Türkiye'de Dijital Telif Yasası konusunda çalışmalar hızlandı. TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüseyin Yayman, Google'ı bütçe görüşmelerinden sonra TBMM'ye çağıracaklarını söyledi. Dijital telif yasası ile ilgili konuşan Sosyal Medya Araştırmacısı Ümit Sanlav, "Google bizi sömürüyor! Haberlere arama motoru Google üzerinden ulaşılıyor. Bu haberler üzerinden milyar dolarlar kazanan Google, dijital içerikleri üretenlere herhangi bir ödeme yapmıyor" diyerek önemli açıklamalarda bulundu.
Dijital Telif Yasası, ABD'de 1998'den beri yürürlükte olan, AB Ülkeleri'nde ise 2022'den itibaren uygulanmaya başlanan bir düzenleme olarak biliniyor. Dijital Telif Yasası, Türkiye'nin de gündeminde önemli bir yer tutuyor. Yasa teklifi meclisten geçtiğinde Google, Facebook gibi dijital mecralar içerik üreticilerine telif ücreti ödemek zorunda kalacak.
‘GOOGLE İLE MASAYA OTURULACAK’
Türkiye'de Dijital Telif Yasası çalışmaları hızlandı. TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüseyin Yayman, yaptığı açıklamalarda Türkiye’de de Dijital Telif Yasası ile ilgili düzenlemelerin hayata geçirilmesi gerektiğini söyledi. Yayman, “Bütçe görüşmelerinden sonra Google ile masaya oturulacak” dedi.
A Para'da katıldığı programda soruları yanıtlayan Yayman, "Brüksel'de, Londra'da, Paris'te ne varsa Google hangi anlaşmaya bağlı kalıyorsa Ankara'da da onu istiyoruz. Bu kırmızı çizgimiz. Google'ın çifte standart yapmasını istemiyoruz. Dijital telif için masaya oturmasını istiyoruz" dedi.
Yayman, “Dijital Telif Yasası kırmızı çizgimizdir. Geldiğimiz noktada kamuoyunda çok ciddi bir talep var. Bu talep, bir an önce telif yasasının yapılması ve mevcut kanunun güncellenmesidir. Yeni dönemde en önemli gündem konularımızdan biri Dijital Telif Yasasının hazırlanmasıdır” diye konuştu.
‘TELİF ÜCRETİ ÖDEMEK ZORUNDA KALACAK’
Sosyal Medya Araştırmacısı Ümit Sanlav, Türkiye’nin Dijital Telif Yasası için harekete geçtiğini belirtti. Sanlav, “Eğer bu yasa teklifi meclisten geçerse Google, Facebook gibi dijital mecralar içerik üreticilerine telif ücreti ödemek zorunda kalacak” dedi.
‘TÜRKİYE 7 SAAT 24 DAKİKA İNTERNETTE’
Günümüzde teknolojik gelişmelerin hız kazanmasıyla birlikte, dijital araçların hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline geldiğini söyleyen Sanlav, “Vazgeçilmez bir iletişim aracı durumunda olan akıllı telefonlar ve teknolojik erişim rahatlığı, pandemi sürecinin ardından hayatımızın başköşesine iyice yerleşti. Günümüzde birçok şey sanal ortamlarda yaşanıyor. Bilgilendirmeler, açıklamalar kısaca hayatımızın hemen hemen her anını bu mecralarda yaşıyoruz. Dünya, günde 6 saat 37 dakika internete bağlı kalırken; Türkiye 7 saat 24 dakika internette kalıyor. Dünyanın sosyal medyada zaman geçirme ortalaması 2 saat 31 dakika iken, Türkiye ortalaması 2 saat 57 dakika ile dünya ortalamasının üzerinde” diye konuştu.
“ABD’de 1998’den beri yürürlükte olan, AB Ülkelerinde ise 2022’den itibaren uygulanan Dijital Telif Yasasının Türkiye’de uygulanmaması, hem içerik üreticilerini hem de devleti bu önemli gelirden mahrum bırakıyor” diyen Sanlav, sözlerine şöyle devam etti:
Kanada’da Çevrim İçi Haberler Yasası düzenlemesiyle birlikte Google’ın, Kanada'ya her yıl 74 milyon dolar ödeyecek olması TBMM’yi de harekete geçirdi. Zira Google, Facebook, Instagram ve daha birçok dijital platform, Türkiye’deki, dijital içerik üreticileri üzerinden de yılda milyarlarca dolar kazanıyor. Ama karşılığında Türkiye'deki üreticilere hiçbir ücret ödemiyor. Yasa teklifi meclisten geçtiğinde Google, Facebook gibi dijital mecralar içerik üreticilerine telif ücreti ödemek zorunda kalacak.
‘GOOGLE BİZİ SÖMÜRÜYOR’
“İlerleyen dönemlerde sosyal medya kullanıcıları bu şirketlerden 'içeriklerimi kullanıyorsunuz' diyerek telif ücreti isteyebilir mi? Dijital Telif Yasasıyla birlikte internet kullanıcılarının ürettiği içerikler de güvence altına alınacak mı?” sorusuna Sanlav, şöyle yanıt verdi:
Dijital Telif Yasası ile yapılmak istenen tam olarak bu. Google bizi sömürüyor. Dijital telif hakları konusundaki yasasızlık nedeniyle yazılı metinleri, resimleri, videoları, kısaca her türlü bilgi ve içeriği üretenlerin emeklerini, bu içerikleri kullanarak para kazananlar sömürmüş oluyor. Haberlere Google üzerinden ulaşılıyor. Google, arama parametrelerine göre haberleri insanlara servis ediyor. Ayrıca Google Haberler uygulaması ile de içerik üreticilerinin içeriklerini kullanıyor. Bu haberler üzerinden milyar dolarlar kazanan Google, dijital içerikleri üretenlere herhangi bir ödeme yapmıyor. Google 2023 Yılında dünyanın en çok kazanan ticari oluşumları sıralamasında 4. sırada yer alıyor.
META GRUBU'NUN YILLIK KAZANCI 3.2 MİLYAR
Instagram, WhatsApp ve Facebook'u bünyesinde bulunduran Meta grubunun yıllık kazancının 3.2 milyar dolar değerinde olduğunu söyleyen Sanlav, “Siz bir içerik üretiyorsunuz ve bu sosyal medya mecraları, internet servis sağlayıcıları sizin bu içeriğinizi serbestçe yayınlıyor. Sizin verileriniz ve ürettikleriniz üzerinden para kazanıyor, fakat siz bundan hiçbir karşılık almıyorsunuz. İşte çıkarılacak olan Dijital Telif Yasasıyla, internet kullanıcılarının ürettiği içerikler de güvence altına alınacak” ifadelerini kullandı.
‘BİRÇOK ÜLKE BUNUN HAKSIZLIK OLDUĞUNU BELİRTİYOR’
Google'ın yasal düzenlemeler sonrasında bazı ülkelerde haber üreticilerine ödemeler yapmaya başladığını söyleyen Sanlav, “Dünyada birçok ülke bunun haksızlık olduğunu belirterek yasal düzenlemeler çıkardı. Google, yasal düzenlemeler sonrası bu ülkelerde haber üreticilerine ödemeler yapmaya başladı. Türkiye'de mevcut bir telif yasasının bulunmaması nedeniyle Google bir ödeme yapmıyor. Yayıncılar, Google'ın yasal düzenleme ile ödeme yapmaya zorlanmasını talep ediyor” dedi.
DİJİTAL TELİF YASASI’NDA SON DURUM
Türkiye’deki basın kuruluşlarının ürettikleri haberlerin, Dijital Telif Hakları Yasası’nın olmaması nedeniyle ücretsiz olarak kullanıldığına dikkat çeken Sanlav, Dijital Telif Yasası’ndaki son durumu değerlendirdi:
Şu an yürürlükte olan Fikri Sanat Eserleri Kanunu, internet teknolojisine karşı yetersiz kaldığı için sizlerin ürettiği haberler de bizlerin ürettiği içerikler de bu teknoloji şirketlerinin sömürüsüne açık halde. Meclis’te bu konuda kurulan komisyonda Google'dan davet edilen temsilciler, Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri, gazeteciler ve içerik üreticileriyle bir araya gelerek Dijital Telif Yasası için herkesi kapsayacak ortak bir zemin hazırlama konusunda çalışılıyor. Örneğin, ‘Ödeme nasıl olacak? Kimlere, neye göre ödeme yapılacak? Youtube mantığında alınan izlenme karşılığında mı ödeme yapılacak? Yoksa üreticinin haklarını koruyacak kurum ve kuruluşlar aracılığıyla mı ödeme gerçekleştirilecek?’ Bu konuda detaylı bir çalışma hazırlanıyor.
