Bir zamanlar “Rus Zuckerberg” olarak adlandırılan teknoloji girişimcisi Pavel Durov, bir kripto para biriminin ve son derece popüler iki sosyal ağın kurucusu olarak adından söz ettirdi.
Fransız medyasının isimsiz kaynaklara dayandırdığı haberine göre, 39 yaşındaki Durov'un başı Rusya'da ve dünyanın dört bir yanında yetkililerle derde girdi ve bu hafta sonu mesajlaşma uygulaması Telegram'la ilgili iddialar nedeniyle Paris yakınlarındaki bir havaalanında tutuklandı.
Fransız müfettişler, platformunda siber zorbalık, dolandırıcılık, uyuşturucu kaçakçılığı, organize suç ve terörizmi teşvik etme iddiaları nedeniyle tutuklama emri çıkardı.
İşte Rusya doğumlu sosyal medya patronu hakkında bilmeniz gereken her şey.
İlk sosyal girişim
Petersburg doğumlu olan girişimci, 40. yaş gününü kutlamasına iki ay kaldı.
Henüz 22 yaşındayken ilk sosyal medya platformu olan ve Rusça kullanıcılarına hitap eden VKontakte'yi (VK) kurdu ve bu platform kendi ülkesi Rusya'da Facebook'tan daha popüler hale geldi.
Ancak hükümetin VK'daki muhalif grupları kapatma ve kişisel verileri Rusya'nın güvenlik servisi FSB'ye teslim etme taleplerini kabul etmeyince 2014 yılında ülkeyi terk etti. Bu talepler arasında merhum Rus muhalefet lideri Alexei Navalny'nin hesabının engellenmesi de vardı.
Daha sonra VK'yı satarak, bilimkurgu romanı 'Otostopçunun Galaksi Rehberi'ne atıfta bulunarak “Elveda ve tüm balıklar için teşekkürler” mesajını paylaştı.
Durov Nisan ayında ABD'li gazeteci Tucker Carlson'a Rusya'dan ayrılışıyla ilgili olarak “Kimseden emir almaktansa özgür olmayı tercih ederim” dedi.
Aynı röportajda gayrimenkul ya da tekne gibi hiçbir mülkü olmadığını ve tek varlığının para ve Bitcoin olduğunu da söylemişti.
Telegram
2013 yılında kardeşi Nikolai ile birlikte, kullanıcı verilerinin korunmasına öncelik verdiğini iddia eden ve WhatsApp, Instagram, TikTok ve WeChat gibi diğer sosyal medya platformlarıyla rekabet eden, kullanımı ücretsiz bir platform olan Telegram'ı kurdu.
Hizmet, herkesin kullanıcı videolarını, resimlerini ve yorumlarını sözde “kanallar” veya gruplarda takip etmesine izin veriyor, ancak kullanıcı verileri şifreleme ile korunuyor. Grup yöneticisine gönderilerini kimlerin görebileceğini doğrulama hakkı veren özel “kanallar” da var.
Durov, Telegram'daki mesajları denetlemeyi her zaman reddetti ve onu “özgür” bir platform olarak tanıttı.
2018 yılında bir Moskova mahkemesi Telegram'ın engellenmesine karar verdi. Ancak protestocuların FSB merkezini kuşatması ve Telegram'ın sembolü olan kağıt uçakları fırlatması nedeniyle başarısız oldu.
Rusya Telegram'ı engelleme planından vazgeçti ve hükümet de uygulamayı kullanıyor.
Telegram, verilerinin ya da mesajlarının ele geçirilmesini istemeyen dünyanın dört bir yanındaki muhalif gruplar tarafından kullanılıyor. Rusya'nın 2022'de Ukrayna'yı tam ölçekli işgalinde savaşın her iki tarafı için de önemli bir bilgi platformu oldu.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskyy Telegram'ı kullanarak her gün vatandaşlarına savaşla ilgili videolar gönderiyor ve “Z-blogger” olarak adlandırılan kişiler tarafından yönetilen Moskova yanlısı kanallar da popüler.
Ancak Telegram aynı zamanda aşırılık yanlıları ve komplo teorisyenleri için de bir platform haline geldi. En fazla 200.000 üyeye izin veren gruplar, dezenformasyonun yayılmasını kolaylaştırdı ve neo-Nazi grupları ve pedofil grupları içeriyor.
Neden tutuklandı?
Fransız müfettişler, platformunda siber zorbalık, dolandırıcılık, uyuşturucu kaçakçılığı, organize suç ve terörizmi teşvik ettiği iddiasıyla tutuklama emri çıkardı. Platformunun suç amaçlı kullanımını önlemek için harekete geçmemekle suçlanıyor.
The Guardian'a göre, Durov'un aranan bir adam olduğunu bilerek Paris'e uçmasına şaşırdıklarını söyleyen bir araştırmacı, “Telegram'ın cezasızlığı yeter” dedi.
Durov geçmişte Telegram'ın şiddet ya da cinayet çağrısı yapan içeriklerin kaldırılması yönündeki her talebe yanıt verdiğini söylemişti.
Telegram Pazar akşamı yaptığı açıklamada, “Telegram, Dijital Hizmetler Yasası da dahil olmak üzere AB yasalarına uymaktadır - moderasyonu endüstri standartları dahilindedir ve sürekli gelişmektedir” dedi.
“Telegram'ın CEO'su Pavel Durov'un saklayacak hiçbir şeyi yok ve Avrupa'da sık sık seyahat ediyor. Bir platformun ya da sahibinin bu platformun kötüye kullanılmasından sorumlu olduğunu iddia etmek saçmadır. Bu durumun bir an önce çözüme kavuşturulmasını bekliyoruz”.
Bu arada Rus yetkililer Fransa'yı “işbirliği yapmayı reddetmekle” suçladı. Paris'teki Rus Büyükelçiliği Durov'a erişim talebinde bulundu ve Fransa'nın şu ana kadar duruma “müdahil olmaktan kaçındığını” söyledi.
The Guardian'ın soruşturmaya yakın bir kaynağa dayandırdığı habere göre Durov'un gözaltı süresi Pazar gününe kadar uzatıldı; bu da ilk sorgulama süresinin 96 saate kadar uzayabileceği anlamına geliyor.
Yargıç daha sonra serbest bırakılmasına ya da hakkında suç duyurusunda bulunulmasına ve gözaltında tutulmasına karar verebilir.
