Nihat Nasır - Diriliş Postası
Özellikle yaşlı bireylerde görülen bu hastalık, engellilik ve bağımlılığın önemli sebeplerinden biridir. Alzheimer hastalığı ise demansın en sık görülen türüdür. Hafızayı, düşünmeyi ve sosyal becerileri olumsuz etkileyen bu hastalığın belirtilerini erken dönemde fark etmek, tedavi açısından büyük önem taşır.
DEMANS TÜRLERİ NELERDİR?
Demans hastalıkları genellikle yaşa bağlı olarak gelişir ve Alzheimer hastalığı, demans vakalarının yaklaşık %60'ını oluşturmaktadır. Demans olarak ifade edilen diğer hastalıklar ise şunlardır:
- Vasküler Demans: Damar tıkanıklığına bağlı olarak gelişir.
- Parkinson Hastalığına Bağlı Demans: Nörolojik hastalıklardan biridir.
- Tümörler ve Hidrosefali: Beyin tümörleri veya beyin omurilik sıvısının birikimi nedeniyle ortaya çıkar.
- Vitamin Eksiklikleri: Özellikle B12 vitamini eksikliği.
- Kan Hastalıkları: Anemi gibi durumlar.
- Hormon Hastalıkları: Tiroid problemleri gibi.
DEMANS BELİRTİLERİ NELERDİR?
Demansın en belirgin semptomları, hafızaya yeni kaydedilen bilgilerin unutulmasıdır. Bir bireyin demans hastası olarak kabul edilebilmesi için aşağıdaki işlevlerden en az ikisinde bozulma olması gerekmektedir:
- Bellek
- İletişim ve Dil
- Odaklanma ve Dikkat
- Muhakeme ve Yargı
- Görsel Algı
Kendinizde veya çevrenizde hafıza problemleri veya yukarıda belirtilen düşünme becerilerinde bozukluk yaşıyorsanız, en kısa zamanda bir uzmana başvurmak önemlidir.
DEMANS EVRELERİ NELERDİR?
Demans hastalığı yıllar içinde ilerleyerek çeşitli evrelerden geçer. Dr. Barry Reisberg tarafından geliştirilen Yedi Evrelik Reisberg Ölçeği, demansın seyrini detaylı bir şekilde tanımlar. Bu evreler şunlardır:
1. Evre: Bilişsel Bozukluk Yoktur: Herhangi bir anormal durum gözlenmez.
2. Evre: Çok Hafif Bilişsel Bozukluk: Güncel olaylar unutulabilir, eşyalar kaybedilebilir.
3. Evre: Hafif Bilişsel Bozukluk: Yaşamı olumsuz etkileyen unutkanlık başlar.
4. Evre: Orta Derece Bilişsel Bozukluk: Alzheimer başlangıcı kabul edilir.
5. Evre: Orta Derece Şiddetli Bilişsel Bozukluk: Kişisel sorun çözme yetisi azalır.
6. Evre: Şiddetli Bilişsel Bozukluk: Yakınları tanımakta zorlanma başlar.
7. Evre: Çok Şiddetli Bilişsel Bozukluk: Motor beceriler kaybedilir, temel ihtiyaçlar karşılanamaz.
DEMANS NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Demansın ilerleyici türlerinin çoğunun tedavisi bulunmamaktadır. Ancak belirtileri yönetmenin çeşitli yolları vardır. Demans tedavisi, hastalığın belirtilerini kontrol altına almayı ve hastanın yaşam kalitesini yükseltmeyi amaçlar. Depresyon, halüsinasyon ve uyku bozukluğu gibi ek problemler için de ilaçlar kullanılabilir. Kolinesteraz inhibitörleri ve memantin gibi ilaçlar demans tedavisinde sıklıkla kullanılır.
Demans hastalarının sağlıklı bir yaşam sürdürebilmesi için evde bazı düzenlemeler yapmak gerekebilir. Düşmeye sebep olabilecek eşyaların kaldırılması, kesici aletlerin güvenli yerlere konulması gibi önlemler alınmalıdır.
Demans, yaşlı nüfusun büyük bir bölümünü etkileyen ciddi bir sağlık sorunudur. Erken teşhis ve doğru tedavi yöntemleri ile hastaların yaşam kalitesi artırılabilir. Demans belirtileri gösteren bireylerin en kısa sürede bir sağlık uzmanına başvurması büyük önem taşır.
