1 Ocak 2025 itibarıyla, bu iki ikonik karakter Amerika Birleşik Devletleri’nde kamu malı haline gelecek ve herhangi bir izin ya da telif ücreti ödenmeden kullanılabilecek.
Temel Reis ve Tenten: 1929’dan Günümüze
Temel Reis, E.C. Segar tarafından yaratıldı ve ilk olarak 1929’da Thimble Theater adlı gazete çizgi dizisinde göründü. İlk repliği “Beni kovboy mu sandın?” oldu ve bu tek seferlik bir karakter olması planlanırken büyük ilgi gördü. Çizgi dizi, daha sonra Popeye adıyla anılmaya başlandı. Ancak, Temel Reis’in güç kaynağı olan ıspanak ve 1933’te başlayan animasyon filmleri hala telif haklarına tabi.
Benzer şekilde, Tenten de ilk olarak Belçikalı çizer Hergé tarafından 1929 yılında yaratıldı. Çizgi romanları, 20. yüzyılın en popüler eserleri arasında yer aldı ve Avrupa’da geniş bir hayran kitlesine ulaştı. Ancak, Tenten’in renkli çizimleri gibi bazı unsurlar halen yasal tartışmalara konu olabilir. Ayrıca Hergé’nin 1983’teki ölümünden bu yana Avrupa’da telif hakları 70 yıl geçerli olduğu için Tenten’in tam anlamıyla kamu malı olması zaman alacak.
Sinema, Edebiyat ve Müziğin Yeni Dönemi
Kamu malı olacak eserler sadece çizgi roman karakterleriyle sınırlı değil. Sinema ve edebiyat dünyasından da önemli eserler artık serbestçe kullanılabilecek.
-
Edebiyat:
- William Faulkner’ın The Sound and the Fury
- Ernest Hemingway’in A Farewell to Arms
- Virginia Woolf’un feminist başyapıtı A Room of One’s Own
-
Sinema:
- Alfred Hitchcock’un ilk sesli filmi Blackmail
- John Ford’un The Black Watch filmi
- Cecil B. DeMille’in ilk sesli yapımı Dynamite
-
Müzik:
- Cole Porter’ın What Is This Thing Called Love?
- Fats Waller’ın caz klasiği Ain’t Misbehavin’
- George Gershwin’in Rhapsody in Blue adlı eseri
Telifsiz Kullanımın Yeni Ufukları
Kamu malı statüsüne giren bu eserler, yaratıcı projelerde kullanılmak üzere sınırsız fırsatlar sunuyor. Ancak, geçmişte Mickey Mouse ve Winnie the Pooh gibi karakterlerin korku uyarlamalarına maruz kaldığını düşünecek olursak, Tenten ve Temel Reis’in de benzer durumlardan korunmasını umalım.
2025, yaratıcılık ve nostaljinin buluşacağı bir yıl olacak gibi görünüyor!
