kritik olaylara ev sahipliği yapmıştır.
