Suriye'de haftalar önce gerçekleşen isyan, Beşar Esad rejiminin çöküşüyle sonuçlandı. Ülkesinden kaçan Esad, Moskova’ya sığınarak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'den destek aldı. Ancak bu durum, Rusya'nın bölgedeki etkisinin giderek azaldığının kanıtı olarak görülüyor.
Rejimin devrilmesinde, Hayat Tahrir el-Şam (HTŞ) gibi muhalif gruplar etkili oldu. HTŞ lideri Ahmad al-Sharaa (eski adıyla Ebu Muhammed el-Culani), radikal geçmişine rağmen şimdi kendini çoğulculuk ve hoşgörü savunucusu bir devlet adamı olarak tanıtıyor. Al-Sharaa, en son Türk Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Şam’da bir araya geldi.
Rusya'nın Zayıflayan Pozisyonu
Ukrayna savaşının Rusya'nın askeri ve diplomatik gücünü büyük ölçüde zayıflattığı belirtiliyor. Ukrayna Cumhurbaşkanlığı İdaresi Başkanı Andriy Yermak, Rusya'nın Ukrayna'daki kayıplarının Suriye'deki varlığını sürdürememesine neden olduğunu vurguladı.
Yermak’a göre, Rusya'nın Tartus’taki tersanesi ve Khmeimim hava üssüne yeterli destek sağlayamaması, Esad rejiminin çöküşünü hızlandırdı. Ayrıca, bu kayıp, İran gibi müttefiklere ve dünya çapındaki otoriter liderlere, Putin’in partnerlerini koruyamayacağını gösteriyor.
Yeni Bir Dönemin Başlangıcı mı?
ABD, al-Sharaa liderliğindeki yeni yönetimi resmen tanımak için azınlık haklarının korunması, terörle mücadele ve kapsayıcı yönetim gibi somut ilerlemeler beklediğini açıkladı. ABD Dışişleri yetkilileri, geçtiğimiz günlerde 10 yıldan uzun bir aradan sonra ilk kez Suriye'yi ziyaret etti.
Esad Rejiminin Çöküşünün Küresel Etkisi
Yermak, Ukrayna direnişine verilen desteğin, Avrupa’nın güvenliğini güçlendirmenin yanı sıra ABD’nin küresel çıkarlarını da ilerlettiğini savundu. “Putin'in müttefiklerini koruyamaması, dünya genelindeki otoriter rejimler için bir uyarı niteliğinde,” diyen Yermak, Batı’nın bu fırsatı değerlendirerek Rusya’yı daha da zayıflatması gerektiğini belirtti.
Rusya’nın Müdahalesinin Mirası
Rusya’nın 2015 yılında Suriye’ye askeri müdahalesi, Moskova’nın uluslararası sistemdeki rolünü yeniden şekillendirdi. Ancak bu müdahale sırasında hastaneler, okullar ve pazar yerleri gibi sivil altyapıların hedef alınması, insan hakları ihlallerine dair eleştirileri artırdı.
Esad rejiminin sona ermesiyle Suriye'de yeni bir dönemin başladığı düşünülüyor. Ancak bu yeni dönemin ne kadar istikrarlı olacağı ve bölgesel dinamikleri nasıl etkileyeceği henüz belirsizliğini koruyor.
