DEMET İLCE / MUHABİR
Sırtında kendine özgü bir kamburu olan ve boynundan modaya uygun bir eşarp gibi akan "gerdan" deri kıvrımlarına sahip etkileyici beyaz bir inek, geçen Haziran ayında Brezilya'nın Arandú kentinde düzenlenen açık artırmada rekor kırdı. Bu, küresel sığır eti pazarında ve ineğin en iyi sığır koşullarında dikkatle yetiştirildiği Brezilya'da yankılanmaya devam eden prestijli bir zaferdi.
İhale kapandığında yatırımcılar, eski zebu cinsi evcil sığırların yavrusu olan muhteşem Brezilyalı Nelore için 4,3 milyon dolar rekor bir para ödemişti.
İyi yetiştirilmiş inek, bir anda Brezilya'nın modern sığır çiftliği işindeki hünerini sergiledi. Brezilya, dünyanın bir numaralı sığır eti ihracatçısı olarak oyununun zirvesinde; üç yıl önce Çin'in, ülkenin domuz nüfusunun yüzde 28'ini öldüren Afrika domuz vebası salgınının ardından Brezilya'dan ithalat yapmaya başlamasıyla en üst sıraya yerleşmişti.
Fotoğrafçı ve National Geographic Kaşifi Carolina Arantes, Brezilya'nın Çin pazarına hizmet etmek için halihazırda dört yeni mezbaha inşa ettiğini söylüyor. "Sektör yükselişte" diyor.
Büyüyen bu endüstriyi belgelemek için Arantes, Brezilya'nın güneyindeki dağlık bölgelerdeki bir kasaba olan Uberaba'daki bir aile evine gitti. Orada sığırlar kraldır ve tacı zebular takar.
Sekiz yıldır sığır sektörünü takip eden Arantes, "Uberaba'da her şey zebu. Zebu radyosu, zebu restoranları" dedi.
Ve yüksek dolarlık müzayedelerde Nelore yavruları zebu olarak tercih ediliyor ve sadece etleri için değil. Bu sığırlar, üreme amaçları ve türün çiftçiliğin çevreye verdiği zararları azaltma potansiyeli açısından endüstrinin geleceği olarak görülüyor.
Sığır çiftçiliği, 65 yıldır Amazon yağmur ormanlarında ormansızlaşmanın önemli bir nedeni olmuştur. Brezilya bugün 225 milyon baş büyükbaş hayvana sahip ve önümüzdeki 20 yıl içinde yüzde 35 büyümesi öngörülen bir pazarda hakimiyetini sürdürmeye hazırlanıyor. Nelore gibi değerli, milyon dolarlık ırklar gerçekten bir fark yaratabilir mi?
Değerli ineğin kökenleri
Sığırcılık ve çiftçilik, Batı Amerika'daki meslektaşları kadar efsanevi olan ve churrasco adı verilen şiş mangalda biftekleriyle tanınan gaucho'ların (Güney Brezilya'nın kovboyları) kültürü ve romantizmiyle eş anlamlıdır. 20. yüzyılın ortalarında sığır endüstrisini yeniden başlatmak için Brezilya hükümeti ailelere ve çiftçilere kırsala taşınmaları ve yağmur ormanlarını meraya dönüştürmeleri için teşvikler sundu.
Bu çiftçilik patlamasının ortasında Brezilya, melezleme yoluyla sığırlarını geliştirmeye çalıştı. Zorluk, ülkenin tropikal iklimine ve çeşitli ekosistemlerine dayanabilecek hayvanları bulmaktı. Herefords ve Angus gibi Avrupa inekleri (Bos taurus) sıcaklık stresine maruz kalıyordu ve üretim düşüktü.
Güneydoğu Asya, Afrika ve Çin'e özgü olan zebu ( Bos indicus ) daha dayanıklıydı.
Zebu sığırları genel olarak sıvının korunmasına yardımcı olan büyük ve çok sayıda ter bezleri sayesinde doğal olarak ısıya uyum sağlar. Derileri kalın tüylerle kaplıdır, bu da onları sivrisinek gibi kan emici böceklere karşı daha az duyarlı hale getirir.
Hindistan'ın Andhra Pradesh eyaletindeki Nellore bölgesinden Ongole sığırlarıyla melezleme, daha da dayanıklı bir örnek olan Nelore'u üretti.
Daha sürdürülebilir sığır eti yetiştirmek
Nelores, mide problemlerini önleyebilen birçok parazit enfeksiyonuna karşı dirençlidir, ancak Nelores ve zebu, tüm sığırlar gibi, sık sık geğirme ve gaz çıkarma yoluyla hala metan yayar. Metan, karbondioksitten daha güçlü ve atmosfere zararlıdır ve inek "egzozu" tüm küresel sera gazı emisyonlarının yüzde 14,5'ini oluşturmaktadır.
ABD Çevre Koruma Ajansı'na göre bir ineğin günlük emisyonu karbondioksitten 25 ila 80 kat daha güçlüdür.
Yüksek ısıya dayanma ve kuraklık gibi zorlu koşullarda hayatta kalma konusundaki doğuştan gelen yetenekleri göz önüne alındığında, zebu melezleri kısaca gezegen dostu et üretimi için olası poster inekleri olarak görüldü. Bazı alt türler ayrıca daha fazla kaslara sahiptir ve teorik olarak daha az meradan daha fazla et elde ederek çevresel etkilerini azaltırlar.
Kuzey Kentucky Üniversitesi'nde profesör ve Brezilya sığır çiftliği uzmanı Robert Wilcox, " Her ne kadar genel olarak endüstri çevresel etkilerin tanınmasına sektör tarafından hala direniyorsa da sığır eti üretimi sandığımızdan daha karmaşık ve özellikle son yıllarda oldukça bilimsel hale geldi." diyor.
Brezilya Zebu Sığır Derneği başkanı Gabriel Garcia Cid, doğal kaynakların korunmasını "hayvancılık sektörünün geleceği için temel" olarak nitelendirerek, Brezilya'daki büyükbaş hayvan yetiştiricilerinin "çiftliklere genetik iyileştirme getirmenin öneminin" farkına vardıklarını söyledi. "Zebu genetiği sürdürülebilirliğin ana araçlarından biridir." dedi.
2000'li yılların başlarında, büyükbaş hayvan endüstrisinin öncülüğünü yaptığı bir pazarlama kampanyası, kabaca "ekolojik öküz" olarak tercüme edilen "'Boi ecológico" konseptini destekledi ve Nelore'un çevresel faydalarını öne çıkardı.
Wilcox, hayvanın doğal dayanıklılığına rağmen "ünlü ineğin diğer türlerden daha ekolojik olmadığının anlaşılmasının ardından kampanya sona erdi" dedi.
Yükselen bir pazar iklim değişikliğiyle karşı karşıya
Ormansızlaşma devam ederken, yeni seçilen Başkan Luiz Inacio Lula de Silva, son 60 ila 65 yılda ülkenin yağmur ormanlarının neredeyse beşte birini yok eden uygulamaya son verme sözü verdi. Ağaçlar, gezegeni ısıtan kirliliği atmosferden çeken doğal karbon yutaklarıdır. Çevreciler, iklim değişikliğiyle mücadeleye yardımcı olmak için kalan ormanların korunması gerektiğini söylüyor. Avustralya büyüklüğünde, Amazon'un bazı bölgeleri zaten emdiğinden daha fazla karbon salıyor.
Arazi temizleme ve aşırı otlatma, de Silva'nın seçilmesinden bu yana devam etse de, ilki 2023'ün ilk altı ayında "önemli ölçüde" azaldı. Geçen Aralık ayında Para, zorunlu bir sığır takip programı başlattı ve 24 milyon büyükbaş hayvandan oluşan nüfusunu önümüzdeki yıl içinde takip etmeyi planlıyor. Üç yıl ve yasa dışı olarak ormansızlaştırılan arazilerde yetiştirilen sığır sayısını sınırlayacak.
Ancak pazar güçlü kaldığı sürece Wilcox çiftçilikte büyük düşüşler ve bunun sonucunda Amazon'da ormansızlaşma beklemiyor.
Nelore'a gelince, o da hiçbir yere gitmiyor. Hindu dinine göre kutsal olan şey, güçlü bir endüstrinin saygın bir simgesi haline geldi.
Arantes, "Zebu, Brezilya ticaret ve kültüründe 'kutsal' bir hayvan haline geldi" diyor.
