DEMET İLCE / MUHABİR
Ultra parlak bir patlama, gökbilimcilerin Samanyolu'nun dışında keşfedilen ilk manyetik yıldızı bulmasına yol açtı; orada çok daha fazlası olabilir.
Yeni keşfedilen magnetar, bir zamanlar oldukça güçlü bir manyetik alana sahip parlak bir yıldızın yoğun bir kalıntısı, Dünya'dan yaklaşık 12 milyon ışıkyılı uzaklıktaki M82 galaksisinde (Puro Galaksisi olarak da bilinir) bulunuyor. Nature dergisinde 24 Nisan Çarşamba günü yayınlanan yeni bir araştırmaya göre, Avrupa Uzay Ajansı (ESA) teleskobunu kullanan bilim insanları, ultramanyetik yıldızı şiddetli bir şekilde patladıktan ve saniyenin çok küçük bir kısmı kadar süren yoğun bir enerji yaydıktan sonra tespit ettiler.
Bazen evrenin en güçlü mıknatısları olarak da adlandırılan magnetarlar, güneşten binlerce kat daha parlak parlayan, süpernova patlamalarının kalıntıları olan nötron yıldızlarının hızla dönen, yoğun şekilde mıknatıslanmış versiyonlarıdır. Ancak patlamaları o kadar geçici ve öngörülemez ki, astrofizikçilerin incelemesi zor hedefler haline geliyorlar. Bilim adamları, son 50 yılda yalnızca üç magnetar patlamasının daha kaydedildiğini, bu nedenle son bulgunun daha fazla galaksi dışı magnetar arayışını başlattığını söylüyor.
Yeni çalışmayla doğrudan ilgisi olmayan ESA araştırmacısı Ashley Chrimes, yaptığı açıklamada, "Daha fazlasını bulabilirsek, bu patlamaların ne sıklıkta gerçekleştiğini ve bu yıldızların süreçte nasıl enerji kaybettiğini anlamaya başlayabiliriz." dedi.
Patlama yaşayan bir yıldız
Resimde M82'nin gama ışınları (İntegral), X ışınları (XMM-Newton) ve optik ışık (TNG teleskopu) cinsinden gözlemleri gösterilmektedir. X-ışını ve optik ışıkta gama ışını olayından sonra aşırı bir parlamanın olmaması dikkat çekicidir.
Kasım 2023'ün ortasında, ESA'nın Integral uzay teleskobu, M82 yönünde kısa ve ani bir gama ışını parlamasını işaretledi. Benzer radyasyon, kara deliklerin doğuşu, yörüngedeki nötron yıldızlarının birleşmesi ve magnetarlarla ilgisi olmayan diğer egzotik olaylar sırasında da ortaya çıkar.
İtalya'daki Ulusal Astrofizik Enstitüsü'nden araştırmacı ve yeni çalışmanın baş yazarı Sandro Mereghetti, yaptığı açıklamada, "Bunun özel bir uyarı olduğunu hemen fark ettik. Gama ışını patlamaları çok uzaklardan ve gökyüzünün herhangi bir yerinden gelebilir, ancak bu patlama yakınlardaki parlak bir galaksiden geldi." dedi.
