Bilim insanları, yaygın göz hastalıkları, özellikle maküler dejenerasyon nedeniyle yaşanan görme kaybını tersine çevirebilecek potansiyel taşıyan daha önce hiç görülmemiş hücreleri insan gözünde keşfetti. Araştırmacılar, retina adı verilen, gözün arkasında bulunan ışığa duyarlı yapıda bu hücreleri tespit etti. Bu hücreler, fetal dokudan bağışlanan örneklerde bulundu.
Ayrıca bilim insanları, aynı hücreleri laboratuvar ortamında yetiştirilen insan retinası modellerinde de keşfetti ve bu modelleri, yaygın bir göz hastalığına sahip farelere naklettiklerinde, farelerin görme yetisini geri kazandıkları gözlendi.
“BÜYÜK BİR POTANSİYEL TAŞIYOR”
Araştırmacılar, bulgularını açıklayan makalelerinde, "Bu araştırma sadece retina biyolojisini anlamamızı derinleştiriyor, aynı zamanda RD (retinal dejenerasyon) hastalıklarında tedaviye yönelik müdahalelerin geliştirilmesinde büyük bir potansiyel taşıyor" şeklinde ifade ettiler. Makale, 26 Mart'ta Science Translational Medicine dergisinde yayımlandı.
Retina, ışığı algılar ve bunu beyin tarafından görüntü olarak yorumlanabilmesi için sinyallere dönüştürür. Retina bozulması, dünyada körlüğün başlıca nedenlerinden biridir. Yaşlanma, diyabet ve fiziksel yaralanmalar gibi pek çok faktör retina bozulmasına yol açabilir ve bu da maküler dejenerasyon ve retinit pigmentosa gibi yaygın göz hastalıklarına neden olabilir.
Mevcut tedaviler, bu hastalıkların tedavisinde genellikle retinal hücrelerin bozulma hızını azaltmaya ve sağlıklı kalan hücreleri korumaya odaklanır. Ancak, retina onarımı yapabilecek etkili bir tedavi henüz bulunmamaktadır.
KÖK HÜCRE TEDAVİSİ
Potansiyel bir çözüm, bozulmuş hücrelerin yerine kök hücrelerin konulmasıdır. Kök hücreler, uygun koşullarda vücuttaki herhangi bir hücre türüne dönüşebilen hücrelerdir. Ancak, şimdiye kadar bilim insanları, insan retinasında bu tür kök hücreleri bulamamışlardı.
Yeni araştırmada, ekip, laboratuvar ortamında fetal retina örneklerindeki hücrelerin faaliyetlerini inceledi. Araştırmacılar, iki tür retina kök hücresinin umut verici rejeneratif özelliklere sahip olduğunu keşfetti: İnsan nöral retina kök hücreleri (hNRSC) ve retina pigment epiteli (RPE) kök hücreleri.
Her iki hücre türü de retinanın dış kenarında yer alıyordu ve kendilerini klonlama yeteneğine sahipti. Ancak, yalnızca hNRSC'ler, uygun koşullar altında diğer retina hücrelerine dönüşebiliyordu.
