Türkiye ile ABD arasındaki siyasi tartışma konularının başında Rus yapımı S-400 Hava Savunma Sistemi geliyor. Türkiye, Suriye, Yunanistan, İsrail diğer çevre ülkelerden gelen tehditler, Akdeniz ve Karadeniz’deki hareketliliğe karşı Arap Baharı’nın başladığı ilk yıllardan itibaren hava savunma sistemi satın alma çalışmaları yapıyor. Bu doğrultuda Türkiye, 2012 yılında 4 milyar dolar değerinde uzun menzilli füze ihalesine çıktı. İhalede Amerika’nın Patriot, Rusya’nın S-400, Çin’in FD-2000 ve Fransa-İtalya ortaklığının Eu-rosam Samp-T modeli yarıştı. Türkiye, ABD’nin sulandırma çabalarına karşın o dönem Çin ile 26 aylık görüşmeler sonucunda anlaştı.
DAVUTOĞLU DİRENEMEDİ
Kararın ardından ABD, Türkiye’ye FD-2000 sistemini satacak olan CPMIEC firmasını kara listeye aldı, NATO’dan da tepkiler gelince dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu, baskılara göğüs geremeyerek yerli üretim gerekçesiyle alımı iptal etti. Öte yandan ABD, 2013’te Türkiye’nin güneyine konuşlandırdığı Patriot’ları Ekim 2015’te geri çekti. Davutoğlu’nun Çin ile yapılan anlaşmayı bozmasının akabinde 24 Kasım 2015’te FETÖ’cüler tarafından Rus savaş uçağı düşürülerek, Türkiye’nin Asya bloku ile yakınlaşması engellendi. Türkiye-Rusya gerilimi sırasında ABD Türkiye’ye yine Patriot satmadı.
YERLİ PARA İLE ALINDI
Dünya siyasetinin önemli iki ismi Başkan Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, usta şekilde Amerika’nın kumpasını bozmasıyla beraber 2017 yılında S-400 için görüşmeler başladı. Yıl sonunda iki ülke anlaşırken, 2018 içerisinde de Türkiye ödeme yaptı. S-400 alamıyla ilk defa iki ülke yerli para ile ticaret yaptı. S-400’ün Türkiye açısından en cazip tarafı ise Rusya’nın teknoloji transferini sağlaması. Türkiye, pazar çeşitliliğini artırmak için Patriot konusunda da temaslarını sürdürüyor. Ancak ABD, Türkiye’nin istediği şartlarda Patriot satmadığı gibi, S-400 konusunda da küstahlaşıyor.
