Türk siyasi tarihinde ilk darbe girişimi: Kuleli Vakası

Bu olay, Türk siyasi tarihinde ilk siyasi parti niteliğindeki bir dernek tarafından planlanan ilk darbe girişimi olması açısından önemlidir.

Olay Özeti:

• Fedâiler Cemiyeti: Tanzimat Dönemi'nde ortaya çıkan ve padişahın mutlak otoritesine karşı çıkan, anayasal bir monarşi ve parlamenter sistem isteyen bir grup aydın ve asker tarafından kurulmuş bir dernekti.
• Darbe Planı: Fedâiler Cemiyeti, Sultan Abdülmecid'i tahttan indirerek yerine Abdülaziz'i tahta geçirmek ve anayasal bir monarşi kurmak için bir darbe planı hazırlamıştı.
• İhbar ve Yakalama: Cemiyet üyeleri 14 Eylül 1859'da İstanbul'da Tophane'de Kılıç Ali Paşa Camii'nde toplantı halindeyken ihbar üzerine basıldı. Çoğu yakalanarak Çengelköy'deki Kuleli kışlasında gözaltına alındı.
• Yargılama ve Sonuç: Yakalanan cemiyet üyeleri yargılandı ve çeşitli cezalara çarptırıldı. Bazıları idam edildi, bazıları ise sürgüne gönderildi. Sultan Abdülmecid, darbe girişiminin ardından Fedâiler Cemiyeti'ni yasakladı ve siyasi reformlara karşı daha sert bir tutum izlemeye başladı.

Kuleli Vakası'nın Önemi:

• Türk Siyasi Tarihinde Bir Dönüm Noktası: Kuleli Vakası, Türk siyasi tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır. Bu olay, Osmanlı İmparatorluğu'nda siyasi muhalefetin ve darbe girişimlerinin ilk örneklerinden biridir.
• Anayasal Mücadelelerin Başlangıcı: Kuleli Vakası, Osmanlı İmparatorluğu'nda anayasal bir monarşi ve parlamenter sistem kurma mücadelesinin başlangıç noktasını oluşturmaktadır. Bu olaydan sonra, Tanzimat Dönemi boyunca ve II. Meşrutiyet döneminde de anayasal mücadeleler devam etmiştir.
• Fedâiler Cemiyeti'nin Etkisi: Fedâiler Cemiyeti, Türk siyasi düşüncesinde önemli bir yere sahiptir. Bu dernek, Osmanlı İmparatorluğu'nda modern siyasi partilerin ve anayasal monarşinin önünü açmıştır.