DEMET İLCE / MUHABİR

Parmak eklemlerinizi çıtlatmak, eklemlerdeki sinovyal sıvının oluşturduğu basıncın serbest bırakılması yoluyla rahatlama sağlayabilir. Ancak hâlâ eklemlerinizi patlatmanın uzun vadeli hasara yol açabileceğine dair endişeler var.

Eklemlerinizi çıtlatmak, sinmekten saf tatmine kadar sayısız tepkiyi uyandırabilir. Kötü şöhretine rağmen, bu uygulamanın arkasındaki mekanizmayı anlamak, bunun neden bu kadar memnuniyet verici bir deneyim olduğuna ışık tutabilir. İşte bilmeniz gerekenler.

Eklem çıtlaması neden bu kadar tatmin edici?

Eklemlerinizden gelen patlama sesi aslında "çatlama" gibi bir şey değildir. Eklem kapsülünün içinde çoğunlukla karbondioksit ve nitrojenden oluşan gaz kabarcıkları içeren sinovyal sıvı bulunur. Lafayette, Louisiana merkezli kayropraktör Matthew Cavanaugh, "Eklem kapsülünü hareket aralığının sonuna kadar uzatmak neredeyse bir boşluk yaratıyor. Ayarlamanın yapıldığı hız, gaz kabarcığının eklemin içinde hızlı bir şekilde erimesine neden oluyor" diyor.

Eğer bu sadece bir gaz kabarcığının çökmesiyse, neden bu kadar tatmin edici? Kaliforniya'daki DISC Spor ve Omurga Merkezi'nde ortopedi omurga cerrahı olan Rojeh Melikian, aslında fiziksel bir rahatlama hissi ve eklem hareketliliğinde geçici bir artış sağlayabileceğini söylüyor. "Gerçekten iyi hissettiriyor" diyor ve yaygın bir teorinin, ani hareketin aynı zamanda eklem çevresindeki sinir uçlarını da uyararak ağrının azalmasına ve endorfin salınımına yol açabileceği, ancak bu kanıtlanmamış olduğunu ekliyor.

Ancak bunda fizyolojiden çok daha fazlası var; işin bir de psikolojik yönü var. Eklemleri kırma eylemi, zamanla pekiştirilen ve muhtemelen plasebo etkisini tetikleyen alışılmış bir ritüel haline gelebilir. Bazı insanlar sadece patlama sesini duyunca heyecanlanırlar. Cavanaugh, "Yakın zamanda TikTok'ta ASMR videolarını keşfettim. Sadece patlama sesini duymak isteyen insanlar var. Fiziksel olarak serbest bırakılmayı bile alamıyorlar.” diyor.

Eklemlerinizi çatlatmak sizin için kötü mü?

Arkadaşların ve ailenin uyarılarına rağmen, alışılmış eklem çatlaması artrit gelişme riskini arttırmıyor gibi görünüyor. Bu yaygın bir korkutma taktiği olmasına rağmen, Melikian şöyle diyor:

"1998'den kalma çalışmalar, alışılmış eklem çatlatma ile el osteoartritinin varlığı arasında anlamlı bir ilişki göstermedi."

Akciğer kanserini yenen emekli öğretmenin 'sigara pişmanlığı' çevresindekilere ders niteliğinde Akciğer kanserini yenen emekli öğretmenin 'sigara pişmanlığı' çevresindekilere ders niteliğinde

Jüri hala kavrama gücü konusunda kararsız gibi görünse de, "Bazı çalışmalar, alışkanlık haline gelmiş parmak eklemi çıtırtılarının daha fazla el şişmesi ve kavrama gücünde azalma yaşayabileceğini gösterdi" diye ekliyor: 2017 yılında El Cerrahisi ve Rehabilitasyon alanında yapılan bir araştırma , alışılagelmiş 35 parmak eklemi çıtırtısını inceledi (en Günde en az beş kez) kraker olmayanlara karşı ve mafsal krakerlerinin kontrol grubuna göre daha kalın metakarpal kafa kıkırdağı (avuç içi eklemlerinizin etrafındaki kıkırdak) geliştirmesine rağmen, kavrama güçlerinin olumsuz yönde etkilenmediğini buldu.

Ancak her şey yolunda gitmiyor. Boyun ve omurga gibi daha büyük eklemler dikkatli kullanım gerektirir. Bu alanlar karmaşıktır ve yanlış kullanıldığında baş ağrısı, uzuvlarda karıncalanma ve baş dönmesi gibi yaralanmalara ve yan etkilere eğilimlidir. Şiddetli vakalarda, servikal omurga manipülasyonu, arteriyel diseksiyon veya iç arter duvarlarının yırtılmasıyla ilişkilendirilmiştir ve bu da felce yol açabilir. 

Melikian, kendi kendini ayarlama sırasında aşırı güç uygulamak veya uygunsuz teknikler kullanmak, bağlara, kaslara veya sinirlere zarar verme potansiyeline sahip olabilir; çünkü boyun ve omurga "her gün çeşitli stres ve gerilimlere maruz kalan karmaşık yapılardır" diyor. Omurganız aynı zamanda son derece hassas omuriliği de çevreliyor; dolayısıyla bu bölgeyi kendi başınıza kırmaya çalışacaksanız Cavanaugh, "yüksek hızlı, düşük genlikli itme" adını verdiği, hızlı, düşük genlikli bir itme yöntemini kullanmanızı önerir.

Cavanaugh, "Kendi kendine ayarlamayla ilgili temel sorun, insanların yanlış miktarda güç kullanması veya eklemi yanlış yöne itmesidir" diyor. "Normal eklem hareketleriyle devam ettiğiniz sürece bunu yapmak oldukça güvenlidir." Bir örnek, mafsal eklemlerinin bükülmesidir. “Parmaklar bükülmez, bükülür” diyor. "Bükülmemesi gereken eklemi büktüğünüzde, bağları zorlarsınız ve bu eklemde travmaya neden olabilir ve bu da iltihaba yol açabilir." diye ekliyor.

Kişisel ayarlamalar sırasında herhangi bir acı hissederseniz durun ve bir uzmana görünün.

Muhabir: Demet İlce