Kocaeli Üniversitesi Çalışma Ekonomisi Ve Endüstri İlişkileri bölümünden Prof. Dr. Aziz Çelik, memur emeklisi (4c), işçi emeklisi (4a) ve Bağ-Kur emeklisinin (4b) Temmuzda alacağı zamma ilişkin önemli açıklama yaptı.
Emekli zamları nasıl hesaplanıyor?
* 16 milyon insansan söz ediyoruz. Emekliler, dul ve yetimlerle birlikte Türkiye'nin işçilerden sonra en büyük toplumsal grubu.
* Emeklilerin aylıklarının artırılmasının iki yöntemi var. İşçi ve Bağ-Kur emeklilerinin maaşları son altı ayın enflasyonuna göre artar. Yasada kurar var. İkincisi memur emeklileri. Memur emeklilerinin aylıkları da toplu sözleşmeye göre artar.
* Temmuz ayına geldiğimizde yüzde 25'lik enflasyon yaşadık diyelim. Şu anda öyle görünüyor. Yüzde 25 enflasyon olursa kural olarak SSK ve Bağ-Kur emeklisi yüzde 25 zam olacak.
Ortalama emekli aylığı 13 bin TL
Türkiye emeklilerin ortalama aylığının 13 bin lira olduğunu anımsatan Prof. Dr. Çelik, "En düşük aylık nedir, bilmiyoruz. 10 bin TL'ye tamamlanıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu açıklamıyor, ben iki yıldır uğraşıyorum. Yargıya gittim, iki sene önceki öğrendim. 4 bin 200 lira diye yazdılar bana. Ama şu andakini bilmiyorum. Veri konusunda tartışma var" ifadelerini kullandı.
En düşük emekli maaşı alan vatandaşları bekleyen kök aylık tehlikesine dikkat çeken Aziz Çelik, şöyle devam etti:
* Emeklilerin kök aylıkları tamamlanan aylıklarından düşük. Yani emekli aylığı 10 bin TL'ye tamamlanıyor. Ama pek çok emeklinin aylığı 7 bin liradır, 8 bin liradır, 8 bin 500 liradır.
* Emeklileri enflasyonun altında ezilme tehlikesi bekliyor. Zam kök aylıklarına yapılırsa; örneğin, 8 bin TL alan emekli yüzde 25 zam yaparsanız 10 bin TL alır. Zaten şu anda 10 bin lira alıyor.
Emekliler konusunda unutulan gerçek
Prof. Dr. Aziz Çelik, emekliler konusunda unutulan gerçeğe ise şöyle dikkat çekti:
* Emekliler 20 yıl önce asgari ücretin yaklaşık yüzde 40 üzerinden aylık alıyordu. Şu anda asgari ücretin yüzde 60'ına düştü. Emekli aylığının asgari ücretten az olmaması gerekir. Bu tartışma dışı bir şey olması gerekir. Emeklilerin kök maaş sebebiyle enflasyon kadar zam alamama tehlikesi varken biz 10 bin TL'ye konuşuyoruz.
* Memur emeklileri için iki tehlike var. Memur emeklileri toplu sözleşmeyle enflasyondan yaklaşık 5,5 puan düşük zam alacaklar. Yasa değişikliği olmazsa böyle olacak.
Emekli maaşı bağlama oranı...
* Memur emeklilik bağlama oranları son bir yıl içinde ciddi şekilde düştü. Memurlara geçen yıl ilave ödeme adı altında önce 8 bin lira yaptılar, şimdi 12 bin küsur lira oldu. Artacak. Bu ilave ödeme emekli aylıklarında dikkate alınmıyor.
* Bir yıl önce emekli olan bir memur aylığının yüzde 71'ini alırken, şimdi emekli olacak bir memur aylığının yüzde 41'ini alacak. Çünkü ilave ödeme dediğimiz şeyi emekli aylıklarına yansıtmadılar. Bu açık büyüyecek. Yani memurları, memur emeklilerini, işçi ve Bağ-Kur emeklilerini Temmuz'da tasarruf bekliyor.
