Aşılama ile birlikte sağlık hizmetlerinin en önemli etki ve yararları belirlenmiş olur. Çünkü aşılama faaliyetleri halkın sağlığını koruma da ve enfeksiyon hastalıklarının önlenmesi için yapılan uygulamaları kapsar. Aşıların oluşturulmasında öncelikle 2 farklı grup yer alır. Bu gruplardan birincisi ölü diğeri ise canlı olarak uygulanan aşıları oluşturur.
Canlı olarak uygulaması yapılan aşıların, inaktif aşılara göre daha etkili olduğu belirtilir. Bu aşılar aynı zamanda kişilerin immün bağışıklığını güçlendirme özelliğine sahiptir. İmmün yetmezliği olan kişilerde ise, vahşi suş sınıfına dönüşerek enfeksiyon oluşturma ihtimallerinin olması mutlaka bir hekim kontrolü dahilinde olmalarını gerektirir.
Kuduz Aşısı Kavramı Nedir?
Kuduz aşısının tanımı, bir hayvan tarafından kişilere geçebilecek olan kuduz hastalığının, öncelikle enfekte olmuş hayvanlardan korunması için yapılan bir uygulamadır. Burada önemli olan enfekte olan hayvanların, kişilerin bir vücut bölgesini ısırması, tırmalaması gibi faaliyetler sonrasında oluşabilecek komplikasyonları aşılar ile minimum seviyede tutarak, korumanın maksimuma ulaştırma girişiminin yapılmasıdır. Enfekte olarak yaşamını sürdüren hayvanların salyaları insan vücudunda oluşan yaralar için birinci derece buluşma yoludur.
Özellikle açık yaralarla birlikte kişilerin göz, ağız ya da buruna temas etmeleri bulaşmalar sonucunda kuduzun yayılmasını sağlar. Kuduz aşısı, kişilerin enfekte olmasından sonra yaşayabilecekleri beyin iltihabı gibi semptomların oluşmasını önler. Bu kapsamda belirtilen aşının yapılması öncelikle kuduz virüsünün yayılmasını engeller. Eğer hastalık kişilerde enfekte olmuş ise de kalıcı hasarların oluşmasını önler. Bu sayede her olası durumda da hastalığın olumsuz olarak yaşatabileceği komplikasyonların engellenmesi sağlanmış olur.
Kuduz Aşısının Uygulanma Aşamaları Nasıldır?
Kuduz aşısının uygulanmasında izlenen aşamalar, öncelikle enfekte olunan zamanın aralığına göre değişiklik gösterir. Kişilere aşı uygulanmasından önce mutlaka enfekte olunmasını sağlanan bölgenin dezenfekte edilmesi gerekir. Bu dezenfekte edilme işlemi ısırılan bölgeye su ve sabun uygulaması ile yapılabilir. Bu işlemin basit olması ile birlikte hastalığın buluşmasını engellemesi kişiler için oldukça önemlidir.
Uygulama aşamaları ise şu şekilde sıralanır:
- 1) Isırılan bölge enfeksiyonu beyne yakın bir yerde ise; daha fazla bulaşarak beyne ulaşmasını engellemek amacı ile ilk 72 saat dikkatli bir biçimde hekim tarafından izlenmelidir.
- 2) Enfekte hayvan tarafında bulaşma riskini taşıyan kişiler kuduza yakalandıklarını öğrendikleri ilk 10 gün içerisinde kontrol altında tutulması ve takip edilmeleri gerekir. Kişilerin göstermiş oldukları belirtile iyice araştırıldıktan sonra eğer bir semptom açığa çıkmıyor ise kuduz için herhangi bir risk taşımıyorlar anlamına gelir.
Kuduz Aşısının Uygulanması Ne Zaman Olmalıdır?
Kuduz aşısının uygulanması, kişilerde hastalığın belirtisi ile birlikte ısırılma ya da enfekte olabilecek herhangi bir faaliyetten hemen sonra yapılmalıdır. Bu ilk dozu oluşturan bir aşılama uygulanmasıdır. İlk dozun yapılmasının ardından takip edilen 3. ve 7. günlerine ait zaman diliminde ise aşının birer dozu daha uygulanır. Hastalığın 14. ile 28. günleri arasında ise diğer bir doz daha aşı uygulamasının yapılması gerekir.
Kuduz aşısı için belirtilen doz miktarı toplam 4’tür. Her bir doz enfekte olan kişilerde farklı bir etki gösterebilme yeteneğine sahiptir. Bu bakımdan kişilere uygulanacak aşının dozları ilk günden son güne kadar bir hekim tarafından izlenerek uygulanması gerekir. Toplam 4 dozun uygulanmasından sonra bazı kişilere iki dozun da yeterli olduğu görülebilir.
