İlk olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) yapılan ve artık bütün dünya medeniyetleri tarafından da yapılan Black Friday etkinliği genel olarak ürün satma üzerine kurulmuş bir satış oyunudur. Her yıl Kasım ayının son Cuma günü yapılan Black Friday, üreticilerin elinde kalan ürünleri satmak ve aynı zamanda Noel’e hazırlık yapmak için yapılan ürün satışlarıdır. Batı ülkelerinin neredeyse tümünde kullanılan bu satış stratejisi her yıl çok ciddi başarı yakalıyor ki ülkemizde de bu sene çok ciddi bir karmaşaya sebep oldu.
Kargolar İçin Yaklaşık 1 Ay Beklendi
Hem internetten hem de fiziksel olarak mağazalardan yapılan bu indirim günlerinde genel olarak AVM mantığı işleniyor. AVM’lerin yapılış amacı insanları tüketim toplumu haline getirip toplu olarak satış yapmaktır. Fakat 2010’lu yıllar ile hayatımıza giren e-ticaret şekli ile birlikte Black Friday internet ortamında ciddi popülerlik kazanmıştır. Ülkemizde 2019 yılında rekor satışı yapılan Black Friday gününde talep o kadar yoğun oldu ki, kargoları için vatandaş neredeyse 1 ay kadar bekledi.
İslam alemi için kutsal bir gün olan Cuma gününün neden bütün batı ülkelerinde ‘Kara Cuma’ adı altında tüketim çılgınlığı olarak adlandırıldığı hakkında bir kesinlik yok fakat İslam alemi bu ismin özel olarak seçildiğini düşünüyor. İlk olarak 1960’lı yılların başında ortaya çıkan Black Friday çılgınlığının özel bir günü yoktu. Yıl sonunda yapılan alışveriş çılgınlığı son 5 yıldan kısa bir süredir Black Friday olarak adlandırılıyor ve bu özel günde çok ucuza ürün satışı yapılıyor. Black Friday tüketim çılgınlığı günlerinde aslında indirimli ürünler satılmıyor ki Türkiye’de e-ticaret sitelerinin ifşalarında da bu durum ortaya çıkmış ve ürünlerin 3-4 ay önceki fiyatlarından çok daha pahalıya satıldığı kanıtlanmıştı.
Dini boyutuna dikkat çekiliyor
Black Friday, yani Türkçe anlamı ile ‘Kara Cuma’ Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından da ele alınan bir konu olmuştu. Diyanet tarafından yapılan açıklamada, Black Friday ile ilgili olarak “Bir inancın sembolünü hedef alan ve mensuplarını yok sayan böylesi saygısız ifade ve yaklaşımların geleneğimizde yerinin olmadığı, bir dinin kutsalının çılgınca ve sınırsızca bir tüketim anlayışına alet edilmesinin asla kabul edilemez bir durum olduğu” açıklanmıştı.
Her yönüyle Black Friday
Black Friday’da indirimli olarak satılan ürünler elbette var ama genel bir ortalama alındığında ürünlerin indirimli olmadığı tüm dünyada kanıtlamış bir şeydir. Kasım ayının son haftasındaki Cuma gününde yapılan tüketim çılgınlığı genelde elektronik, otomobil ve aksesuar ürünlerinde yaşanıyor. Black Friday günü bankaların online ödeme sınırları aşıldığı için sık sık çökme gibi durumlarda meydana gelebiliyor. Black Friday günü alışveriş çılgınlığı 2020 yılının Kasım ayında Türkiye’ye yapılmaya başlanılacak ve yaklaşık olarak 1 ay sürecek. Türkiye’de indirim günü Cuma gününe sınırlandırılmıyor ve haftalarca devam edebiliyor.
