Dinimizde Kur’an-ı Kerim okumak büyük sevaplardan biri. Allah’ın kelamı Kur’an-ı Kerim’i okunurken secde ayetlerini okuyan veya dinleyen kimsenin tilavet secdesi yapması vacibtir. Okumuz sayfada “secde ayeti” varsa ayetten bittikten sonra veya sayfa bittikten sonra Tilavet secdesinin yapılması gerekiyor. Konuyla daha çok bilgi sahibi olmak isteyen inanlar, Tilavet secdesi nedir? Secde ayetleri sonrası Tilavet secdesi nasıl yapılır? gibi suallere yanıt arıyor. Bu soruların cevapları haberimizde yer alıyor…
TİLAVET SECDESİ NEDİR, NASIL YAPILIR?
Kur’an-ı Kerim okunurken secde âyetlerini okuyan veya dinleyen kimsenin tilavet secdesi yapması vaciptir. Secde âyeti okuyan kişi namazda değilse, ister âyeti okur okumaz, ister daha sonra kalkıp secdeyi yapar.
Namaz kılan kişinin namazda secde ayeti okuması halinde, secde ayetinden sonra üç ayetten daha fazla okumayıp, rüku’a eğilecekse, tilavet secdesine niyet ederek rüku’a gider. Yapmış olduğu bu rüku aynı zamanda tilavet secdesi yerine de geçer. Şayet üç ayetten daha fazla okuyacaksa, tilavet secdesine niyet ederek doğrudan secdeye gider ve bir defa secde yaptıktan sonra ayağa kalkıp kaldığı yerden kıraate devam eder (Hey’et, el-Fetava’l-Hindiyye, I, 133).
Tilavet secdesi bir namaz olmasa da; taharet, kıbleye dönmek, niyet etmek, avret yerlerinin örtülü olması gibi namazda aranan şartlar tilavet secdesinde de aranır. Ancak tilavet secdesinde iftitah tekbiri sünnettir.
Tilavet secdesi yapacak kişi, ellerini kaldırmadan doğrudan doğruya ‘Allahu Ekber’ diyerek bir kere secdeye gidip üç defa “Sübhane Rabbiye’l-ala” dedikten sonra yine ‘Allah’u Ekber’ diyerek başını secdeden kaldırır. Böylece tilavet secdesi tamamlanmış olur. Yani tilavet secdesinden sonra teşehhüt (et-Tahiyyatü) ve selam yoktur.
Tilavet secdesini gerektiren ayetleri işiten kişi, hemen secde yapmaya fırsat bulamaz ise, “Semi’na ve eta’na ğufraneke Rabbena ve ileyke’l-masir” demesi müstehaptır. O anda yapamadığı secdeyi daha sonra yapar (Şürünbülali, Meraku’l-Felah, s. 203).
Tilavet secdesi ne anlama geliyor?
Kuran’ı Kerim’de, secde ayeti okunurken secde gerektiren bir ayetler vardır. Bu ayetlerin okunması üzerine gerçekleştirdiğimiz secdeye Tilavet secdesi denir.
Tilavet secdesinin hükmü nedir?
Bu secde ayetlerini okuyan ya da duyanlar için bir Tilavet secdesi yapmak gerekir ki bu vaciptir. Bu ayetlerin anlamını okuyan veya dinleyenler için de Tilavet secdesi yapmak gerekir.
Tilavet secdesi nasıl yapılır?
Secde ayetlerinden biri namaz dışında okunduğunda, Kıbleye abdest ile dönülür, “Allahu Ekber” diyerek direkt secdeye gideriz.
Secde pozisyonunda “Subhana Rabb’iyal-ala” denilir üç kez. Sonra “Allahu Ekber” derken secdeden kalkarız.
Kalkarken “Gufraneke Rabb’ana ve ilaykel-masir” deriz.
Şafi Mezhebine göre Tilavet secdesi nasıl yapılır?
Kur’an-ı Kerim’i okuyan, dinleyen ve işiten kimse için 14 Ayet-i Kerime’nin okunuşu anında tilavet secdesi yapılması sünnet-i müekkededir.
İbn-i Ömer’den şöyle rivayet edilmiştir: “Resulallah (s.a.v.) Kur’an-ı Kerim’i okurdu. Biz de onunla birlikte secdeye giderdik. Öyle ki bazılarımız alnı için secde yerini bulamazdılar.” [Buharî/1025]
Sarhoş, cünüp, hayız ve nifas halinde bulunan birinin, bu 14 Ayet-i Kerime okunduğu için tilavet secdesi yapması sünnet değildir.
Tilavet secdesinin yapılmasının zamanı, secde ayeti okunduktan sonradır. Uzun bir fasıla geçerse artık secde yapılmaz. Secde ayeti tekrarlandıkça, tekrarlandığı kadar secde yapılır. Namaz dışında secde ayeti okunduğu zaman niyet getirip ellerini kaldırarak, iftitah tekbiri alınır, bir secde yapılır, sonra oturup selam verilir.
Tilavet secdesinin rükünleri şunlardır:
a) Niyet getirmek,
b) Tekbir almak,
c) Selam vermek.
Şartlan ise, Necasetten taharet, Setr-i avret, İstikbal-i kıble gibi namazın şartlarındandır.
Kim tilavet secdesi yapmak isterse önce tahrim tekbiri almalıdır. Sonra secdeye gitmek için tekbir alıp namaz secdesi gibi secde yaparak selâm vermelidir. Tilavet secdesinde tahrim tekbiri ile selâm şarttır. Namazın abdestli olmak, yüzünü kıbleye çevirmek gibi şartlarının sehiv secdesinde de olması gerekir.
Tilavet secdesinin geçtiği ayetler…
Kur’an-ı Kerîm’de on dört yerde secde âyeti bulunmaktadır. Secde âyetlerinin bulunduğu sureler şunlardır:
1. el-A’raf, 7/206
2. er-Ra’d, 13/15
3. en-Nahl, 16/49;
4. el-İsrâ, 17/107;
5. Meryem,19/58;
6. el-Hac, 22/18;
7. el-Furkân, 25/60;
8. en-Neml, 27/25;
9. es-Secde, 32/15;
10. Sâd, 38/24;
11. Fussilet, 41/37;
12. en-Necm, 53/62;
13. el-İnşikâk, 84/21;
14. Alak, 96/19.
