SU TÜKETİMİ VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ: G-7 ÜLKELERİNDEN AMPİRİK KANITLAR araştırması olan Gümüşhane Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Mustafa Zuhal "Muasır medeniyetler seviyesine yükselebilmenin yolu, sahip olduğumuz su kaynaklarını etkin bir şekilde kullanmaktan geçmektedir." dedi.
Dr. Zuhal, suyun önemini ve Türkiye'deki durumu şu şekilde değerlendirdi:
Küresel ölçekte suyun önemine dikkat çekmek ve farkındalık oluşturulabilmesi açısından 22 Mart tarihi “Uluslararası Dünya Su Günü” olarak kutlanılmaktadır diyen Zuhal, suyun gelecekte daha da değerli olacağını ve tasarrufun şart olduğunu vurguladı. “Aynı zamanda küresel ısınmanın ve iklim değişikliğinin somut etkilerinin açık bir şekilde görüldüğü günümüzde su kaynaklarının bu gerçeklikten en derin bir şekilde etkileneceği hemen her raporda ve çalışmada vurgulanmaktadır. Bu sebeple suyun kullanımı ve kullanım sonrası süreçlerinin çok iyi bir şekilde planlanması ve tabiri caizse bir damlasının bile israf edilmemesi gerekmektedir. Bu açıdan Dünya Su Günü bu bilincin oluşması açısından özel önem taşımaktadır. Su, hayatımızda H2O yapısının üzerinde bir anlam taşımakta ve hayatımızın her alanında suyu yoğun bir şekilde kullanmaktayız. Su tüketimi üzerine hazırlanan uluslararası raporlarda yıllık ortalama kişi başına tüketimin 800 m3 civarında olduğu belirtilmektedir.”
TÜRKİYE’DE SU KULLANIMI
Dr Zuhal, "TÜİK’in 2022 yılı verilerine göre Türkiye’de de bu oran günlük kişi başına 229 litre olarak ifade edilmektedir. Genel amaçlı su kullanımının yanında temel sektörler olarak değerlendirilen tarım, sanayi ve hizmetler sektörü tarafından da yoğun bir şekilde su tüketilmektedir. Bu açıdan sürdürülebilir ekonomik büyümenin gerçekleştirilmesinde suyun önemi ortaya çıkmaktadır." dedi.
SUYUN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDE ETKİSİ
Su tüketiminin ekonomik büyüme üzerindeki etkilerine yönelik yoğun bir şekilde akademik çalışmalar ve tartışmalar yapıldığını vurgulayan Dr. Mustafa Zuhal, “Bu çalışmalarda ekonomik büyümenin ilk aşamalarında su kullanımının yoğun olabileceği ve ekonomik gelişmişlik düzeyinin ilerleyen aşamalarında ise su tüketiminin azalacağı ifade edilmektedir. İleri ekonomik gelişmişlik düzeyindeki azalmalarda, gerek toplumsal bilincin artması gerekse su verimliliğine yönelik yapılan teknolojik yatırımların etkili olacağı belirtilmektedir. Su tüketimi, ekonomik etkilerinin yanında diğer alanlarda da kendisini göstermektedir. Bu duruma en güncel örnek olarak, ülke olarak yerel seçim atmosferine girdiğimiz bu dönemde adaylar tarafından su fiyatlarına yönelik önemli vaatler verilmesi gösterilebilir.”
SU MALİYETLERİ SU TÜKETİMİNİ AZALTIYOR
Dr. Zuhal, ayrıca ekonomik dalgalanmalar neticesinde su fiyatların su tüketiminin üzerindeki etkisine vurgu yaptı. “Ülkemizde özellikle son dönemlerde yaşanan ekonomik dalgalanmalar neticesinde gerek belediyelerin sağlamış oldukları su hizmetlerinin fiyatlarının gerekse vatandaşların marketlerde almış oldukları damacana su fiyatlarının sürekli olarak yükseldiği görülmektedir. Bu sebeple su kaynaklarının etkin ve verimli olarak kullanılması gerekmektedir.”
SU KULLANIMI KÜLTÜR YANSIMASI
Dr. Zuhal gelecekte susuzluğun önüne geçilmek için bilinçli su kullanım yaşını ilkokul seviyesine indirilmesi gerektiğini belirtti. “Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yapmış olduğu bir ankette katılımcıların %89’u gelecekte susuzluğun yaşanabileceğini düşünmektedir. Bakanlığın yapmış olduğu bu çalışmada suya yönelik toplumsal hassasiyetlerin tasarruflara yansımadığı da belirtilmektedir. Özellikle su verimliliğini artırıcı önemlerin alınarak, kamu ve özel sektör işbirliği içerisinde gerekli yatırımların yapılması gerekmektedir. Ayrıca “ağaç yaş iken eğilir” yaklaşımı ile ilkokul seviyesinden başlayarak tasarruflu su kullanımının kültür haline getirilebilmesi ve tasarruf bilincinin yaşama yansıyabilmesi için gerekli yatırımlar yapılmalıdır. Gerek okul içinde gerekse okul sonrası bilinçlendirme etkinliklerine özel önem verilmelidir. Su kullanım şeklinin bir kültür yansıması olduğu unutulmamalıdır.”
KAMU VE ÖZEL SEKTÖRE YATIRIM YAPILMALI
Dr. Mustafa Zuhal, Kamu ve özel sektör işbirliğiyle gerekli yatırımların yapılarak su kullanımın daha etkin bir şekilde kullanılabileceğini söyledi. “Su kullanımındaki etkinliğin sağlanmasının yanında kullanım sonrasının da iyi derecede planlanması gerekmektedir. Türkiye’de TÜİK verilerine göre 2022 yılında tatlı su kaynaklarından çekilen suyun % 80,3'ü belediyeler tarafından çekilmektedir. Belediyeler tarafından sağlanan ve atık su formatına dönüşen suların arıtılması ve geri dönüşümünün sağlanması büyük önem taşımaktadır. Özellikle atık suların içme suyu derecesinde arıtılmasına olanak sağlayan ileri/biyolojik arıtma teknolojilerinin yaygınlaştırılması gerekmektedir. Aynı zamanda arıtma sonrası elde edilen suların kullanım alanları genişletilmelidir. Ülke olarak muasır medeniyetler seviyesine yükselebilmenin, sahip olunan su kaynakları başta olmak üzere tüm kaynakların etkin bir şekilde kullanılmasında geçtiği unutulmamalıdır.”
