Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, BM Cenevre Ofisi'nde düzenlenen Silahsızlanma Konferansı'nın açılışında konuştu.
CENEVRE’DE GÜNDEM SİLAHSIZLANMA
Silahsızlanma Konferansı ve ondan önceki yapıların, küresel bölünmenin maksimum düzeyde olduğu Soğuk Savaş döneminde şekillendiğini belirten Guterres, uzun yıllar bu organların küresel silahsızlanma gündeminin omurgasını oluşturan anlaşmaların hazırlanmasında önemli rol oynadığını söyledi.
Guterres, silahsızlanma konusunda gerçeklerle yüzleşmek gerektiğine işaret ederek, "Bir süredir Silahsızlanma Konferansı, amaçlandığı gibi işlemiyor aslında bu konferans başarısız oldu. Bu başarısızlık, küresel güvenin dağıldığı bir dönemde yaşanıyor." dedi.
Yasa dışı hafif silahların çoğalmasına ve yerleşim yerlerinde patlayıcı cihazların kullanıldığına şahit olduklarını vurgulayan Guterres, orduların, yapay zeka ve otonom silah sistemleri de dahil yeni ve gelişmekte olan teknolojilerin "korkunç" yeni uygulamalarını geliştirdiğini dile getirdi.
“NÜKLEER GÜÇ KORKUNÇ BİR TEHDİT”
Guterres, "Nükleer risk, Soğuk Savaş'ın en derin dönemlerinden bu yana görülen en yüksek seviyeye ulaştı. Bazı liderler, düzenli olarak 'nükleer cehennemi' açığa çıkarmaya hazır olduklarını ima ediyor. Bu durum, dünyanın net ve güçlü şekilde kınaması gereken korkunç bir tehdit." değerlendirmesinde bulundu.
Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması da dahil tüm nükleer silahsızlanma taahhütlerinin uygulanmasının hızlandırılması gerektiğinin altını çizen Guterres, Nükleer Denemelerin Kapsamlı Yasaklanması Anlaşması'nın yürürlüğe konulması çağrısını yineledi.
Guterres, "Eğer bir silahsızlanma konferansı, her yıl anlamlı bir silahsızlanmaya yol açmıyorsa bir şeyler temelde yanlıştır. İnsanlığın işine yarayacak bir Silahsızlanma Konferansı'na ihtiyacı var. Bu konferansta acilen reform yapılmaya ihtiyaç var." diye konuştu.
Diplomatik çıkmaza rağmen Silahsızlanma Konferansı'nın hayati öneme sahip olduğuna işaret eden Guterres, en etkili silahsızlanma aracının kapsayıcı "diplomasi" olduğuna ve buna acilen ihtiyaç duyulduğuna dikkati çekti.
SİLAHSIZLANMA KONFERANSI
Çok taraflı silahsızlanma ve silahların kontrolü çalışmalarının gerçekleştirilebilmesi amacıyla BM Genel Kurulu Birinci Silahsızlanma Özel Oturumu kararıyla yegane çok taraflı silahsızlanma müzakere forumu olarak 1978'de kurulan Silahsızlanma Konferansı'nın 65 üyesi bulunuyor. Tüm nükleer silah sahibi ülkeler, konferansın üyesi konumunda.
Silahsızlanma Konferansı'nda, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması (1968), Biyolojik (1972) ve Kimyasal (1993) Silahlar sözleşmeleri ile Nükleer Denemelerin Kapsamlı Yasaklanması Antlaşması (1996) gibi bugün silahsızlanma ve silahların kontrolü alanlarında temel belgeler olarak kabul edilen düzenlemeler müzakere edildi.
Türkiye, konferansın dönem başkanlığını en son 2018'de üstlenmişti.
