5 yıl önce Norveç sularında görülen ve Rusya için casusluk yaptığı düşünülen bir beluga balinası, geçtimiz gün ölü bulundu. Norveç’in güneyinde yüzerken tespit edilen bu balinanın adı "Hvaldimir"di.
Hvaldimir, "balina" anlamına gelen Norveççe bir kelime olan hval ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in adının birleştirilmesiyle oluşturulmuş bir isim.
Bu balina, ilk kez 2019’da Norveç’in kuzeyindeki Ingoya adası yakınlarında görüldüğünde, üzerinde küçük bir kamera taşıyabilecek bir askı vardı.
Balina, insanlara karşı büyük ilgi gösteriyor ve el işaretlerine tepki veriyordu.
Bu durum, Norveç'in iç istihbarat servisini, balinanın Rusya'da bir araştırma programının parçası olarak esaret altında tutulduğunu ve daha sonra Norveç sularına geçtiğini düşünmeye yöneltti.
Doğanın doğal casuları
Casusluk üzerine düşündüğümüzde, bir James Bond figürü veya trençkotlu uzun boylu bir adam hayal etmek oldukça normal.
Aklımıza kolayca gelmeyebilecek şey ise sevimli bir kedi yavrusu veya balkonunuzda beslendiğiniz bir kuş olabilir.
Ancak hayvanların doğası, onları düşmanları gözetlemek için kimi zaman insanlardan daha mükemmel bir aday haline getirebilir.
Hvaldimir olayı, hayvanların casusluk amacıyla kullanılmasının ilk örneği değil. Hayvanların eski savaşlarda, örneğin iz sürme köpekleri ve mesaj taşıyan güvercinler olarak kullanılması iyi bilinen bir gerçek.
Ancak, modern çağda casusluk görevlerinde teknoloji ile birleştirilen bu roller, çok daha fazla önem kazanmış durumda.
Bilinen ilk örneği 1907 yılına kadar uzanıyor
Hayvanların casus olarak kullanımı, 1907'de Julius Neubronner'ın güvercinlerine küçük bir otomatik kamera takmasıyla başladı. Bu buluş, Birinci Dünya Savaşı boyunca Alman ordusu tarafından kamerayla donatılmış güvercinlerin kullanılmasının yolunu açtı.
İkinci Dünya Savaşı ve Soğuk Savaş sırasında, özellikle kargalar, kuzgunlar ve güvercinler, istihbarat ajansları tarafından casusluk için eğitildi.
1976’da ABD, çeşitli kuş türlerini istihbarat toplama görevlerinde kullanma girişimlerini belgeleyen bir belgeyi geçtiğimiz ayda kamuoyuna açıkladı.
Ancak örnekler sadece kuşlarla sınırlı değil.
Uçan casuslar
Şifreli e-postaların, GPS izleyicilerinin ve uydu görüntülerinin olduğu çağdan çok önce, posta güvercinleri gizli iletişim için güvenilir bir kaynak sağlıyordu.
Antik çağlardan beri kullanılıyorlardı, ancak casusluktaki rolleri en iyi Birinci ve İkinci Dünya Savaşları sırasında örneklendirildi.
Bu "kanatlı haberciler" bacaklarına bağlı mesajlarla uzun mesafeleri kat edebiliyor, hatta düşman hatlarını fark edilmeden geçebiliyorlardı, bu da onları stratejik bilgileri iletmek için paha biçilmez bir varlık haline getiriyordu.
Soğuk Savaş sırasında CIA'in en çılgın planlarından birinde istihbarat toplamak için gizli kameralarla güvercinler göndermesi vardı.
CIA Araştırma ve Geliştirme Ofisi, bir güvercinin taşıyabileceği kadar küçük ve hafif bir kamera üretti. Kamera, kuşun göğsüne küçük bir koşum takımıyla bağlandı ve kuş, hakkında daha fazla bilgi edinmek istenilen yabancı bir ülkedeki gizli bir alana bırakıldı. Kuş geri dönerken video ve fotoğraflar çekti.
Neden güvercinler?
CIA'in raporuna göre ajan olarak güvercinler kullanılasının sebebi, bu kuşların oldukça yaygın olarak görülmesi.
Bir güvercinin aslında CIA için fotoğraf çeken gizli bir casus kuşu olduğunu düşünmek oldukça zordu.
Güvercin, binlerce diğer kuşun arasında bir istihbarat toplama platformu olarak kendini gizleyebiliyordu.
A-12 OXCART ve U-2 gibi uçaklar on binlerce fit yukarıdan fotoğraflar çekiyordu. Corona gibi keşif uyduları hedefin kilometrelerce üstündeyi. Ancak güvercin görüntüleri hedefin yüzlerce fit yukarısından çekilebiliyordu.
Kameralı güvercinler, belirli bir alanda neler olup bittiğine dair çok daha ayrıntılı bir görüşe sahip olmayı sağladı.
Hindistan ve Pakistan'ın tutuklanan güvercinleri
Güvercinler, Hindistan ve Pakistan arasındaki gerilimde de casusluk faaliyetlerinde kullanıldı.
2015 yılında Hindistan, Pakistan’dan geldiği düşünülen bir güvercini Keşmir’de tutukladı.
2016 yılında ise üzerinde Hindistan Başbakanı Narendra Modi’ye tehdit içeren bir not bulunan bir başka güvercin gözaltına alındı.
Bu olaylar, iki ülke arasındaki tarihi gerilimde mizah konusu haline geldi.
Kuzgun kuryeler
CIA, pencere pervazlarına dinleme cihazları bırakmak ve küçük nesneleri teslim edip geri almak için bir kuzgunu bile eğitti.
Hedefin yanıp sönen kırmızı bir lazer ışınıyla işaretlendiği ve özel olarak tasarlanmış bir lambanın kuşu geri çekeceği bildirildi.
Ajans, Avrupa'da bir dinleme cihazını başarıyla teslim etti ancak hiçbir ses alınamadı.
Robert Wallace'ın Spycraft: The Secret History of the CIA's Spytechs adlı kitabına göre , ORD'nin kanatlı kuryeleri dinleme cihazlarını pencere pervazlarına bırakabilse de, ortam gürültüsü bu fikri uygulanamaz hale getirdi.
Moskova casusları: Akustik kedi projesi
1964'te CIA, bir mikrofon ve vericiyle donatılmış bir kediyi, yabancı ajanlar ve Sovyet yöneticileri arasında yapılan ve başka türlü dinlenemeyecek konuşmaları izlemek için kullanma fikrini araştırdı.
Düşünce, kedinin dikkat çekmeden konuşmanın olduğu yere yaklaşabilmesiydi. Bir kedi seçildi ve kulağına bir mikrofon yerleştirildi, gevşek derisinin altına çok küçük bir verici yerleştirildi ve uzun tüylerine bir anten örüldü.
Teknoloji işe yaradı, ancak sorun kontrol edilmesinin imkansız olmasıydı. Sınırlı saha testleri sırasında kedi, gitmek istediği yere gitti ve CIA'in gitmesini istediği yerlere gitmedi.
Kedilerin davranışlarını kontrol etmenin zorluğu nedeniyle proje başarısız oldu ve resmi olarak sona erdirildi.
Sualtı Ajanları: Yunuslar ve Deniz Aslanları
Yunuslar ve deniz aslanları gibi deniz hayvanlarının inanılmaz duyusal yetenekleri ve eğitilebilirlikleri, dünya çapındaki ordular tarafından kullanıldı.
1960'larda başlatılan ABD Donanması Deniz Memelileri Programı, yunusları ve deniz aslanlarını su altı mayınlarını bulmaları, kayıp ekipmanları geri almaları ve hatta düşman dalgıçlarını tespit etmeleri için eğitti.
Yine 1960'larda Sovyetler Birliği de, yunusları deniz üsleri çevresinde su altı mayınlarını aramaları için eğitti.
Ayrıca, Kırım'ın Sivastopol kıyılarında Sovyet Karadeniz filosunun girişini korumaktan da sorumlu olacaklardı. Bir dalgıç girişe yaklaşırsa, yunuslar ekolokasyon kullanarak bir kıyı istasyonuna sinyal gönderecekti.
OXYGAS adlı gizli bir 1960'lar CIA projesi de yunusları düşman gemilerine patlayıcı cihazlar takmak için kullanmayı amaçlıyordu.
Hamas da 2015 yılında bir İsrail casus yunusunun yakalandığını duyurmuştu.
Elbette sualtı ajanlarının en ünlüsü, Norveç'te bulunan ve yukarda bahsettiğimiz Hvaldimir.
Norveç yetkilileri, balina Hvaldimir'in Rus ordusu için deneysel bir casus balina olduğundan şüpheleniyordu. Ancak Rus hükümeti, deniz memelisini askeri operasyonlar için eğittiklerini doğrulamadı.
Norveç Deniz Araştırmaları Enstitüsü'nden bir üye, Rus donanmasının balinayı denizaltı filosunu korumak için eğitmesinin muhtemel olduğunu öne sürdü.
Etik kaygılara rağmen, deniz hayvanlarının su altı ortamlarındaki yetenekleri ordular için ilgi alanı olmaya devam ediyor.
Yarasa Bombacıları: II. Dünya Savaşı'nın X-Ray Projesi
İkinci Dünya Savaşı sırasında ABD, Japonya’ya karşı yarasa bombaları geliştirmeyi denedi.
Yarasaların üzerine küçük yangın bombaları yerleştirilerek Japon şehirlerine salınması planlandı.
Ancak deneyler sırasında yarasalar kontrolden çıktı ve ABD askeri üssündeki binaları ateşe verdi. Proje, bu olaylar sonucunda iptal edildi.
Mina Taşıyan Deniz Kaplumbağaları: Vietnam Savaşı’nın Gizli Silahları
Vietnam Savaşı sırasında ABD, deniz kaplumbağalarını düşman gemilerine mayın taşımak amacıyla kullanmayı denedi.
Kaplumbağalar, su altındaki hedeflere patlayıcı yerleştirmek için eğitildi.
Ancak kaplumbağaların hareketlerinin öngörülemezliği nedeniyle bu girişim başarısız oldu.
Casus Şahinler: Orta Doğu’daki Hedefler Üzerinde Gözetim
Orta Doğu’daki bazı istihbarat örgütleri, yüksek uçuş yetenekleri ve keskin görüşleri nedeniyle şahinleri casusluk görevlerinde kullanmayı denedi.
Bu kuşlar, üzerlerine yerleştirilen kameralar sayesinde geniş alanları tarayarak kritik askeri hedeflerin tespit edilmesine yardımcı oldular.
Şahinlerin bu görevlerde kullanılması, insan kaynaklı riskleri azaltarak etkili bir izleme yöntemi sağladı.
Hayvanlar aleminin James Bond'ları: Casus maymunlar, zindana atılan güvercinler
Düşman hatlarına sızan maymun ajanlar
Soğuk Savaş döneminde maymunlar da casusluk görevlerinde kullanıldı.
Özellikle ormanlık ve dağlık bölgelerde, maymunlar düşman hatlarının gerisinde veri toplamak için eğitildi.
Ancak bu projeler, hayvanların eğitim zorlukları ve beklenen sonuçları vermemesi nedeniyle genellikle başarısız oldu.
İlhamını doğadan alan ajan teknolojileri
Şimdiye kadar, doğal özelliklerinden dolayı projelerde kullanılan hayvanlardan bahsettik.
Ancak hayvanlar sadece bu projelerde görev almıyor, aynı zamanda teknolojik gelişmelere de ilham kaynağı oluyorlar.
Somon Charlie
CIA İleri Teknolojiler ve Programlar Ofisi, 1990'larda Charlie Operasyonu'nu başlattı. Charlie, yayın balığına benzeyecek şekilde tasarlanmış insansız bir su altı aracıydı.
Robot balığı tasarlayan mühendisler, kuyruğun gerçek bir balık gibi bir yandan diğer yana sallanmasını sağlayacak bir tahrik sistemi inşa etmek zorundaydı.
Yayın Balığı Charlie'nin görevleri hala gizli tutuluyor, ancak resmi belgeler, su örnekleri toplamakla ilgili olduğunu belirtiyor.
Araştırmacılar, robotun hangi görevler için yararlı olacağından hala emin değiller, ancak bazıları bir alandan alınan su örneklerinin nükleer sızıntıyı veya biyokimyasal ajanları ortaya çıkarabileceğini öne sürüyor.
ABD Deniz Araştırmaları Ofisi, veri toplama ve gözetleme için "GhostSwimmer" adlı robotik bir balığın geliştirilmesine sponsor oldu. Bu teknoloji, bir balığın yüzme mekaniğini taklit ederek onu su ortamında daha az tespit edilebilir hale getiriyor.
'Böcektopter' insansız hava aracı
CIA 70'lerde bir dronu, yusufçuk kılığına girmiş bir insansız hava aracı olarak tasarladı. Adını da 'insectothopter' koydu.
Kafasına boncuk büyüklüğünde bir mikrofon gizlendi. Bir saatçi, kanatlar için minyatür bir akışkan osilatörü ve az miktarda itici gaz üreten cihazı inşa etmeye yardımcı oldu. Ayrıca ses sensörü yükü için veri bağlantısı olarak çalışacak bir lazeri vardı.
Ne yazık ki yusufçuk rüzgarda iyi değildi, bu yüzden CIA yusufçuğu görevinden azat etti.
Sıradışı casus aygıtları: Kaplan dışkıları ve ölü fareler
ABD, Vietnam Savaşı sırasında muhaliflerin yerini ve hareketini izleyebilecek bir yola ihtiyaç duyuyordu ve bu, stratejik planlamada önemli bir rol oynuyordu.
İşte tam bu noktada kaplanlar devreye giriyor.
CIA bilim insanları sismik davetsiz misafir algılama cihazı olarak bilinen şeyi icat ettiler. 300 metreye kadar olan hareketleri izlemek için stratejik olarak yerleştirilebiliyordu.
Ancak bilim insanlarımız teknolojiyi doğal yaşam alanına uyum sağlayacak ve aynı zamanda ilgiyi çekmeyecek bir nesne olarak gizlemek zorundaydı.
Kaplanlar Vietnam'a özgü olduğundan ve 50 yıl önce daha büyük sayılarda bulunduğundan, ideal bir örtü sağladılar.
Tespit cihazı kaplan dışkısına benzeyecek şekilde tasarlandı.
Küçük güç hücreleriyle çalışan ve dahili bir anten içeren cihaz yalnızca 10,3 cm uzunluğunda ve 2 cm çapındaydı. Geçen insanların, araçların ve hayvanların yaptığı titreşimleri algılayıp sayarak hareketi izliyordu.
CIA Teknik Hizmetler Ofisi, Soğuk Savaş sırasında farelerin bir şeyleri gizlemenin harika bir yolu olacağını düşündü.
Ölü fareleri keserek bir şeylerin saklanacağı bir boşluk oluşturdu. Fare daha sonra tekrar dikildi ve gözetleme noktasına yerleştirildi.
Test aşamalarında, fareler sokak kedileri tarafından çalındığı için kayboldu.
Gökyüzünden okyanusun derinliklerine kadar, hayvanlar casusluğun ilgi çekici dünyasında önemli bir rol oynadı ve oynamaya devam ediyor.
Teknoloji gelişmeye devam ettikçe, doğal dünya ile gizli operasyonların bir araya gelmesinin daha da büyüleyici hayvan casusu hikayeleri üreteceği kesin görünüyor.
