Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) internet sitesinde Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü Makro Finansal Analiz Müdürlüğü uzmanları Kübra Bölükbaş, Mehmet Selman Çolak ve başdanışman Eren Ocakverdi tarafından bir analiz yayımlandı.
Analizde, bireysel kredi kartları bakiyesinin diğer kredi türlerine göre daha hızlı büyüdüğü, yıllık büyüme oranının geçen yıl yüzde 180'e ulaştığı, bu artışta hem talep kaynaklı gelişmelerin hem de kredi kartının ödeme aracı olarak kullanımının etkili olduğu vurgulandı. Bireysel kredi kartı bakiyeleri incelenirken, kullanıcıların çoğunun düşük borç bakiyesine sahip olduğu, toplam bakiyenin az sayıda yüksek tutarlı kullanıcıda yoğunlaştığı ifade edildi. Bireysel kredi kartı borcu olan 28 milyon aktif kart sahibinin yarısı (14 milyon kişi) 25 bin liranın altında borca sahipken, 150 bin liranın üzerinde borcu bulunanların oranı yüzde 9'u bulmakta, bu grubun toplam tutar içerisindeki payı ise yüzde 50'yi aşmaktadır.
Bireysel kredi kartlarının yaygın kullanımı ve aylık harcamalardaki dalgalanmayı dengeleyici rolü göz önünde bulundurularak, azami akdi faizin diğer kredi türlerinin altında belirlendiği belirtildi. Bu durum, kredi kartları üzerinden borçlanmayı ve tüketimi teşvik ediyor. Yüksek bakiye gruplarında kredilendirme davranışı yaygınken, düşük bakiye gruplarında daha sınırlıdır. Yüksek bakiyeli gruptaki kredilendirme motivasyonunu azaltacak düzenlemelere ihtiyaç olduğu ifade edildi. TCMB'nin kart bakiye durumuna göre azami akdi faizleri farklılaştırma olasılığı da değerlendirildi.
"BİREYLERİN GELİR PROFİLLERİYLE DE BÜYÜK ÖLÇÜDE UYUM ARZ EDİYOR"
Analizde, bakiyelerin kullanıcılar arasında farklılık göstermesinin aynı zamanda bireylerin gelir profilleriyle uyumlu olduğu belirtildi. Hesaplamalar, gelir arttıkça bireysel kredi kartı bakiyelerinin de yükseldiğini ortaya koydu. Yüksek bireysel kredi kartı bakiyeleri, genellikle aylık brüt gelir dağılımının üst diliminde yoğunlaştığı kaydedildi. TCMB’nin yüksek gelirli bireyler üzerindeki etkinin sıkılaştırıcı olacağı öngörülüyor.
Sonuç olarak, TCMB, kredi kartı azami akdi faizlerini bakiyeye göre farklılaştırarak borçluluğu azaltmayı ve iç talepteki dengelenmeyi teşvik ediyor. BDDK'nın asgari ödemesi geciken kredi kartları için açıkladığı yapılandırma programıyla borçları geciken bireylerin olumsuz etkilenmesinin önüne geçilmesi hedefleniyor. Ayrıca, kurumlar arası koordinasyonla alınan makroihtiyati tedbirlerle dezenflasyon süreci destekleniyor.
