Nihat Nasır - Diriliş Postası
Dünya Uyku Günü'nde yaptığı açıklamalarda, çocuklarda uyku sorunları ve çözümleri üzerine önemli bilgiler paylaştı.
Uyku yetersizliği: Biyo-psiko-sosyal sağlık ve davranışlar üzerinde etkiler
Dr. Yorgancı Kale, yetersiz uykunun çocuğun biyolojik, psikolojik ve sosyal sağlığını, aile, akran ve öğretmen ilişkilerini, günlük yaşam aktivitelerini ve davranışlarını olumsuz etkilediğini belirtti. Uzun süreli uykusuzluk, vücudun ısı kontrolü, beslenme metabolizması, bağışıklık sistemi ve diğer düzenleyici sistemlerde bozulmalara yol açabiliyor. Ayrıca, çocukların yaşadığı uyku sorunlarının ebeveynlerin ruh sağlığı üzerinde de olumsuz etkileri olduğunu ifade etti.
Hangi yaşta kaç saat uyumalı?
Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Dr. Yorgancı Kale, çocuklar için gerekli uyku süreleri hakkında şu bilgileri verdi:
- 0-3 ay: Net bir süre tanımlanmamakta.
- 4-12 ay: 12 saat.
- 1-2 yaş: 11 saat.
- 3-5 yaş: 10 saat.
- 6-12 yaş: 9 saat.
- 13-18 yaş: 8 saat.
Okul çağı çocuklarında gündüz uyku ihtiyacı kalmadığı için sınıfta, serviste veya evde uyuklayan bir çocuğun uyku kalitesi değerlendirilmelidir. Özellikle ilkokul çağındaki çocukların sabah kendiliğinden uyanması beklenir.
Erken yaşlarda uyku sorunları
Dr. Yorgancı Kale, yaşamın ilk yıllarında uyku-uyanıklık döngüsünün kesintisiz gece uykusuna dönüşmesinin karmaşık bir süreç olduğunu ve anne babaları zorladığını belirtti. Çocuk hekimlerine başvuran çocukların %25-40'ının uykuya dalma zorlukları ve uzun süren gece uyanmaları yaşadığını söyledi. Bebeklerin gecede 6-9 kez kısa uyanıklıklar yaşamasının normal olduğunu ve çocuğun bu geçiş sürecinde uykuyu sürdürmeyi öğrenmesi gerektiğini vurguladı.
Uyku sorunları ve ebeveyn ruh sağlığı
Erken çocukluk dönemi uyku sorunlarının, çocuk üzerinde olumsuz etkilerinin yanı sıra aile işlevselliğini de bozduğu ve ebeveyn ruh sağlığını olumsuz etkilediği ifade edildi. Dr. Yorgancı Kale, artmış dürtüsellik, saldırganlık, kaygı bozukluğu, karşıt olma karşıt gelme bozukluğu, hiperaktivite, dikkat ve hafıza sorunları gibi sorunların yanı sıra okul başarısında düşüklük ve erişkin dönemde alkol, madde bağımlılığı riskinin arttığını belirtti. Ayrıca, çocukluk çağında yetersiz uyku, obezite riskini de artırıyor.
Uyku sorunları ve farklı hastalıklar
Çocukluk çağı insomnisinin farklı profilleri üzerine yapılan araştırmalar, uyku sorunlarının farklı hastalıklarla ilişkili olduğunu gösteriyor. Uykuya dalmada zorluk çeken çocuklarda huzursuz bacak sendromu ve anemi, sabah çok erken uyanma sorunu yaşayan çocuklarda depresyon ve ruh hali bozuklukları, gece uyanmaları ve uykuya dalmada zorluk çeken çocuklarda ise alerji ve gıda intoleransı gibi sorunlar daha sık görülüyor.
Kaliteli uyku için uyku hijyeni
Çocuklar için kaliteli uyku sağlamak için uyku hijyeni oluşturulması gerektiğini belirten Dr. Yorgancı Kale, uyku hijyeninin sağlanması için şu kuralları önerdi:
1. Uyku Rutini Oluşturulmalı: Bebek ve çocuklar için uyku saatleri düzenlenmeli ve bu rutinler sevecen bir tutumla uygulanmalıdır. Yatmadan önce sakin faaliyetleri içeren bir uyku rutini oluşturulmalıdır.
2. Yatmadan Önce Yapılmaması Gerekenler: Düzenli sportif faaliyetler yararlıdır ancak yatmadan önce ağır egzersizlerden kaçınılmalıdır. Yatağa gitme zamanı yaklaştığında sessiz bir ortam yaratılmalı ve yüksek enerji gerektiren oyunlardan uzak durulmalıdır.
3. Gündüz Şekerlemesinden Kaçınılmalı: Ergenler, gereksinim duydukları uykuyu her gece almalıdır. Gündüz şekerlemeleri kısa tutulmalı ve akşam saatlerinde yapılmamalıdır.
4. Sessiz Ortam Sağlanmalı: Çocuğun odasında sessiz bir ortam sağlanmalı ve uyku öncesi rahatlatıcı faaliyetler yapılmalıdır.
5. Odada Elektronik Cihaz Bulundurulmamalı: Çocuğun odasında televizyon, telefon veya bilgisayar bulundurulmamalıdır.
6. Uygun Oda Isısı Sağlanmalı: Oda sıcaklığı, çocuğun rahat uyuyabilmesi için uygun olmalıdır. Gece lambaları gibi hafif ışık kaynakları kullanılabilir.
7. Uyku Öncesi Ağır Yemeklerden Kaçınılmalı: Çocuk açken yatırılmamalı ve yatmadan önce ağır yemeklerden kaçınılmalıdır. Kafein içeren içecekler tüketilmemelidir.
Dr. Yorgancı Kale, çocukların sağlıklı bir gelişim süreci geçirebilmeleri için yeterli ve kaliteli uykunun şart olduğunu vurguladı. Bu öneriler doğrultusunda çocukların uyku düzenlerinin sağlanması, hem çocukların hem de ebeveynlerin ruh ve beden sağlığını koruyacaktır.
