DEMET İLCE / MUHABİR
Le Prince'in ölümünün başka bir olumsuz etkisi daha oldu: Leeds'teki evinin dışındaki hareketi yakalayan çalışan bir model yapan ilk kişi olmasına rağmen, sinema filminin icadıyla hiçbir zaman tam anlamıyla anılmadı. Bunun yerine, Thomas Edison ve Lumière kardeşler, hareketli görüntüyü mümkün kılan ekipmanı icat ederek onlarca yıldır manşetlere hakim oldular.
Peki Louis Le Prince kimdi? Neden ortadan kayboldu ve sonunda nasıl 'Sinematografinin Babası' olarak anıldı?
Louis Daugerre'den ders aldı
Le Prince, 1841'de Fransa'nın Metz şehrinde doğdu. Augustin (İngiliz arkadaşları arasında Gus) olarak bilinen babası, Fransız ordusunda binbaşıydı. Dagerreyotipi portreyi icat etmesiyle tanınan babasının arkadaşı Louis Daguerre, stüdyosunda Le Prince'e fotoğrafçılık ve kimya dersleri verdi.
Le Prince, Paris ve Leipzig Üniversitesi'nde sırasıyla resim ve yüksek lisans kimya eğitimi aldı. Üniversiteden sonra İngiltere'ye taşındı.
O ve eşi bir sanat okulu kurdu
1869'da yetenekli bir sanatçı olan Elizabeth Whitley ile evlendi. Birlikte Leeds Teknik Sanat Okulu adında bir uygulamalı sanat okulu kurdular ve birlikte renkli fotoğrafları metal ve çömlek üzerine sabitleme çalışmalarıyla ünlendiler.
Çalışmaları o kadar saygı gördü ki, Kraliçe Victoria'nın ve dönemin Başbakanı William Gladstone'un portrelerini yapmaları için görevlendirildiler.
İlk hareketli film olduğu düşünülen filmi çekti
1880'lerde Le Prince, yeni başlayan sinema teknolojilerinin geliştirilmesine yardımcı olmakla ilgilenmeye başladı. 1886'da 16 lensli bir kamera yarattı ve bir Amerikan patenti için başvurdu ve bu patent 1888'in başlarında kendisine verildi. Aynı yıl buluş için bir İngiliz patenti de aldı.
1888'de Le Prince, Leeds'teki atölyesinde tek lensli bir kamera yaptı. Sinema filmlerini çekmek için kamerayı kullandı. Kameranın ilk kullanımı 14 Ekim 1888'de 'Roundhay Bahçe Sahnesi' olarak bilinen sahneyi ve oğlunun akordeon çaldığı sahneyi çekmek için kullanıldı.
Daha sonra aynı kamerayı, şu anda onun onuruna mavi bir hatıra plaketiyle işaretlenmiş olan Leeds Köprüsü'nden geçen yol trafiğini ve yayaları filme almak için kullandı. Bu kamera, o zamandan bu yana erken dönem sinemanın en çığır açıcı icatlarından biri olarak tanınıyor ve Le Prince'in filmlerinin Edison ve Lumières'in filmlerinden yarım on yıldan daha uzun bir süre öncesine ait olduğunu gösteriyor.
Eylül 1980'de Le Prince, bildirildiğine göre eserinin halka açık prömiyerini yapmak üzere Amerika Birleşik Devletleri'ne gitmeye hazırlanıyordu. Yolculuktan önce Fransa'ya dönüp Dijon'daki kardeşini ziyaret etmeye karar verdi. 16 Eylül'de Paris'e giden bir trene bindi ancak planladığından daha geç bir trene bindiği için şehirdeki arkadaşlarını kaçırdı.
O bir daha hiç görülmedi. Le Prince'i son gören kişi Dijon'daki istasyondaki kardeşiydi. Fransız polisi, Scotland Yard ve ailesi kapsamlı aramalara rağmen onu bulamadılar. 1897'de Le Prince'in resmen öldüğü ilan edildi.
Neden ortadan kaybolduğuna dair bir dizi teori öne sürüldü
Le Prince'in neden ortadan kaybolduğuna dair bazıları çılgınca olmak üzere çeşitli teoriler öne sürüldü. En popüler olanlardan biri, muhtemelen Edison ya da bir suç ortağı tarafından bir 'patent savaşının' parçası olarak suikasta kurban gitmesidir. Bunun nedeni Le Prince'in İngiltere'de 1889 projektörünün patentini alıp Avrupa ve ABD'ye gitmek üzere olmasıydı. Bu teori, kanıtlanmamış olmasına rağmen Le Prince'in dul eşi tarafından savunuldu.
Le Prince'in ortadan kaybolmasının eşcinsel olduğu için ailesi tarafından emredildiği de öne sürüldü ve çeşitli teorisyenler onun aslında 1898'de Chicago'da öldüğünü öne sürdü. Ancak bu da kanıtlanmadı.
1890'da, Le Prince'e çok benzeyen, boğulmuş bir adam Seine Nehri'nden çıkarıldı. Ancak boğulan adamın fotoğrafı ancak 2003 yılında Paris polis arşivlerinde bulunabildi. Bu, birçok kişinin onun sinema filmini yürütemediğini ve ağır borçlara boğularak kendi canına kıydığını öne sürmesine yol açtı. Ancak bulunan cesedin Le Prince olamayacak kadar kısa olduğu iddia edildi.
Ölümünden sonra tanındı
Le Prince'in öldüğü açıklandıktan bir yıl sonra, 1898'de büyük oğlu Adolphe, Edison'la olan davasında Amerikan Mutoskop Şirketi'ne tanık olarak çağrıldı. Le Prince ailesi, Le Prince'in başarılarına atıfta bulunarak, Edison'un sinema kamerasını icat ettiği yönündeki iddialarını çürütebileceklerini umuyorlardı. Ancak başarısız oldular. İki yıl sonra Adolphe ölü bulundu.
1894'te Edison, ABD'de sinema filmlerinin mucidi olarak anılırken, Fransa'da Lumière Kardeşler Cinématographe cihazının mucitleri ve 1895'teki ilk ticari sinema filmi sergisinin ev sahipleri olarak selamlandı.
Ancak Leeds'te Le Prince yerel bir kahraman olarak kutlanıyor. 1930'da eski atölyesinde bronz bir anıt tabletin açılışı yapıldı ve Leeds Üniversitesi'ndeki bir bölüme onun adı verildi. Fransa'da L'Association des Amis de Le Prince (Le Prince'in Dostları Derneği) adında bir takdir topluluğu oluşturuldu ve Lyon'da hala varlığını sürdürüyor.
