Berfin Bitirim-Muhabir
GRB 221009A gama ışını patlaması bilim insanlarının çalışma yaptığı bir olay oldu. Bu gama ışını patlamasının gökbilimciler olağanüstü bir olayın sorumlu olmasını beklerken bunun yerine, neden bu kadar göz kamaştırıcı bir şey üreteceğine dair birkaç ipucu ile tamamen sıradan bir süpernova gibi görünen bir şey buldular.
En güçlü deprem ya da volkanik patlamanın ikinci ve üçüncü örneklerden farklı olması pek olası değildir. Tüm bunlar GRB 221009A'yı gökbilimciler için süregelen bir bilmece haline getiriyor. Bu gama ışını şimdiye kadar görülen en parlak ışıma olarak tarihe geçti.
Bu gök olayı o kadar parlak ki 2,4 milyar ışık yılı uzakta olmasına rağmen uydu gama ışını dedektörlerini doyurdu ve doğrudan ölçülmesini engelledi. Bununla birlikte, gökbilimciler artçı ışımasını inceleyerek, mevcut ikinciden 70 kat daha parlak olduğu sonucuna vardılar.
BÜYÜK YILDIZ ÇÖKÜŞÜYLE OLUŞTU
Büyük bir ekip JWST'yi kullanarak GRB 221009A'nın süpernovasının artçı ışımasını inceleyerek bundan sorumlu olabilecek sıra dışı bir şeyin işaretlerini aradı. Süpernovanın artçı ışımasını sorumlu buldular, ancak spektrum ne özellikle parlak ne de değerli metaller açısından zengindi.
Northwestern Üniversitesi'nden Dr. Peter Blanchard, "GRB'nin büyük bir yıldızın çökmesiyle oluştuğunu doğruladığımızda, bu bize evrendeki en ağır elementlerden bazılarının nasıl oluştuğuna dair bir hipotezi test etme fırsatı verdi" ifadelerini kullandı.
Dr. Blanchard başlangıçta şunları söyledi:
"GRB'nin sözde artçı parlaması, doğrudan üzerinize gelen bir arabanın farları gibiydi ve arabanın kendisini görmenizi engelliyordu. Bu yüzden, süpernovayı görme şansımız olması için önemli ölçüde sönmesini beklemek zorunda kaldık."
