Astronomlar, Satürn’ün yörüngesinde 100 milyondan daha kısa bir süre önce gerçekleşen kozmik çarpışmaların sonucu olabilecek 100’den fazla yeni ay keşfettiklerini duyurdu.
Güneş sistemimizdeki gaz devi gezegenlerin birçok uydusu bulunur. Uydular, yıldız olmayan gezegenler veya diğer cisimlerin etrafında dönen gök cisimleri olarak tanımlanır. Jüpiter’in bilinen 95, Uranüs’ün 28 ve Neptün’ün 16 uydusu vardır. Satürn’ün yeni keşfedilen 128 uydusuyla birlikte toplam uydu sayısı 274’e ulaştı.
EN BÜYÜK YENİ UYDU GRUBU
Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi'nden Mike Alexandersen konuya ilişkin olarak, “Bu, şimdiye kadar keşfedilen en büyük yeni uydu grubu.” dedi. Keşfi duyuran ve önümüzdeki günlerde Amerikan Astronomi Derneği’nin Research Notes adlı yayınında yayımlanacak olan makalenin yazarlarından biri olan Alexandersen, bu keşfin önemli bir gelişme olduğunu belirtti.
Bu uyduların çoğu sadece birkaç kilometre çapında küçük kayalardan oluşuyor. Karşılaştırma yapmak gerekirse, Dünya’nın uydusu olan Ay’ın çapı 3.474 kilometre
TEK TEK İSİM VERİLECEK
Makalenin baş yazarı, Tayvan’daki Academia Sinica Astronomi ve Astrofizik Enstitüsü’nden Edward Ashton, bu yeni uydulara isim verme hakkına sahip olacak.
“Kim keşfederse, isim koyma hakkı da ona aittir,” dedi Uluslararası Astronomi Birliği ile çalışan Dr. Alexandersen. Satürn’ün mevcut uydu isimlendirme şeması, İskandinav ve diğer mitolojilere dayanıyor.
Bu uydular, 2023 yılında Hawaii’deki Mauna Kea’daki Kanada-Fransa-Hawaii Teleskobu kullanılarak keşfedildi. Dr. Ashton ve ekibi, Satürn’ün yakınındaki belirli gökyüzü bölgelerini uzun süre boyunca gözlemledi ve böylece daha önce bilinmeyen uyduların hareketlerini takip edebildi.
DÜZENSİZ YÖRÜNGELERDE DÖNEN KÜÇÜK UYDULAR
Keşfedilen tüm uydular “düzensiz” sınıfına giriyor. Yani bunlar küçük, Satürn’ün ekvatoruna göre oldukça eğimli bir yörüngede hareket ediyorlar ve genellikle büyük uyduların çoğunun tersi yönde dönüyorlar. Ancak bu uydular hakkında çok fazla bilgi edinmek zor, çünkü teleskop görüntülerinde sadece soluk ışık noktaları olarak görünüyorlar.
Yeni uydular, Satürn’den yaklaşık 10 ila 30 milyon kilometre uzaklıkta bulunuyor. Karşılaştırma yapmak gerekirse, Satürn’ün ünlü halkaları yalnızca 282.000 kilometreye kadar uzanırken, yaklaşık iki milyon kilometre uzaklıkta yer alıyor.
KOZMİK ÇARPIŞMALARIN İZLERİ OLABİLİR
Satürn’ün etrafında bu kadar çok düzensiz uydunun varlığı, geçmişte birçok dramatik kozmik çarpışma yaşandığını düşündürüyor. Dr. Ashton ve ekibi, bu düzensiz uyduların bir noktada Satürn tarafından yakalanmış olabileceğini düşünüyor. Bunların bazıları, Güneş Sistemi’nin başka bir yerinde çarpışan büyük cisimlerin parçaları olabilirken, bazıları ise Satürn’ün yörüngesinde birbirine çarpan onlarca kilometre genişliğinde uyduların kalıntıları olabilir.
Ekip, bu uyduların bazılarını gruplandırarak, aynı çarpışmadan gelen aileleri belirledi.
