DEMET İLCE / MUHABİR
Bir adamın kirpikleri olağandışı bir şekilde uzadı ve çarpıcı bir kıvrım oluşturdu; bunun kanser tedavisinin bir yan etkisi olduğu ortaya çıktı.
Adamın durumuyla ilgili JAMA Dermatology dergisinde 24 Nisan Çarşamba günü yayınlanan bir raporda doktorlar, hastanın ani kirpik büyümesini "ilacın neden olduğu trikomegali" olarak adlandırdı. Trikomegali, kirpiklerin çok ama çok uzadığı, genellikle normal uzunluklarını yaklaşık 12 milimetre veya daha fazla aşan bir durumu ifade eder. Aynı zamanda kirpikler daha kıvrık, kalın ve koyu hale gelebilir.
Epidermal büyüme faktörü reseptörü (EGFR) inhibitörleri olarak bilinen bir ilaç sınıfı da dahil olmak üzere birçok ilaç trikomegaliyi tetikleyebilir. Bunlar arasında vücutta EGFR'yi bloke ederek çalışan panitumumab adı verilen bir kemoterapi ilacı; adam bu ilacı ileri kolorektal kanser için kemoterapi rejiminin bir parçası olarak alıyordu. İlaç, tümör hücreleri üzerindeki reseptörü bloke ederek hücrelerin kendi kendini yok etme olasılığını artırır ve aynı zamanda büyüme ve yayılma yeteneklerini de baskılar.
Ancak EGFR kanser hücrelerine özgü değildir. Reseptörler belirli tümör türlerinde yüksek miktarlarda görülür, ancak aynı zamanda derinin dış tabakasında ve saç foliküllerinde bulunan hücreler de dahil olmak üzere sağlıklı dokularda da bulunurlar.
Kanıtlar, EGFR'nin bloke edilmesinin, saçın aktif olarak büyüdüğü aşamayı uzatarak normal saç büyüme döngüsünü bozabileceğini göstermektedir. EGFR'nin düşürülmesi aynı zamanda saçın kalınlaşmasında ve kıvırcıklığında artışa ve ayrıca yeni saç foliküllerinin oluşumuna da bağlıdır. Sonuçta ortaya çıkan düzensiz kirpik büyümesinin, EGFR blokerlerinin potansiyel bir yan etkisi olduğu iyi bilinmektedir ve geçmişte diğer tıp dergilerinde çarpıcı görüntülerle birlikte rapor edilmiştir.
Panitumumab gibi kemoterapi ilaçlarının yanı sıra diğer ilaçlar da trikomegaliyi tetikleyebilir. Örneğin, diğer durumların yanı sıra glokomu tedavi etmek için kullanılan hormon benzeri ilaçlar olan prostaglandinlerin, EGFR blokerlerine benzer şekilde kirpik büyümesini arttırdığı düşünülmektedir.
Bu durum aynı zamanda HIV/AIDS gibi enfeksiyonlarave büyüme faktörlerine verilen tepkiyi etkileyenler de dahil olmak üzere çeşitli genetik sendromlara da bağlıdır.
Raporun yazarları, panitumumabın kirpik büyümesini tetiklediğinde yan etkinin normalde kişinin tedaviye başlamasından sonraki ilk birkaç ay içinde ortaya çıktığını ve tedavinin durdurulmasından sonra ortadan kaybolduğunu belirtti. Adamın durumunda, ekstra uzun kirpikleriyle başa çıkabilmesi için kendisine basitçe "güvenli kirpik kesmeyle ilgili ayrıntılı talimatlar" verildi.
Kirpiklerin yanlış yönde, göz küresine doğru büyümeye başladığı durumlar dışında, trikomegali genellikle zararsızdır. Bu durum trikiyazis olarak bilinir ve gözün dış katmanına zarar vererek ülserlere, görme kaybına ve ciddi vakalarda körlüğe neden olabilir.
