GÜLNAZ MELİSSA ÖZKAN-MUHABİR
İskoçya’nın en kuzeyindeki Wick'teki bir müzede, özellikle büyük bir gardıroba benzeyen bir şey var. Ön tarafta bir çift tam boy çift kapı ve üzerine yığılmış valizler ile modern bir yatak odasından çok uzak. Hatta sıradan düz paket mobilyalar gibi monte edilmiş ve her parça birbirine yerleştirilmiştir, böylece kolayca taşınabilir ve yeniden yapılabilir. Ancak bu dolap gömlek veya ceketleri saklamak için değil. Çünkü içinde ne askı ne de raf var. Bu bazalı bir yatak.
Dolaplı yatak veya kapalı yatak olarak da bilinen kutu yatak, orta çağdan 20. yüzyılın başlarına kadar Avrupa'da şaşırtıcı derecede popülerdi. Bu ağır mobilya parçaları tam olarak beklediğiniz şeyleri içeriyordu; içinde bir yatak bulunan ahşap bir kutu. Bazıları sade ve mütevazıydı, basit ahşap kaplardan başka bir şey değildi. Bazıları ise oyulmuş, panelli veya boyalı kenarlarla özenle dekore edilmiştir. Çoğu zaman dolapların, uyuyan kişiyi dar iç mekanlarının karanlığında hapsetmek için kapanan kapıları ya da küçük perdeli bir penceresi vardı.
DOLAP YATAKLARIN TARİHÇESİ
Yüzyıllar boyunca tarım işçileri, balık olukları ve hatta soylular her gece bu rahat ahşap sığınaklara girer, muhtemelen bunu yaparken dirseklerine çarpmamaya dikkat ederek kendilerini içeri kapatırlardı.
Kutu yataklar çok yönlü mobilya parçalarıydı. Çoğu zaman, neredeyse minyatür yatak odaları olarak kullanılıyorlardı. Aslında, bazalı yatağı aile üyeleriyle veya iş arkadaşlarınızla paylaşmak da mümkündü.
Kutu yataklar özellikle Britanya'da ve Avrupa kıtasında yaygındı. 1840 tarihli bir hesaba göre, Fransa'nın Brittany kentindeki kır evlerinin çoğu, tipik olarak meşeden yapılmış ve yatak takımlarıyla birlikte 1,2 m yüksekliğe kadar yığılmış bu mobilya parçalarını içeriyordu.
ORTAÇAĞ'DA DONMAMAK İÇİN BİR ÇÖZÜM: DOLAP YATAK
Ancak bu uyku tabutlarının bir faydası daha vardı: sıcaklık. Modern ısıtma veya yalıtım olmasaydı, kışın yatak odaları kelimenin tam anlamıyla dondurucu olabiliyordu; o kadar soğuktu ki, yatağa şapka takarak girmek standart bir uygulamaydı, bu yüzden sadece yüzünüz açıkta kalıyordu. Ve o zamanlar hava çok daha soğuktu.
Bu soğuk, yatak arkadaşlarını çekici bir olasılık haline getirmekle kalmadı, aynı zamanda sıcak havanın hapsolduğu bazalı yatağın korunaklı ortamını da sağladı.
Bazalı yatak sonunda yoksulluk ve taşra yaşamıyla ilişkilendirildi ve modası geçti.
20. yüzyılın ortalarına gelindiğinde ise bunlar nadirdi. Ancak artık benzer mobilya parçaları sessiz bir geri dönüş yapıyor. Bugün, uyku alanlarını ekstra mahremiyet avantajıyla rahat küçük mağaralara dönüştüren yatak çadırları satın almak mümkünken, şüpheli bir şekilde baza yataklara benzeyen ahşap uyku "köşeleri", yazlık tarzı evler için satılıyor.
