Türkiye ve dünyada yakından takip edilen ekranların reyting rekortmen dizisi Kuruluş Osman’da sıcak gelişmeler yaşanıyor. Burak Özcivit’in başrolde oynadığı Kuruluş Osman dizisindeki karakterlerden Şeyh Edebali’nin hayatı araştırılıyor. Diziseverler konuyla ilgili Osman Bey’in hocası Şeyh Edebali kimdir türbesi nerede? Şeyh Edebali ne zaman yaşadı? sorusu yanıtı haberimizde. İşte Şeyh Edebali’nin hayatı…
ŞEYH EDEBALİ KİMDİR?
Şeyh Edebali Anadolu’nun bağrı olan Karaman’da doğdu. İlköğrenimini Karaman’da gören Edebali, medrese eğitimini Hanefi fıkhı alimi olan Necmeddin ez-Zahid’den almıştır. Çok daha sonra Şam’a gidip orada iki büyük alim olan Süleyman bin Ebu’l-iz ve Cemaleddin el-Hasırı’dan yüksek ilim tahsilini yapan Edebali, İslami usulleri alanında derin bilgileri öğrendi. Şam’daki medrese eğitimi ardından Anadolu’ya döndü. Anadolu’da tasavvufa yöneldi. İslam hukuku, tefsir ve hadis alanlarında ciddi anlamda bilgiye ve bu alanlarda uzmanlaşmış bir manevi donanımına sahip oldu. Dönemin büyük alimleri Mevlana Celaleddin-i Rumi ve Hacı Bektaş-ı Veli’nin sohbetlerine katıldı. Tasavvuf ’ta ilk işi Bilecik’te zaviye kurmak oldu. Zaviye kurup burada halkı irşada başladı.
Bilecik’te kurduğu zaviyede halka sohbet ve talebelere eğitim veren Edebali, Osmanlı Devleti’nin Söğüt’teki faaliyetleriyle Osman Gazi ile tanışmış oldu. Söğüt yöresi civarında Selçuklu Devleti tarafından aşiretine yaylak ve kışlak olarak verilen Osman Gazi ile sık sık görüşmüş ve onu devamlı olarak yanında bulundurmuştur.
Osman Gazi’nin Portresi
Çocukluk yıllarından itibaren Osman Gazi Şeyh Edebali’nin yanında yer almış onunla oturup onunla kalkmıştır. Osman Gazi, Velileri çocukluktan padişahlık yıllarına değin sevip saymış, mübarek günlerde daima şeyhin zaviyesine giderek dini ve idari konularda hocasının görüşlerine başvururdu.
RÜYA VE EVLİLİK
Aşıkpaşazade’nin rivayet ettiği bilgiler ışığında, Osman Gazi bir gece Edebâli’nin zâviyesinde kalmış, rüyasında şeyhin koynundan doğan bir ayın kendi koynuna girdiğini, aynı anda göbeğinden bir ağaç bittiğini ve bu ağacın gölgesinin dünyaya yayıldığını, altından dağlar yükseldiğini ve her dağın altından da suların çıktığını görmüş.
Şeyh Edebali’nin Bilecik’te Olan Türbesi
Osman Gazi rüyasını her ayrıntısını Şeyhi Edebali’ye anlatınca şeyh, “Hak Teâlâ sana ve nesline padişahlık verdi. Mübarek olsun. Kızım Malhun Hatun da senin helâlin oldu” der. Edebali’nin bu yorumu üzerine Osman Gazi Malhun Hatun ile evlenmiştir.
İLK KADI ve MÜFTÜ
Osmanlı Devleti’nin kuruluş yıllarından itibaren başlayıp dünyaya hakim olma sürecine değin Şeyh Edebali mutasavvıf olması yanında ilk Osmanlı kadısı ve müftüsü olmuştur. Dönemin bütün alimlerinden istifade etmiş, bir çok fakih alimiyle görüşüp onlardan ders almış ve bunların neticesinde çok sayıda talebe yetiştirmiştir.
Ek olarak; yetiştirdiği talebelerden ve damadı olan Dursun Fakih, Osmanlı Devleti’nin ikinci müftüsü ve kadısı olmuştur.
Büyük veli Şeyh Edebali 1326 senesinde Bilecik’te 120 yaşında Hakk’ın rahmetine kavuştu. Türbesi Osman Gazi tarafından yaptırılmıştır.
