LEYLA İLHAN/ MUHABİR
OMEGA 3 NEDİR?
Omega 3, ω − 3 yağ asitleri veya n − 3 yağ asitleri olarak da tanımlanan bir grup çoklu doymamış yağ asiti türüne verilen isimdir. Omega 3 hayvanlarda lipit metabolizmasının, yani yağın vücut tarafından enerjiye çevrilmesinin önemli bileşenlerindendir ve doğada yaygın olarak bulunur. Omega 3’ün insanların beslenmesinde ve fizyolojisinde önemli görevleri vardır. İnsan vücudunun kas aktivitesinden hücre büyümesine kadar birçok işlev için Omega 3 yağ asitlerine ihtiyacı vardır. İnsan fizyolojisinde üç farklı Omega 3 yağ asidi tipi rol oynar. Bunlar bitki yağlarında bulunan α-linolenik asit ya da kısaca ALA ile her ikisi de deniz ürünlerinde yaygın olarak bulunan eikosapentaenoik asit yani kısaca EPA ve dokosaheksaenoik asit yani DHA’dır.
OMEGA 3’ÜN FAYDALARI NELERDİR?
Omega-3 yağ asitlerinin sağlığı pek çok faydası bulunmaktadır. Kalp ve damar sağlığını korur, trigliserit düzeylerinin azaltır, iyi kolesterol olarak bilinen HDL’yi artırır, kalp krizi ve felç gibi riskini azalmasına yardımcı olur, yüksek tansiyonu önler. Omega-3 yağ asitlerinin antiinflamatuar etkisi bulunur. İltihaplı bağırsak hastalıklarına (ülseratif kolit ve Crohn hastalığı) ve otoimmün temelli romatolojik hastalıkları karşı etkilidir. Omega-3 yağ asitlerinin bağışıklık tepkisinin düzenlenmesi ayrıca hücre çoğalmasının kontrolü ve tümörlere karşı mücadelede potansiyel etkileri vardır. Bazı nörolojik ve psikiyatrik hastalıkların semptomlarının azalması ve yaşa bağlı görme kaybının önlenmesini sağlamaktadır. Omega-3 anne karnındaki bebeklerin beyin gelişimi, merkezi sinir sistemi ve bedensel gelişimi için de çok önemlidir.
OMEGA 3 NE İÇİN KULLANILIR
Kalp hastalığı riskini azaltmak Vücuttaki iltihabı azaltmak Göz sağlığını desteklemek Beyin sağlığını desteklemek Çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu belirtilerini azaltmak Depresyon ve kaygı belirtilerini hafifletmek Yüksek tansiyonu önlemek Astım riskini azaltmak Hamilelik ve emzirme döneminde fetüste göz ve beyin gelişimini desteklemek Kolesterol ve trigliserit seviyelerini düşürmek İnsülin direncini azaltmak Cilt sağlığını desteklemek
OMEGA 3 HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
Omega-3'lerin bulunduğu yer söz konusu olduğunda, deniz kaynaklı Omega-3 içeren besinler ile bitkilerde bulunan Omega-3 arasında bir ayrım yapmak önemlidir. Omega- 3'ün deniz kaynakları, kullanıma hazır EPA ve DHA yağ asitleri açısından zengindir. Özellikle deniz ürünleri EPA ve DHA açısından zengindir. Bu nedenle beslenme açısından bu yağ asitlerini almak için en iyi strateji deniz kaynaklı Omega-3 içeren gıdaları tüketmektir. Bitkiler ise ALA yağ asidi içermektedir. Bitkilerde bulunan Omega-3’ün faydalarından yararlanmak için vücudun ALA'yı EPA'ya ve bunu DHA'ya dönüştürmesi gerekmektedir. Omega-3 açısından zengin birçok besin bulunmaktadır. ALA yönünden zengin bitkisel kaynaklar arasında kuru yemişler özellikle ceviz, fındık ayrıca keten tohumu ve keten tohumu yağı, kanola yağı, soya, chia tohumu, avokado, semizotu, ıspanak ve lahana gibi yeşil yapraklı sebzeler bulunmaktadır. EPA ve DHA açısından zengin olan hayvansal kaynaklı en önemli kaynaklar balık ve balık yağıdır. Özellikle soğuk denizlerde yaşayan somon balığı, orkinos, ton balığı, ringa balığı, sardalye, alabalık gibi yağlı balıklardır. Ayrıca EPA ve DHA yağ asitleri, kabuklu deniz hayvanlarında, krill yağında, mikroalg yağında bulunmaktadır
