DEMET İLCE / MUHABİR
Yeni araştırmalar, Ocak ayında Almanya'nın atmosferini parçalayan bir asteroitin, şimdiye kadar kaydedilen Dünya'ya yakın herhangi bir nesneden daha hızlı döndüğünü öne sürüyor.
2024 BX1 olarak adlandırılan uzay taşı, bir ateş topuna dönüştü ve 21 Ocak'ın erken saatlerinde Berlin üzerinde patladı. Her ne kadar Dünya ile çarpışma rotasındaki küçük asteroitler genellikle yalnızca atmosfere çarptıklarında tespit edilse de, bilim insanları bunu yaklaşık üç kez tespit etti.
5 Nisan'da ön baskı veri tabanı arXiv'de yayınlanan bir makaleye göre, 2024 BX1'in sıra dışı olmasının tek nedeni bu değil. Araştırmacılar, saatte 31.000 mil (50.000 km/saat) hızla giden asteroitin her 2,6 saniyede bir döndüğünü, yani en hızlısı olduğunu düşünüyor. bir asteroit için şimdiye kadar görülmemiş bir dönüş.
Daha önce en hızlı dönen asteroit rekoru , 2,99 saniyelik dönüş periyodu gösteren 2020 HS7 adlı uçan kayaya aitti. Bu asteroitin çapı 4 ila 8 metre (13 ila 24 fit) arasındaydı; bu, 2024 BX1'den biraz daha büyük ve ikincisinin neden daha hızlı döndüğünü açıklayabilir.
Asteroitler, çarpışmadan sonra uzaya geri fırlatılmak gibi çeşitli nedenlerden dolayı dönerler. Daha kompakt oldukları için küçük asteroitler büyük olanlardan daha hızlı dönme eğilimindedir. Avrupa Uzay Ajansı ile birlikte çalışan Central Florida Üniversitesi'nden fizikçi başyazarı Maxime Devogèle, New Scientist'e "İçsel güçleri var, bu yüzden daha hızlı dönebiliyorlar" dedi.
Devogèle ve meslektaşları, nesneler Dünya'ya yaklaşırken çektikleri görüntüleri kullanarak, 2024 BX1 de dahil olmak üzere üç asteroitin dönüş hızlarını inceledi. Diğer iki asteroit olan 2023 CX1 ve 2024 EF, sırasıyla 13 Şubat 2023 ve 4 Mart 2024'te gezegenimizle kaydedilen yakın görüşmelere dayanarak tanımlandı.
Araştırmacılar asteroitlerin baş döndürücü dönüş hızlarını görselleştirmek için yeni bir teknik geliştirdiler. Yöntem, yıldızlı arka planı keskin tutmak ve asteroitin bir ışık izi gibi görünmesini sağlamak için açıklığın boyutunun ayarlanmasını içeriyordu (delik ışığı kameraya girmek için geçiyor).
Asteroitleri fotoğraflarken, bilim adamları genellikle pozlama süresini hem uçan kayanın hem de arkasındaki uzay bölgesinin nispeten net kalmasını sağlayacak şekilde ayarlayabilirler. Ancak 2024 BX1 gibi Dünya'ya yakın nesneler o kadar hızlı hareket ediyor ki, net görünmeleri için inanılmaz derecede kısa pozlama süreleri gerekiyor.
Araştırmacılar, hakemli incelemeden geçmeyen makalede, "Görüntülerde yıldızların takip edilmesine neden olan asteroit hareketini takip etmek yerine, yıldız takibini kullanarak asteroiti gözlemledik ve asteroitin alan boyunca ilerlemesine izin verdik" diye yazdı.
Uzun pozlama süresi sayesinde ortaya çıkan görüntüler, asteroit 2024 BX1'in yıldızlı gökyüzüne doğru ilerlediğini gösteriyor. Makaleye göre yol boyunca parlaklıktaki değişiklikler, nesnenin döndüğü yeri vurguluyor ve nesnenin uzun bir şekle sahip olduğunu gösteriyor. Araştırmacılar bu parlak noktalar arasındaki mesafeyi ölçtüler ve bunun 2,588 saniyelik bir dönüş süresine, yani günde yaklaşık 33.000 dönüşe karşılık geldiğini buldular.
Araştırmacılar, "Bu tekniğin avantajı, nesnenin zaman içindeki parlaklığını tek görüntülerde çıkarmamıza izin vermesidir. Bu tekniğin işe yaradığını ve hızlı dönen asteroitleri tespit etmede oldukça etkili olduğunu gösteriyoruz."
Dünya'ya yakın uçan asteroitlerin dönüş hızlarını bilmenin, bu tür nesnelerin insanlara ve altyapıya yönelik oluşturduğu riski azaltmada yararlı olabileceğini eklediler.
