Nihat Nasır - Diriliş Postası
Söz konusu bozukluk, kontrol edilemeyen göz kırpma, omuz silkme gibi basit tiklerden, daha karmaşık hareketlere veya söylenen sözleri tekrarlama gibi vokal tiklere kadar değişen bir yelpazede belirtisi olabilir. Tourette Sendromu'nun kesin nedeni bilinmese de, genetik faktörlerin önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir. Ailede tik bozukluğu öyküsü olan bireylerde bu sendromun görülme olasılığı daha yüksektir. Nörotransmitter dengesizlikleri ve çevresel faktörler de Tourette Sendromu'nun ortaya çıkmasında etkili olabilir.
Tikler:
· Basit tikler: Göz kırpma, omuz silkme, başı sallama, burun veya göz seğirmeleri gibi ani ve kısa süreli hareketlerdir.
· Karmaşık tikler: Düz çizgi üzerinde yürüme, daire çizme, tekme atma, söylenen sözleri tekrarlama (ekolali) gibi ritmik ve amaçlı hareketlerdir.
Tiklerin tekrarlama ihtiyacı yarattığı ve tekrarlama sonrasında kişinin rahatlama hissettiği gözlemlenmiştir.
Tourette sendromu'nun nedenleri:
· Genetik: Ailede tik bozukluğu öyküsü olan bireylerde Tourette Sendromu görülme olasılığı daha yüksektir.
· Nörolojik: Nörotransmitterler (dopamin, serotonin ve noradrenalin) dengesizliğinin rol oynadığı düşünülmektedir.
· Çevresel faktörler: Psikolojik ve çevresel faktörlerin de etkisi olabilir.
Belirtiler ve tipleri:
Tourette Sendromu belirtileri, tiklerin şiddeti, süresi ve tekrarlama sıklığına göre değişkenlik gösterir.
· Hafif Tourette Sendromu: Tikler hafiftir ve günlük yaşamı çok fazla etkilemez.
· Orta Şiddetli Tourette Sendromu: Tikler daha belirgindir ve günlük yaşamda bazı zorluklara neden olabilir.
· Ağır Tourette Sendromu: Tikler çok şiddetlidir ve günlük yaşamı önemli ölçüde etkiler.
Tanı:
Tourette Sendromu tanısı, doğrudan bir test olmadığı için zor olabilir.
· Tanı için: Motor ve vokal tiklerin en az 1 yıl boyunca devam etmesi ve birden fazla tikin aynı anda görülmesi gerekir.
· Obsesif kompulsif bozukluk, hiperaktivite gibi diğer psikolojik rahatsızlıkların varlığı da göz önünde bulundurulur.
Tedavi:
Tourette Sendromu tedavisi, tiklerin şiddetine ve bireyin sosyal-psikolojik durumuna bağlı olarak değişir.
· Hafif tikler: Genellikle tedavi gerektirmez.
· Orta ve ağır tikler: Davranışçı çözümler, terapi ve ilaç tedavisi uygulanabilir.
Sık sorulan sorular:
· Tüm tikler Tourette Sendromu'na mı işaret eder? Hayır, Tourette Sendromu için tiklerin uzun süre devam etmesi ve birden fazla tikin görülmesi gerekir.
· Tourette Sendromu ve tikler günlük hayatı etkiler mi? Çoğu hastada belirtiler zamanla azalır ve günlük yaşamı etkilemez. Şiddetli tikler için tedavi seçenekleri mevcuttur.
· Tourette Sendromu'nda tikler kontrol edilebilir mi? Tikler, sosyal ortamlarda zor durumda kalmamak için baskılanabilir, ancak bu durum daha şiddetli tiklere yol açabilir.
· Tourette Sendromu'nun görülme sıklığı nedir? 10.000 kişiden 4-5'inde görülür. Ergenlikle birlikte tikler azalır ve yetişkinlikte genellikle ortadan kalkar.
Tourette Sendromu hakkında daha fazla bilgi ve destek için uzman bir sağlık profesyoneline danışmanız önemlidir
