DEMET İLCE / MUHABİR

Evren ışık hızından daha hızlı hareket eden parçacıkların hakimiyetinde olabilir mi? Bir çift fizikçi, bu evren modelinin gözlemlerle şaşırtıcı derecede uyumlu olduğunu keşfetti.

Henüz hakem değerlendirmesinden geçmemiş yeni bir makalede fizikçiler, evrenimize takyonların hakim olduğunu öne sürüyorlar. Takyonların var olmadığı neredeyse kesindir; Işıktan daha hızlı gitmek, zamanın geçmişten geleceğe nedensel akışı hakkında bildiğimiz her şeyi ihlal ediyor. Ancak varsayımsal parçacıklar, nedensellik gibi en yakın görüşlerimizin bile yanlış olma ihtimalinin küçük olması nedeniyle fizikçiler için hâlâ ilgi çekicidir.

A2 T Lqke Tz Q G W X K N G S S Zkxh

Araştırmacılar, takyonların, evrendeki neredeyse her galaksinin kütlesinin çoğunu oluşturan ve normal maddeden 5'e 1 daha ağır olan gizemli madde türü olan karanlık maddenin gerçek kimliği olabileceğini öne sürüyor. Gökbilimciler ve fizikçiler şu anda bunu bilmiyorlar. Karanlık maddenin neden oluştuğunu biliyorlar, bu yüzden her türlü fikri üretmekte özgürler çünkü sonuçta bazen çok uzak bir fikir doğrudur ve yanlış olsa bile, daha iyiye giden yolda bize yardımcı olabilir.

Araştırmacılar, takyonlarla dolu genişleyen bir evrenin, yeniden hızlanmadan önce genişlemesinin başlangıçta yavaşlayabileceğini hesaplıyor. Evrenimiz şu anda karanlık enerji olarak bilinen bir olgu tarafından yönlendirilen bir hızlanma aşamasındadır, dolayısıyla bu takiyon kozmolojik modeli potansiyel olarak hem karanlık enerjiyi hem de karanlık maddeyi aynı anda açıklayabilir.

Bu fikri test etmek için fizikçiler, modellerini, kozmologların mesafe ile evrenin genişleme hızı arasında bir ilişki kurmasına olanak tanıyan bir tür yıldız patlaması olan Tip Ia süpernova gözlemlerine uyguladılar. Gökbilimciler evrenin genişleme hızının arttığını ilk kez 1990'ların sonlarında Tip Ia süpernovaları sayesinde keşfettiler.

Fizikçiler, takiyon kozmolojik modelinin, süpernova verilerini açıklamada, karanlık madde ve karanlık enerjiyi içeren standart kozmolojik model kadar iyi olduğunu buldular. Bu fikrin ne kadar alışılmışın dışında olduğu göz önüne alındığında, bu başlı başına bir sürpriz.

2024 Nobel Tıp ödülü sahibini buldu 2024 Nobel Tıp ödülü sahibini buldu

Ancak bu yalnızca başlangıç. Artık kozmik mikrodalga arka planı (Büyük Patlama'dan hemen sonra salınan radyasyon kalıntısı) ve galaksilerin en büyük ölçeklerdeki düzeni gibi büyük ölçekli evren hakkında zengin verilere erişebiliyoruz. Bir sonraki adım, bu fikri bu ek gözlemlere karşı test etmeye devam etmektir.

Takyonların olası olmayan doğası göz önüne alındığında, takyon kozmolojik modelinin bu zorlu deneysel testleri geçmesi pek olası değildir. Ancak kozmolojide yeni, hatta alışılmışın dışında yönlere doğru ilerlemeye devam etmek önemlidir; ne zaman bir ilerleme elde edebileceğimizi asla bilemeyiz. Bilim insanları 50 yıldır karanlık maddeyi, çeyrek asırdır da karanlık enerjiyi anlamaya çalışıyor ancak kesin bir sonuç elde edilemiyor. Bu bilmecelerin çözümlerinin beklenmedik yönlerden gelmesi muhtemeldir.

Ekibin araştırması Mart ayında arXiv ön baskı veritabanında yayınlandı.

Muhabir: Demet İlce