Dr. Steven Vasilescu, kendisi ve ekibi tarafından geliştirilen yapay zeka yazılımının ileri derecede kısır erkeklerden alınan örneklerdeki spermi, hızlı bir şekilde tespit edebildiğini söylüyor.
Dr. Vasilescu, Avustralya'daki Sidney Teknoloji Üniversitesi'nde (UTS) biyomedikal mühendisi ve NeoGenix Biosciences tıbbi şirketinin kurucusudur.
Kendisinin ve meslektaşlarının geliştirdiği sisteme 'SpermSearch' adı verildi.
Obstrüktif olmayan azospermi (NOA) adı verilen SpermSearch, kısır erkeklerin %10'unu oluşturan, menisinde hiç sperm bulunmayan erkeklere yardımcı olmak için tasarlandı.
UTS'deki Dr. Steven Vasilescu ve meslektaşları spermin yerini hızla tespit etmeye yardımcı olacak bir yapay zeka sistemi geliştirdi.
Genellikle bu vakalarda testislerin küçük bir kısmı cerrahi olarak çıkarılır ve embriyoloğun manuel olarak sağlıklı sperm arayabileceği bir laboratuvara götürülür.
Doku parçalara ayrılır ve mikroskop altında incelenir. Herhangi bir canlı sperm bulunursa, bunlar ekstrakte edilip bir yumurtaya enjekte edilebilir.
Dr. Vasilescu, bu süreçte birden fazla personelin altı veya yedi saat çalışabileceğini, bunun yorgunluğa neden olup yanlışlık yapmayı tetikleyebileceğini söyledi.
"Bir embriyolog mikroskoba baktığında, gördükleri şey tam bir karmaşadır; hücrelerin yıldız manzarasıdır" diyor.
Dr. Vasilescu, "Kan ve doku var. Her şeyin içinde yalnızca 10 sperm olabilir ama milyonlarca başka hücre de olabilir. Bu samanlıkta iğnedir" diyor.
Bunun aksine, numunelerin fotoğrafları hemen bilgisayara yüklendiğinde SpermSearch'ün herhangi bir sağlıklı spermi saniyeler içinde bulabildiğini söylüyor.
Bu hıza ulaşmak için Dr. Vasilescu ve meslektaşları yapay zekayı bu karmaşık doku örneklerindeki spermi tanımlayacak şekilde eğitti ve ona binlerce görüntü gösterdi.
Yayınlanan bir bilimsel makalede, UTS biyomedikal mühendislik ekibi, SpermSearch'ün deneyimli bir embriyologdan 1000 kat daha hızlı olduğunu söyledi.
Ancak SpermSearch embriyologların yerini almak üzere değil, yardımcı bir araç olarak kullanılmak üzere tasarlanmıştır.
Dr. Sarah Martins da Silva, sperm bulmadaki bu hızın hayati önem taşıdığını söylüyor. Dundee Üniversitesi'ndeki üreme tıbbı alanındaki klinik okuyucu, "Zaman kritiktir" diyor.
"Yumurta toplayan biri varsa ve döllenmesi gereken yumurtalar varsa, bunu yapabilmemiz için çok kısa bir zaman aralığımız var. Süreci hızlandırmak son derece avantajlı olabilir."
Sperm sayısının son kırk yılda yarı yarıya azaldığı yaygın olarak bildirilirken, kısırlık giderek büyüyen bir sorun olmaya devam ediyor.
Erkek doğurganlığındaki düşüşün ardındaki faktörlerin arasında kirlilik ve sigara içmekten, kötü beslenmeye, yeterli egzersiz yapmamaya ve çok fazla strese kadar pek çok şeyin yer aldığı bildiriliyor.
Dr. Meurig Gallagher, kısırlık sorunları olan erkeklere yardım etmek için çalışan bir başka akademisyendir.
Birmingham Üniversitesi Sistem Modelleme ve Kantitatif Biyotıp Merkezi'nde Yardımcı Doçent olarak görev yapan Gallagher, sperm kuyruklarının hızını ve hareketini izlemek için görüntüleme yazılımını kullanıyor.
"Kuyruğu izlemek numunenin sağlığı hakkında fikir veriyor" diyor. "Dakikalık değişiklikler bize spermin çevresel stres altında olup olmadığını, ölmek üzere olup olmadığını veya biyolojik bir işarete tepki verip vermediğini söyleyebilir."
Bu arada Belfast merkezli doğurganlık firması Examen, bireysel spermlerdeki DNA hasarını belirlemek için tek hücreli jel elektroforezi olarak bilinen bir teknik kullanıyor.
Prof Sheena Lewis ve ekibi bu tekniği 20 yılı aşkın süredir geliştiriyor.
Ancak Queens Üniversitesi Belfast'ta üreme tıbbı alanında fahri profesör ve Examen'in genel müdürü olan Prof Lewis, yapay zeka kullanımındaki gelişmeler heyecan verici olsa da tıbbın çok yavaş ilerlediğini söylüyor.
Örneğin SpermSearch, yalnızca yedi hastayı kapsayan çok küçük bir denemenin ardından şu anda kendini kanıtlama aşamasındadır.
Profesör Lewis "Bunun henüz bir anlamı yok" diyor. "Bir şeyin konsept kanıt aşamasından ticari olarak satışa sunulmasına kadar geçen süre muhtemelen iki ila beş yıl arasındadır. Daha gidecek çok yolu var. Aynı zamanda NOA hastası olan çok küçük bir grup erkeği de hedef alıyor. Yapabileceğiniz her şey harika ama asla ana akım olmayacak."
Sydney'de Dr. Vasilescu, onlarınki gibi bir tedavinin "son durak" olduğunu söylüyor.
"Bu, bir yumurtayı gübrelemek veya sadece tedaviyi durdurmak arasındaki fark olabilir" diyor.
"Embriyoloğu daha verimli ve daha doğru hale getirebilirsek, başka türlü bulamayacakları spermleri bulabilirler. Bu, bir erkeğe kendi biyolojik çocuklarına baba olma şansı verir."
UTS ekibi artık yapay zekalarını klinik deneylere taşımaya hazırlanıyor. Dr. Vasilescu, "Gerçek bir canlı hamilelik; bir sonraki adım bu" diyor.
Kaynak: BBC
