Salı günü İran, İsrail'e yaklaşık 200 balistik füze fırlatarak Orta Doğu'daki çatışmalarda ciddi bir tırmanışa neden oldu. Saldırı, bir Hizbullah lideri ve İranlı bir komutanın öldürülmesi ile İsrail'in güney Lübnan'a kara birlikleri konuşlandırmasına misilleme olarak gerçekleştirildi.
Bu gelişmelerin ardından Brent petrolü, ICE üzerinde %2,9 artışla varil başına 73,56 dolara, WTI ise Nymex'te %3,5 artışla 70,92 dolara yükseldi. Çarşamba günü Asya seansında da her iki gösterge fiyatı %1'in üzerinde artış göstererek sırasıyla 74,56 ve 70,94 dolara ulaştı.
Petrol Piyasasında Yükseliş Beklentisi
Şu an için petrol piyasası üzerindeki etkiler sınırlı görünmekte; zira füzelerin çoğu İsrail savunması tarafından durdurulmuş ve sadece bir Filistinli sivil hayatını kaybetmiştir. Ancak, İsrail'in İran'ın petrol tesislerine misilleme saldırısı düzenlemesi olasılığı, ham petrol fiyatlarını önemli ölçüde yükseltebilir.
İran, dünya genelinde en büyük 10 petrol üreticisinden biri olup, Ağustos ayında üretimi günlük 3,3 milyon varili aşarak son beş yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Üretiminin yarısını ihraç eden İran, küresel arzın yaklaşık %2'sini karşılamaktadır.
Ayrıca, İran ve İsrail arasındaki askeri çatışmaların tırmanması, ABD'nin İran petrolüne yönelik yaptırımları yeniden uygulamaya koymasına yol açabilir, bu da petrol fiyatlarını daha da yükseltebilir.
Piyasa Analizleri ve Çin'in Rolü
eToro Piyasa Analisti Josh Gilbert, "Bu durum, kısa vadede petrol için destek sağlıyor, özellikle de bu jeopolitik gerilimlerin daha da tırmanmasını görürsek," dedi.
Petrol fiyatları, özellikle ABD ve Çin'den gelen zayıf ekonomik veriler nedeniyle son üç ayda talep görünümünün zayıflamasıyla düşüş eğilimindeydi. Ancak, ABD'deki rekor petrol üretimi ve küresel enerji geçişi de fiyatlardaki düşüşe katkı sağladı. Buna rağmen, jeopolitik gerilimlerin artması genellikle petrol piyasasında yükseliş etkisi yaratıyor.
Çin, dünyanın en büyük petrol ithalatçısı olarak talep görünümünde belirleyici bir rol oynamakta. Geçtiğimiz hafta Çin Merkez Bankası, zorunlu karşılık oranını %0,5 oranında düşürdü ve temel faiz oranlarında indirim yaptı. Ayrıca, konut sektörü ve hisse senedi piyasalarını desteklemek amacıyla çeşitli gevşeme politikaları uyguladı.
Gilbert, "Çin'in teşvik paketi de önemli bir faktör. Eğer dünyanın ikinci büyük ekonomisi talebi artırmaya hazırlanıyorsa ve arzda bir kısıtlama olursa, bu durum ham petrol fiyatlarına olumlu bir rüzgar sağlayabilir," dedi.
OPEC+ Üretim Toplantısı
Piyasalar, OPEC+'nın 12:00 GMT’de gerçekleştireceği çevrimiçi toplantıyı da yakından izliyor. Grubun, günlük 5,86 milyon varil üretim kesintisi planında bir değişiklik yapması beklenmiyor. Ancak kaynaklar, Aralık ayından itibaren kesintileri sona erdirebileceğini belirtiyor.
Daha önce, 2025'te arzı artırma planının bir parçası olarak günlük 180.000 varil artırma kararı alınmıştı. ABD'deki rekor üretim ve düşen petrol fiyatları göz önüne alındığında, OPEC+ düşen pazar payı ve kârlılık nedeniyle baskı altında.
Bu arada, üye ülkeler gönüllü üretim kesintilerine tam olarak uymamış, İran ve Kazakistan gibi ülkeler taahhütlerini yerine getirememiştir. Bu iki ülke, Eylül ve Ekim aylarında 123.000 varil kesinti yaparak telafi etmeyi taahhüt etti. Bu telafi kesintileri tamamlanana kadar OPEC+'nın üretimi artırması olası görünmüyor.
Bununla birlikte, İran'ın petrol piyasası üzerindeki kritik rolü, jeopolitik gerilimlerin daha da tırmanması durumunda petrol fiyatlarının yeniden yükselmesine neden olabilir ve küresel enflasyon görünümünü karmaşıklaştırabilir.
