Nihat Nasır – Diriliş Postası
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Dilek Leyla Mamçu, Dünya Hepatit Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, bu ciddi sağlık sorununun boyutlarını ve alınması gereken önlemleri anlattı.
HEPATİT B'NİN KRONİK ETKİLERİ VE YAYGINLIĞI
Dr. Mamçu, Türkiye'de yaklaşık 4 milyon kişinin Hepatit B virüsünü taşıdığını ve bu kişilerin çoğunun farkında olmadığını belirtti. Hepatit B taşıyıcılarının bazılarında virüs ömür boyu hasar vermeden kalabilirken, diğerlerinde kronik karaciğer hastalığı, siroz ve karaciğer kanseri gibi ciddi sorunlar gelişebiliyor. Türkiye'de her yıl kaydedilen bulaşıcı sarılık vakalarının yarısının B virüsü ile ilişkili olduğu vurgulandı.
SARILIĞIN NEDENLERİ VE BULAŞICILIĞI
Sarılığın, karaciğer tarafından atılan bilirubin maddesinin vücutta birikmesi sonucunda deri ve göz aklarının sararması ile ortaya çıktığını belirten Dr. Mamçu, çeşitli nedenlerle sarılığın oluşabileceğini ifade etti. Kan hastalıkları, mikroorganizmalar ve doğumsal enzim eksiklikleri gibi etkenler sarılığa yol açabilir. Özellikle A, B, C, D, E ve G virüsleriyle oluşan viral hepatitler bulaşıcı niteliktedir.
HEPATİT VİRÜSLERİNİN BELİRTİLERİ
Hepatit virüslerinin belirli bir kuluçka dönemi sonrasında hastalık yaptığını ifade eden Dr. Mamçu, hastaların yarısından fazlasında sarılığın ortaya çıkmadığını veya belirtilerin silik kaldığını belirtti. Bu nedenle pek çok kişi sarılık geçirdiğini fark etmez, ancak kan testleri ile hastalık tespit edilebilir.
B VE C VİRÜSLERİ İLE OLUŞAN KRONİK SARILIK
B ve C virüsleri ile oluşan bulaşıcı sarılıkların kronikleşme ihtimalinin yüksek olduğunu söyleyen Dr. Mamçu, B virüsü taşıyıcılarının yüzde 5-10’unda, C virüsü taşıyıcılarının ise yüzde 80’inde kronikleşme riski bulunduğunu vurguladı. Türkiye'de nüfusun yüzde 5-7 kadarının yani yaklaşık 4 milyon kişinin B virüsünü farkında olmadan taşıdığı belirtiliyor.
HEPATİT HASTALIĞININ BULAŞMA YOLLARI
A ve E virüsleri dışkı ile atılırken, B ve C virüsleri başlıca kan yoluyla bulaşıyor. Mikroplu enjektör kullanımı, ortak jilet veya diş fırçası kullanımı ve cinsel ilişki gibi yollarla bulaşan bu virüsler, anneden bebeğe de geçebiliyor. Ancak, B virüsü hepatitinin üçte birinde bulaşma yolu belirlenememektedir.
TÜRKİYE'DE HEPATİT A VE B'NİN YAYGINLIĞI
Türkiye'de üniversite çağına gelmiş gençlerin yüzde 90'ının Hepatit A virüsünü çocukluk çağında geçirdiği belirtiliyor. Hepatit B virüsü ise genç yetişkin ve orta yaş grubunda en yüksek yakalanma oranına sahiptir. Türkiye'de her yıl 200 bin kişinin bulaşıcı sarılığa yakalandığı tahmin edilmektedir.
HEPATİT B'NİN TEHLİKELERİ VE AŞISI
Hepatit B virüsünün yaptığı hepatitin sık ve yaygın olduğunu belirten Dr. Mamçu, hastalığın yüzde 5-10'unda kronikleşme görülebileceğini ve bu durumda siroz ve karaciğer kanseri gibi ciddi hastalıkların gelişebileceğini ifade etti. Hepatit B'ye karşı etkin bir aşı bulunmakta olup, aşılanma yüksek oranda bağışıklık sağlar ve hayat boyu devam eder. Ancak, Hepatit C ve E virüslerine karşı henüz aşı bulunmamaktadır.
GEBELİKTE VE HEMODİYALİZ HASTALARINDA HEPATİT RİSKİ
Bulaşıcı sarılığın özellikle E virüsü ile oluştuğunda gebelerde tehlikeli olduğunu belirten Dr. Mamçu, Hepatit B taşıyıcı anneden doğan bebeklerin doğumda immunglobulin ve aşı ile korunması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, hemodiyaliz hastalarının Hepatit virüsü taşıyıcılığı açısından düzenli olarak test edilmesi ve Hepatit B geçirmemiş olanların aşılanması gerektiği belirtildi.
Dr. Mamçu, hepatit virüsü taşıyan kişilerin kan vermemesi ve korunmasız cinsel ilişkiden kaçınması gerektiğini belirterek, bu kişilerin düzenli doktor kontrolünde olması gerektiğini vurguladı.
