Nihat Nasır - Diriliş Postası
Uzmanlar, dijitalleşmenin en büyük dezavantajlarından birinin dikkat süresi ve odaklanma kapasitemizi azaltması olduğunu vurgulamaktadır.
Bilgi akışı ve beynin zorlukları
İnsan beyninin bilişsel kapasitesi binlerce yıldır önemli bir değişim göstermemiştir. Ancak dijitalleşme, maruz kaldığımız bilgi miktarını büyük ölçüde artırmıştır. Dijital cihazlar, platformlar ve uygulamalar aracılığıyla sürekli olarak bilgi bombardımanına tutulmamız, dikkat süremizin ve odaklanma yetimizin azalmasına neden olmaktadır. Artan bilgi miktarı ve bu bilgilere kolay erişim, bir konuya derinlemesine dalma isteğimizi ve karmaşık işler üzerinde çalışma arzumuzu azaltmaktadır.
Araştırmalar, dikkatin bir uyaranla kesintiye uğradığında eski seviyesine dönmesinin ortalama 23 dakika sürdüğünü göstermektedir. Bu durum, beynimizin bu hızlı bilgi akışına uyum sağlamakta zorlandığını göstermektedir.
Günlük yaşamda dijitalleşmenin etkileri
Günlük yaşamda dijitalleşmenin etkilerini net bir şekilde görebiliriz. Ortalama bir kişi, telefonunu günde yaklaşık 78 kez kontrol etmektedir. Uyandıktan sonraki ilk 15 dakika içinde telefona bakanların oranı ise %79’dur. Bu sürekli bilgiye maruz kalma hali, odaklanma yetimizin azalmasına, bilgiyi yüzeysel bir şekilde kavramamıza ve üretkenliğimizin düşmesine neden olmaktadır. Aynı anda birden fazla iş yapma eğilimi, görevlerin tamamlanamamasına, anksiyete seviyesinin artmasına ve iş tatmininin azalmasına yol açmaktadır.
Fiziksel sağlık üzerindeki olumsuz etkiler
Dijitalleşmenin sadece bilişsel değil, fiziksel sağlığımız üzerinde de olumsuz etkileri bulunmaktadır. Araştırmalar, dijital çağın başlangıcından bu yana insanların uyku süresinin %20 azaldığını göstermektedir. Bu durum, ciddi performans düşüklüğüne, odaklanma ve öğrenme zorluklarına, hafıza sorunlarına ve unutkanlığa yol açmaktadır. Ayrıca, fiziksel hareketliliğin azalması, kas-iskelet sistemi hastalıkları, obezite ve kötü beslenme alışkanlıkları gibi pek çok fiziksel sorun da dijitalleşmeyle birlikte artmıştır.
Beyin sağlığını korumak için öneriler
Dijital dünyanın olumsuz etkilerinden korunmak ve beyin sağlığımızı korumak için bazı önlemler almak gerekmektedir. Yaptığımız işlerin bir anlamı olmalıdır. Uzmanlar, anlamlı ve derin odaklanmanın önemini vurgulamaktadır. İşleri aciliyet, önem ve alınacak sonuçlara göre sıralamak, kişisel ödüller belirlemek ve aynı anda birçok iş yerine tek bir işe odaklanmak, dijital dünyanın dikkat dağıtıcı etkilerini minimize etmemize yardımcı olabilir.
Sonuç olarak, dijitalleşme hayatımızı kolaylaştırsa da dikkat süresi ve odaklanma problemleri gibi bilişsel dezavantajlara yol açmaktadır. Bu sorunlarla başa çıkmak için anlamlı ve amaçlı bir yaşam sürmek, derin odaklanma sağlayacak stratejiler geliştirmek büyük önem taşımaktadır. Sağlıklı bir dijital yaşam dengesi kurmak hem zihinsel hem de fiziksel sağlığımızı korumamıza yardımcı olacaktır.
