Vaka-i Vakvakiye, Osmanlı tarihinde 4-8 Mart 1656 tarihleri arasında İstanbul'da yeniçeriler ve sipahiler tarafından gerçekleştirilen bir askerî ayaklanmadır.
Ayaklanmanın Nedenleri:
- Ekonomik zorluklar: Uzun süren savaşlar ve saraydaki israf nedeniyle devlet mali açıdan zor durumdaydı. Askerlerin maaşları gecikiyordu ve bu durum hoşnutsuzluğa yol açıyordu.
- Siyasi çekişmeler: Padişah IV. Mehmed ve sadrazamı Köprülü Mehmed Paşa arasındaki siyasi çekişmeler de ayaklanmanın tetikleyicilerinden biriydi.
- Askerî disiplinsizlik: Yeniçeriler ve sipahiler arasında disiplinsizlik artmıştı. Askerler yağma ve talan gibi olaylara karışıyordu.
Ayaklanmanın Seyri:
- 4 Mart 1656'da yeniçeriler ve sipahiler, maaşlarının ödenmesini ve Köprülü Mehmed Paşa'nın görevden alınmasını talep ederek Topkapı Sarayı'nı bastılar.
- Padişah IV. Mehmed, isyancıların taleplerini kabul etmek zorunda kaldı. Köprülü Mehmed Paşa idam edildi ve yeni bir sadrazam atandı.
- Askerlerin maaşları ödendi ve bazı askerî reformlar yapıldı.
- 8 Mart 1656'da isyan sona erdi.
Vaka-i Vakvakiye'nin Sonuçları:
- Vaka-i Vakvakiye, Osmanlı Devleti'nin güçlenmesini zayıflatan bir olaydı.
- Padişahın otoritesi zayıfladı ve askerler üzerindeki kontrolü azaldı.
- Devlet maliyesi daha da kötüye gitti.
- Bu olay, Osmanlı Devleti'nin gerileme dönemine girmesinin bir işareti olarak kabul edilir.
Vaka-i Vakvakiye'nin Diğer İsimleri:
- Çınar Vakası
- Yeniçeri İsyanı
- İstanbul İsyanı
Vaka-i Vakvakiye Hakkında İlginç Bilgiler:
- Ayaklanma sırasında, isyancılar bazı saray mensuplarını ve devlet adamlarını linç ettiler.
- Ayaklanmaya katılan askerler, sarayın bahçesindeki bir çınar ağacına cesetler astılar. Bu nedenle olaya Çınar Vakası da denilmektedir.
- Vaka-i Vakvakiye, Türk edebiyatında ve sinemasında da konu edilmiştir.
Editör: Enes Kılıç
