Hastalığın tetanoz aşısı dışında bilinen bir tedavisi yoktur. Gelişmiş ülkelerin aşılanma oranı yüksek olduğundan hastalık az görülürken, gelişmişlik seviyesi düşük olan ülkelerde hastalık oldukça yaygındır. Ülkemizde ise sağlık ocakları tarafından düzenli aşı sisteminde kayıt altına alınan tetanoz aşıları yapılmaktadır.
Tetanoz Nedir?
Kazıklı humma hastalığı olarak da bilinen tetanoz, insanın sinir sistemini önemli derecede tehlikeye sokan bir bakteri türüdür. Solunum sistemine olan etkisinden dolayı dikkat edilmesi gerekilen bir konudur. Tetanozun 4 tipi bulunmaktadır. Bunlar şu şekildedir:
- Yaygın tetanoz: Tetanozun etkilerinin çoğunu hissedildiği ve yaygın olarak görülen tetanoz türüdür.
- Yenidoğan tetanozu: Genelde hastane ortamı dışında gerçekleşen doğumlarda göbek bağının steril olmayan aletler ile kesiminden kaynaklı bebekte oluşan toksik etkiye denir.
- Sefal tetanoz: Genellikle vücudun kafa bölümünün yaralanması sonucu oluşan toksik etkiye denir.
- Lokal tetanoz: Vücudun belirli bölgelerindeki kasların kasılması ve sertleşmesi ile ilgili rahatsızlıkların yaşandığı tetanoz türüdür.
Tetanoz genel olarak doğada bulunan zararlı sporların insan vücuduna erişimiyle gerçekleşir. Bu bakteri özellikle hayvan dışkısında ve toprakta çokça bulunur. İnsan derisiyle temasından ziyade bulunan bir yara ile temasında hastalık kapılır. İnsandan insana temas yoluyla bulaşmaz. Hastalık oluştuğunda tekrar oluşmama gibi bir durum söz konusu değildir. Ancak aşı yoluyla hastalığa karşı bağışıklık kazanılabilmektedir.
Tetanoz Belirtileri Nelerdir?
Tetanoz hastalığının semptomları, genellikle kuluçka sürecinde ortaya çıkar. En yaygın belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
- Bireyin çene kısmında kasılmalar
- Boyun bölgesini gergin hissetmek ve boyunda kasılmalar
- Yutma problemleri
- Karın şişliği
- Yüksek ses, aşırı parlaklık ve yoğun temas durumunda nöbet geçirmek
Bu belirtiler dışında nadir de olsa bazı bulgular görülebilir. Az görülen bulgular ise şu şekildedir:
- Aşırı terleme
- Yüksek ateş
- Tansiyon yüksekliği
- Yüksek hızda nabız
Tetanoz Aşısı Kaç Yıl Korur?
Tetanoz önleme iğnesi, bebeklik çağından itibaren yapılmaya başlanır. Hastalığı ağır geçirenlerin yarısını bebekler ve çocuklar oluşturmaktadır. Bu sebeple aşıları tamamlatmak çok önemlidir. Karma aşının içinde bulunan tetanoz aşısı, ilk olarak 2.ayda yapılır. Diğer dozlar ise 4.ayda, 6.ayda ve 18.ayda yapılır. Daha sonra pekiştirme dozu uygulanmalıdır. Bu da 4-6 yaş arasında herhangi bir dönem yapılabilir. Ergenlik döneminde ise pekiştirme dozu yetişkin tipte olan aşı ile 13 yaş civarında uygulanır. Daha sonra 10 yılda bir aşı tekrarlanmalıdır. Yetişkin bireylerde ise hiç aşı olmamış kişilerin bir sağlık kuruluşuna başvurarak iki hafta arayla iki doz, 6.ay itibariyle de üçüncü doz aşılarını tamamlatmaları gerekmektedir. Hamilelik döneminde gebelere, doğum esnasında herhangi bir toksik etki yaratmaması adına tetano aşıları, sağlık ocakları tarafından bilgilendirilir ve yaptırılır. Genellikle hamileliğin 12.haftasında ilk doz, bir ay arayla ikinci doz ve 6 ay sonra 3.doz aşı uygulaması yapılır. Aşılar tamamlanmaz ise her hamilelikte aşılar yenilenmelidir.
Bebeklerde Aşı Yerinin Şişmesi Neden Olur?
Bebeklerde aşı yerinde şişkinlik, genel olarak tetanoz aşısı semptomlarından birisidir. Hafif semptomlardan biri olan şişliğin yanında şu belirtiler de sağlık bakanlığı tarafından açıklanmıştır:
- Aşı yerinde az da olsa ağrı görülebilir.
- Aşı yerinde şişlikle birlikte kızarıklık görülebilir.
- Ateş yapabilir.
- Baş ağrısı yapabilir.
Bu yan etkiler genellikle 24 ile 48 saat arasında geçebilmektedir. Ağrıyı hafifletmek için soğuk uygulama önerilmektedir. Fakat uzun süren ağlama krizleri, havale geçirilecek derecede ateş, tente soluk renk, nefes alıp vermede güçlük gibi ciddi yan etkiler gözlemlendiğinde bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
