Eski AB sağlık komiseri ve Avrupa Parlamentosu'nda Sosyalistler ve Demokratlar grubunun sağlık politikası koordinatörü olan Vytenis Andriukaitis, bu durumu değerlendirdi.
2019’a kadar AB sağlık komiseri olarak görev yapan ve şu anda Avrupa Parlamentosu’nda Sosyalistler ve Demokratlar grubunun sağlık politikası koordinatörü olan Andriukaitis, AB'nin sağlık alanındaki yetkilerini güçlendirmek için anlaşma değişikliği gerekip gerekmediğini sorguladı. Bu değişikliğin, Avrupa Komisyonu'nun hayvanlar için aşıları koordine edebildiği, ancak çocuklar için aynı şeyi yapamadığı "gülünç" durumların önüne geçmek için gerekli olduğunu belirtti.
Sağlığın esas olarak ulusal bir yetki alanı olduğunu vurgulayan Andriukaitis, mevcut durumda AB'nin ne kadar etkili olabileceğini sorguladı ve Mayıs 2024'te Avrupa Komisyonu tarafından sunulan AB Sağlık Birliği'nin potansiyel etkinliğine de değindi. "Avrupa Sağlık Birliği" ifadesinin garip bir yönü olduğunu ve AB'nin yalnızca sınır ötesi sağlık hizmetlerinde yetkisi olduğunu söyledi.
Komisyon, iç pazar ve tarım gibi politika alanlarına doğrudan müdahale etme yetkisine sahipken, Andriukaitis sağlık alanında "yumuşak güçler" ile sınırlı kaldığını ve koordinasyon ve dayanışma mekanizmaları oluşturmakla yetindiğini belirtti. Bu durumun, tütün kontrolü ve kimyasallar gibi alanlardaki düzenlemelerin "pazar odaklı" hale gelmesine yol açtığını savundu.
Litvanyalı milletvekili, AB'nin kurucu anlaşmalarının sağlık politikası üzerinde Brüksel'de daha fazla yetki toplayacak şekilde değiştirilmesini savunuyor. Ülkelerin tek başına çözemedikleri bazı sorunlar olduğunu belirten Andriukaitis, "Hiçbir ülke nadir hastalıkları teşhis ve tedavi etme sorununu tek başına çözemiyor," dedi ve ilaç eksiklikleri ile sağlık çalışanları krizinin çözülmesi için işbirliğine ihtiyaç duyulduğunu vurguladı.
Komisyondaki görev süresi boyunca, hayvanları kuş gribine karşı aşılamak için araçlara sahip olduğunu ancak çocuklar için aşı eksikliklerini gidermek konusunda bir araç bulamadığını ifade etti. "Bu, gerçekten gülünç bir durumdu," dedi.
Gelecek Sağlık Komiserinin Ne Yapması Gerekiyor?
Brüksel'de şu anda, Kıbrıs'tan görevdeki Stella Kyriakides'in yıl sonunda görevden ayrılmasının ardından kimin göreve geleceği konuşuluyor. Yeni görev süresi, AB sağlık bütçesinde yapılan kesintiler ve dijitalleşmenin artan etkisi gibi birçok zorluğu beraberinde getiriyor.
Andriukaitis, ikinci von der Leyen yönetiminin pandemi hazırlıklarını ve önlemlerini güçlendirmesi gerektiğini belirtti. Avrupa Sağlık Acil Durumları Hazırlık ve Müdahale Otoritesi (HERA), AB yürütmesindeki bir genel müdürlükten tam yetkili bir AB ajansına terfi ettirilmelidir, dedi.
Komisyon ayrıca, üye devletlere ülkeye özgü tavsiyeler yoluyla daha fazla etki sağlama fırsatına sahip olabilir. Andriukaitis, bu yaklaşımın, eski başkan Jean-Claude Juncker döneminde gündeme geldiğini belirtti. "Bu, çok daha güçlü bir araçtır: tavsiye etme, analiz yapma ve üye devletlerden geri bildirim isteme," dedi.
