DEMET İLCE / MUHABİR
Fosiller hakkında bilgi sahibi olduğunuzda, sanki hiç de büyütülecek bir şey değilmiş gibi, " 265 milyon yıl yaşında " ve " Jura'ya kadar uzanan " diyerek normalleştiriyoruz. Fosiller akıl almaz derecede yaşlı olabilir ama hayvan kemikleri sadece birkaç yıl içinde çürürken, fosiller nasıl bu kadar uzun süre hayatta kalabiliyorlar?
Her şey bir hayvanın öldüğü koşullara ve kalıntılarına ne olduğuna bağlı. 150 milyon yıl önce her şeyi ikiye bölen dev bir deniz canavarının fosilleşmiş kemiklerini gören Fosil uzmanı Steve Etches MBE'nin söylediği gibi, eski bir deniz sürüngeni olan pliosaur'un bu kadar iyi korunmasının bir nedeni de, çamurda yüzüstü yatarken gülümsemesini koruyarak ölüme doğru yuvarlanmasıydı.
Etches, "Baş aşağı olması iyi çünkü aslında en iyi tarafı bu. Bir çıkıntının içinde falan bir fosil bulduğumuzda, onu daima ters çeviririz çünkü öldüğünde çamura düşen kısım bozulmadan kalır. Her zaman daha hızlı bir şekilde bozulmaya başlayan üst taraftır." dedi.
Yumuşak dokular genellikle oldukça hızlı bir şekilde ayrışır, ancak korunmuş deri parçalarının nadir örneklerini de buluruz (bazılarının sahte olduğu ortaya çıksa bile). Bu kemiklerin milyonlarca yıl boyunca bu kadar sağlam görünmesini sağlayan şeyin ne olduğuna gelince, her şey fosilleşmeden kaynaklanıyor.
Fosilleşme nedir?
Fosilleşme pek çok biçimde olabilir, ancak en iyi fosiller tipik olarak hayvanın, çamur veya volkanik kül biçiminde olabilen ters çevrilmiş dev deniz canavarımız gibi hızla tortuyla kaplanmasıyla oluşur. Bu tortu biriktikçe taşlaşır, yani kayaya dönerek hayvanı olduğu yerde kilitler.
Permineralizasyon, topraktan, göllerden veya okyanustan gelen suyun mineralleri organik dokulara taşıdığı zaman meydana gelen en yaygın fosilleşme türüdür. Sonunda, kalsit, demir veya - bu şaşırtıcı derecede güzel opalize plesiosaur örneğinde olduğu gibi - silikadan yapılabilen bir tür iç kalıp oluşturmak için yeterli birikinti oluşur.
Fosil orijinal kemikten daha fazla mineral kristali içerene kadar mineraller, kolajen ve diğer proteinler gibi kemik içindeki organik materyallerin yerini alır. Fosil avcılarının cenneti olan Jura Sahili'nde bulduğunuz tebeşirli ammonitler kalsitle doldurulmuşken, altın örnekleri piritten oluşuyor.
Fosillerin hepsi kemik midir?
Hayır. Fosil, geçmiş yaşamın herhangi bir izi veya kalıntısı olabilir; bir ayak izi, bir oyuk, bir parça deri veya bir kemik olabilir. Avustralya Müzesi'nin açıkladığı gibi, fosil kelimesi Latince "kazılmış" anlamına gelen fosil fosilinden alınmıştır, kemiğe özgü değildir.
Hayvan kemikleri çürür mü?
Ayrışma ekosistemi adı verilen küçük bir şey, elementlere maruz kalan hayvan kalıntılarının hızlı bir şekilde çalışmasını sağlar. Ayrışma, teknik olarak organik materyalin diğer organizmalar tarafından tüketilmesi olarak tanımlanır ve organik kalıntıların su gibi fiziksel, aşındırıcı kuvvetler tarafından fiziksel olarak parçalanmasından farklıdır. Çürüme ekosistemi bir kaynak olarak ölü bedenin etrafında dönüyor ve bu esas olarak yiyecek için, ancak birçok organizma bunu aynı zamanda bir üreme alanı ve bir barınak olarak da kullanacak.
Çürüme ekosistemi dolduğunda, genellikle geride kalan tek şey kemiktir ve tipik bir cesedinizden daha uzun süre dayanan iskelet kalıntılarından şaşırtıcı miktarda bilgi edinebiliriz. Ancak hayvan kemikleri bile sonunda çürüyeceği için sonsuza kadar kalmayacaklar. Birkaç yıl sürebilir, ancak kemiklerde bulunan kolajen, kalıntılar sonunda parçalanana kadar onu yiyip bitirecek bakteri ve mantarlar için bir besin kaynağıdır.
