DEMET İLCE / MUHABİR
Genç yaşta stresli olaylar yaşamak bazen kendi hayatımızı ve bizden sonra gelecek nesilleri kalıcı şekilde etkileyebilir. Ancak bu yalnızca insanlara özgü bir olgu değil; araştırmacılar, okyanus asitlenmesine maruz kalmanın ardından, kırmızı deniz kulağında da benzer bir model keşfettiler.
Araştırmanın başyazarı Isabelle Neylan yaptığı açıklamada, "Kırmızı denizkulağı için, ebeveynleriniz okyanus asitlenmesine maruz kaldıysa, bu sizin stresle başa çıkma yeteneğinizi etkiler. Bu nesil içinde ve gelecek nesillere aktarılıyor." dedi.
Bu sonuca, ilk adımı yetişkin kırmızı abalone üretmek ve ardından üç ay boyunca yavrularının yarısını mevcut okyanus koşullarına ve diğer yarısını da yüksek asidik koşullara maruz bırakmak olan beş yıldan fazla süren bir deneyin ardından ulaştılar. İkincisi, karbondioksit emisyonları okyanus asitlenmesine katkıda bulunduğundan, okyanusların yakın gelecekteki potansiyel koşullarını temsil etmektedir.
Hayatta kalan dev deniz salyangozları dört yıl boyunca büyütüldükten sonra, üreme potansiyelleri ve büyümeleri izlenerek 11 ay daha yüksek veya düşük asitli koşullara tekrar maruz bırakıldı. Daha sonra yumurtladılar ve yavruları yüksek veya düşük asitli koşullara maruz bırakıldı; bunun amacı, okyanus asitlenmesinin herhangi bir etkisinin bir sonraki nesle aktarılıp aktarılmadığını takip etmekti.
Sonuçlar, erken yaşta yüksek asidik koşullara maruz kalmanın bir stres mirası yarattığını gösterdi. Bu sadece, ebeveyn neslinin büyüme hızını ve üreme yeteneklerini olumsuz etkilemekle kalmadı, aynı zamanda yavrularının da hayatta kalma ve büyümelerini azalttı.
Neylan, "Ebeveyninizin maruz kalıp kalmadığını görmek istiyorduk, bu sizi darbelerden koruyor mu? Durum böyle değildi. Ne kadar çok darbe alırsanız o kadar kötü olur, ancak umut ışıkları da var." dedi.
Bu umut, maruz kalmanın ne zaman gerçekleşeceğine bağlı olabilir. Ekip, bazı kırmızı denizkulağı ailelerinin diğerlerinden daha iyi başa çıktığını bulmanın yanı sıra, yetişkinlerin okyanus asitlenmesine karşı daha dirençli olma eğiliminde olduğunu da buldu. Sorun şu ki, vahşi doğada, asidik suyu da beraberinde getiren güçlü kıyı yükselmesi olayları, sıklıkla yumurtlama mevsiminde meydana geliyor ve bu olayların daha yaygın hale geleceği tahmin ediliyor.
Bu olasılık göz önünde bulundurulduğunda, bu araştırmanın kırmızı deniz kulağına yönelik tehditlerin vurgulanmasına ve IUCN Kırmızı Listesinde kritik tehlike altında olarak listelenen türlerin korunmasına yönelik çabalara odaklanılmasına yardımcı olabileceği umulmaktadır. Dev deniz salyangozları, önemli bir yosun ormanı türü olan Kaliforniya'ya özgüdür, ancak aynı zamanda yerel kültürel tarihin de önemli bir parçası olmuştur.
Ortak yazar Daniel Swezey, "Kırmızı abalone bir Kaliforniya simgesidir. Güzel, büyük ve uzun ömürlü olmalarının yanı sıra, muazzam bir kültürel geçmişe ve derin bir tarihe sahipler. Birçok insan için çok şey ifade ediyorlar." dedi.
Ancak geleceklerine yönelik birçok tehdit söz konusu olduğunda, bu büyük simgeyi hayatta tutmak için yapılması gereken çok iş var. "Şimdi soru şu; deniz kulağına iyileşme şansı vermek için buna ne gibi ezikler yapabiliriz? Bu zor bir iş ama biz bu davanın üzerindeyiz." dedi.
