Ateşi kontrol etme yeteneği, eski insanlık için devrim niteliğindeydi; bu sayede yemek pişirilebiliyor, gece aydınlatılabiliyor ve soğuk hava koşullarına dayanılabiliyordu. Bu beceri, en az bir milyon yıl öncesine dayanıyor ve ateş, insanlık tarihi boyunca önemli bir rol oynamaya devam etti. Ancak ateşin özellikle önemli olduğu zamanlar da vardı.
ATEŞ KULLANIMINA DAİR AZ KAYIT
Örneğin, Son Buzul Maksimumu (LGM), Dünya'daki mevcut buzul çağının en soğuk dönemiydi ve insanlar bu dönemde ateşin keyfini çıkarıyordu. Ancak, bu dönemin aşırı soğuk koşullarına rağmen, arkeolojik kayıtlarda ateş kullanımına dair çok az kanıt bulunuyor.
Yeni bir araştırma, bu gizemi çözmek amacıyla, modern Ukrayna'da yer alan bir arkeolojik alanda bulunan üç eski ateş yeri kalıntılarını inceledi. Bu ateş yerleri, LGM sırasında insan yerleşimlerine ait olduğu bilinen bir alanda keşfedildi.
O DÖNEM İÇİN TOPLANAN KANITLAR
Araştırmalar, geç Üst Paleolitik dönemde ateş kullanımı hakkında yeni bilgiler ortaya koyuyor. Bu dönemde ateş yerlerinin neden nadir olduğunu anlamaya çalışıyorlar. "Ateşin bu dönemde yaygın olduğunu biliyoruz, ancak bu dönemin zirve noktasında kanıtlar oldukça az," diyor çalışma yazarı William Murphree.
Araştırmaya göre, LGM'de soğuk ve kurak koşullar, habitat kaybına ve coğrafi izolasyona yol açtı. Bu bağlamda, insanların ateş kullanma sıklığının azalması pek olası görünmüyor. İnsanlar, ateşi sadece ısınmak için değil, aynı zamanda yemek pişirme, alet yapımı ve sosyal etkinlikler için de kullanıyordu.
600 DERECELİK ISINMA
Araştırmacılar, üç ateş yerini inceledi ve mikromorfolojik analizler kullanarak, insanların çoğunlukla odun yaktıklarını ve ateşlerin 600 dereceye kadar ısındığını buldular. Bu, zorlu iklim koşullarına rağmen oldukça gelişmiş bir pişirme teknolojisini gösteriyor. Ancak ateş yerlerinde büyük kömür parçaları olmadığı için ana yakıt kaynağını belirlemek zor oldu. İncelenen kömürler ise çoğunlukla ladin odununa aitti.
Araştırmalar, hayvan kemikleri buldu, ancak bunların ateşte neden bulunduğu tam olarak anlaşılamadı. Ayrıca, ateş yerlerinin farklılıkları, siteye birkaç kez yerleşildiğini veya farklı mevsimlerde farklı amaçlarla kullanıldığını gösterebilir.