Geçit hakkı davası, ana yol ile bağlantısı bulunmayan arsaların, çevrelerinde bulunan diğer arsalardan elde ettiği bir davadır. Arsa sahibi, ana yola ulaşım sağlayabilmek için diğer arsalardan pay alır. Ancak bu davanın açılması için uzman harita mühendisi veya kadastro teknisyenlerinin ilgili alanda ölçüm ve kontrol yapmaları gerekir. Bu kişiler tarafından onay verilmesi durumlarında dava açılabilir.
Geçit Hakkı Davası Açabilme Şartları Nelerdir?
Geçit hakkı davalarının koşulları, 3 maddeden oluşur:
- Taşınmaz olarak kabul edilen arsanın ana yol ile bağlantısının olmaması gerekir. (Fiziki olarak olmamasının yanında haritada da olmaması gerekir.)
- Hakkında dava açılacak taşınmaz mülkün tapuya resmi olarak kaydedilmiş olması gerekir.
- Davanın kazanılası durumunda, davacı kişinin arsasından pay aldığı kişilerin haklarını ödeyeceğini kabul etmesi ve kabul ettiğine dair yazılı bir anlaşma imzalaması gerekir.
- İstenen geçit hakkı, komşulardan en az zarar görenine açılmak zorundadır ve hangi komşunun en az zarar göreceği Tapu Müdürlükleri tarafından kararlaştırılır.
Geçit Hakkı Davası Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?
Geçit hakkı davasının sonuçlanması, yaklaşık olarak 450 gündür. Fakat belirtilen şartlara uyulmaması, avukat veya mahkeme tarafından alınan kararlara itiraz edilmesi gibi durumlarda Geçit hakkı davası süresi uzayabilir.
Geçit Hakkı Davası Nasıl Sonuçlanır?
Geçit hakkı davasının kararı, Türk Medeni Kanunu’nun 748/3 ve 1012 ve Tapu Sicil Tüzüğünün 30. Maddesine göre verilir. Bu maddelerin içeriklerine göre, davaların büyük bir çoğunluğunun sonucu davayı açan kişilere geçiş hakkının verilmesi yönündedir. Ancak, istisnalar dahilinde mahkemelerin verdiği red kararlarına karşı, kişiler itiraz ederek itiraz başvurusunda bulunabilirler. Bu durumda dava yeniden görülecek ve süreç uzayacaktır.
Paylı Mülkiyet Geçit Hakkı Nedir?
Paylı mülkiyette geçit hakkı davası, Kanunlara göre açılamaz. Birden fazla paydaşın hak sahibi olduğu bir tarla üzerinde geçit hakkı davasının tarlada hak sahibi kişilerin birbirine açılması Yargıtay tarafından kabul edilmez. Bu nedenle de açılan davaların çoğu düşer. Ancak, çok nadiren de olsa, makul sebepler dolayısıyla açılan davalarda hakim araştırma yaptırarak karara varır. Davada hangi tarafın haklı olduğu bilirkişi raporlarıyla desteklenmek zorundadır.
Geçit Hakkı Davası Yargıtay Kararları Nelerdir?
Geçit hakkı davalarının kararları, Yargıtay tarafından 3 farklı şekilde verilebilir:
- Geçit Hakkı Davası Reddi: Geçit hakkı almak isteyen kişilerin taleplerinin reddedildiği dava sonucudur. Bu seçenek, genellikle geçit hakkı kullanma durumu olmayan kişilerin geçit hakkı isteyerek kendi alanlarını arttırma amaçlı açılan davalarda görülür.
- Geçit Hakkı Yol Genişliği: Geçit hakkı talebinin onaylandığı ve arsa sahipleri için düşünülen en uygun güzergahtan yol açılması kararı ile sonuçlanır. Yol açma, düzeltme ve yol ile ilgili tüm durumlarla Tapu ve Kadastro Müdürlükleri işlemler bitene kadar ilgilenmek zorundadır.
- Geçit Hakkının Kötüye Kullanılması: Kişiye verilen geçit haklarının alan genişliği amacıyla kullanıldığı tespit edilen durumlarda gerçekleşir. Genellikle daha önce yol hakkı verilen kişilere karşı olarak komşuları veya çevre tarla sahipleri tarafından açılır ve bu sonuçla beraber, kişilere verilen yol haklarının tamamı geri alınır. Geçit hakkı davası bittikten sonra, belirli aralıklarla kontrol edilen alanlarda bu durumun yaşanmasından ise ilgili Tapu ve Kadastro Müdürlükleri sorumlu tutulur.
