DEMET İLCE / MUHABİR
(Prosopometamorfopsi) PMO'nun spesifik semptomları vakadan vakaya değişebilir ancak yüz özelliklerinin şeklini, boyutunu, rengini ve konumunu etkileyebilir.
Yüz sarkabilir, normalden daha küçük veya daha büyük görünebilir, konumlarının dışında olabilir veya gergin görünebilir.
Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, bu nadir rahatsızlığa sahip kişiler, diğer insanların yüzlerine bakmayı rahatsız edici veya sinir bozucu bulabilirler.
Ancak durumla ilgili Dartmouth merkezli web sitesine göre PMO kalıcı değil, çoğu durumda birkaç gün veya hafta sürüyor.
Ancak bazı insanlar yıllar boyunca yüzdeki çarpıklıkları algılamaya devam edebilir.
Psikoloji ve beyin bilimleri profesörü ve Dartmouth'taki Sosyal Algı Laboratuvarı'nın baş araştırmacısı Dr. Brad Duchaine'e göre, şu ana kadar PMO'lu kişiler hakkında yalnızca 75 civarında vaka raporu yayınlandı, dolayısıyla bu durum oldukça nadir görünüyor.
Yüz özelliklerini çarpıtan ve biçimsizleştiren, yeterince anlaşılmayan bu durumu, kendiniz deneyimlemiyorsanız görselleştirmek zor olabilir.
Ancak The Lancet'in "Klinik Resimler" bölümünde yayınlanan yeni bir Dartmouth çalışması, PMO'lu bir bireyin yaşadığı yüz bozukluklarının doğru ve fotogerçekçi temsillerini sağlamaya çalıştı.
Araştırmacılar, PMO ile yaşamanın nasıl bir şey olduğunun gerçekliğini yakalamak için, tanınmayacak kadar gerilmiş ve çekilmiş yüzleri yeniden yapılandırma koşuluna sahip bir hastayla işbirliği yaptı.
PMO'lu 58 yaşında bir erkek olan hasta, ekranda ve kağıt üzerinde görüntülendiğinde yüzleri herhangi bir bozulma olmadan görüyor, ancak şahsen bakıldığında "şeytani" görünen çarpık yüzler görüyor.
Ancak çoğu PMO vakası, tüm bağlamlarda çarpıklıklar görüyor, dolayısıyla onun durumu özellikle nadirdir ve araştırmacıların çarpıklıklarını doğru bir şekilde tasvir etmeleri için eşsiz bir fırsat sunmuştur.
Araştırma için araştırmacılar bir kişinin yüzünün fotoğrafını çekti.
Daha sonra hastaya aynı kişinin gerçek yüzüne bakarken bilgisayar ekranındaki fotoğrafı gösterdiler.
Araştırmacılar, hastadan ekrandaki yüz ile önündeki gerçek yüzün ne kadar farklı olduğuna dair gerçek zamanlı geri bildirim aldılar ve hastanın algıladığı çarpıklıklara uyacak şekilde bilgisayar yazılımı kullanarak fotoğrafı değiştirdiler.
Ortaya çıkan görüntüler, derin çatık kaşları, sivri kulakları ve yüzlerinin kenarlarına kadar uzanan gözleri ve ağızları olan uzaylı benzeri yaratıklara veya şeytanlara benziyor.
Dartmouth Psikoloji ve Beyin Bilimleri Bölümü'nde doktora öğrencisi olan başyazar Antônio Mello şunları söyledi:
"Durumla ilgili diğer çalışmalarda, PMO'lu hastalar, çarpıklıklarının görselleştirilmesinin gördüklerini ne kadar doğru temsil ettiğini değerlendiremiyor çünkü görselleştirme kendisi de bir yüz tasvir ediyor, böylece hastalar bu yüz üzerindeki çarpıklıkları da algılayacaklar. Buna karşılık, bu hasta ekranda çarpıklıklar görmüyor. Bu, araştırmacıların fotoğraftaki yüzü değiştirebildiği ve hastanın gerçek yüz algısının manipüle edilmiş fotoğrafla ne kadar benzer olduğunu doğru bir şekilde karşılaştırabildiği anlamına geliyor.”
Dr. Mello, "Süreç boyunca, hastanın yüzdeki çarpıklıklara ilişkin gerçek zamanlı algısını görselleştirmeyi başardık" dedi.
Ortak yazarlar, diğer PMO vakalarıyla yaptıkları araştırmada, PMO katılımcılarından bazılarının, yardım etmek isteyen ancak onlara PMO değil başka bir sağlık durumu tanısı koyan sağlık profesyonellerini gördüklerini belirtiyorlar.
Dr. Duchaine, "PMO'lu birden fazla kişiden, psikiyatristler tarafından kendilerine şizofreni teşhisi konduğunu ve durumları görsel sistemle ilgili bir sorun olduğunda anti-psikotik kullandıklarını duyduk" diye ekledi.
Duchaine,"Ve PMO'lu kişilerin, diğerlerinin çarpıklıkların psikiyatrik bir bozukluğun işareti olduğunu düşüneceklerinden korktukları için yüz algısıyla ilgili problemlerini başkalarına anlatmamaları alışılmadık bir durum değil. Bu, insanların sıklıkla anlamadığı bir sorundur." diyor.
Prosopometamorfopsiye ne sebep olur?
Yüz işleme, beyin bölgelerinden oluşan karmaşık bir ağa bağlıdır ve bu ağ içindeki işlev bozukluğu, çok çeşitli yüz işleme bozukluklarına neden olabilir. Yüzler veya yüz kısımları çarpık olarak algılandığında bu durum prosopometamorfopsi (PMO) olarak bilinir. PMO'lu kişiler hakkında yaklaşık 75 vaka raporu yayınlandı. İnsanların neden farklı PMO türlerini deneyimlediğine dair pek bir anlayış yok. Tam yüz PMO ve hemi-prosopometamorphopsia PMO, PMO'nun en belirgin iki alt tipidir. Tam yüz PMO'da yüzün her iki tarafındaki özellikler bozuktur. Hemi-PMO için yüzün bir tarafındaki özellikler bozuk, diğer tarafındaki özellikler ise normal görünmektedir.
