İBB, 2020'den itibaren İstanbul Teknik Üniversitesi ile işbirliği içerisinde “Pera 2019” yöntemiyle kentteki yapılarda ücretsiz "hızlı tarama ile bina testi" gerçekleştirmektedir. Kent sakinleri, https://binatespitiformu.ibb.gov.tr/ adresinden başvuruda bulunuyor. Ekipler, başvurular üzerine adreslerde inceleme yapıyor.
Binalarda ilk olarak 5 kolonda sıva kaldırılarak beton okuma işlemi yapılıyor. Röntgen cihazıyla demirin sayısı ve yerleri belirleniyor. Ardından bir kolondan “sıyırma” işlemi ile donatıya erişilip, demirin özellikleri ve korozyon durumu ölçülüyor. Ekipler, yapının rölövesini çıkarıp verileri analiz ederek deprem güvenliğini değerlendiriyor. Test sonucunda binalara A ve B düşük risk, C orta risk, D yüksek risk, E çok yüksek risk sınıflandırması yapılıyor.
Toplam 162 bin başvuru yapıldı, 35 bin bina incelendi
Hızlı tarama sonucunda D ve E sınıfındaki binalara, 6306 sayılı Kanun gereği kapsamlı analiz öneriliyor. 2000 yılı öncesi yapılmış binalar öncelikli olmak üzere, projeye 2020'den beri başvurular alınmaktadır. Şu ana kadar toplam 162 bin başvuru yapılmış, 35 bin bina incelenmiştir. Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra artan taleplerle ekipler 114 bin binayı ziyaret etti; bu binalardan 79 bininde diğer kat maliklerinin izni alınamadığı için test yapılamadı. 35 bin binada hızlı tarama işlemi gerçekleştirilmiş, incelemelerde 1999'dan önce inşa edilmiş binaların yarısı D ve E sınıfı risk taşıdığı belirlenmiştirç
35 binadan 318'i çökebilir
İncelenen 35 bin binadan 318'inin çökebileceği ve 1238'inin deprem güvenliği bulunmadığı tespit edilmiştir. Bugüne kadar hızlı tarama ile test yapılan 293 bina ya yıkılmış ya da "riskli bina" kararıyla tahliye edilmiştir; bu binalarda yaşayan 10 binden fazla kişi riskten kurtarılmıştır. E sınıfında tespit edilen 5 bin 381 bina için tahliye, yıkım ve yenileme süreçlerinin hızlanması amacıyla ikamet edenlere kira yardım paketi sunulmuştur.
Kentteki tarihi yapı stokunun yüzde 10'u metruk ve harap halde
İBB verilerine göre, İstanbul'da 2000 yılı öncesinde inşa edilmiş 800 bini aşkın bina bulunmaktadır. Bu binalar deprem riski nedeniyle öncelikli yenileme beklemektedir; 200 bininin yenilenmesi hedeflenmektedir. İstanbul'daki tarihi yapıların yüzde 10'u metruk ve harap durumdadır; bu yapılar arasında 3 bin 500'ü kritik durumda olup, 1000'ine acil müdahale uyarısı yazılmıştır.
