Bebeklik dönemi, duyusal gelişimin en hızlı yaşandığı ve hayat boyu sürecek öğrenmenin temellerinin atıldığı kritik bir süreç denilebilir. Bu dönemde özellikle işitme, dil gelişimi ve sosyal iletişim açısından büyük önem taşır. Ancak bazı bebekler doğuştan ya da sonradan gelişen nedenlerle işitme kaybı yaşayabilir. Erken teşhis, bu tür durumların etkilerini en aza indirmede hayati rol oynar.
Bu nedenle anne babaların, bebeklerinde işitme sorunu olup olmadığını fark edebilmeleri büyük önem taşır. Peki, bir bebekte işitme sorunu olduğu nasıl anlaşılır?
YENİDOĞAN VE İLK AYLARDA
- Ani seslere tepki vermez: Yüksek bir ses olduğunda irkilmez, sıçramaz ya da uyanmazsa şüphelenilebilir.
- Anne-baba sesine dönüp bakmaz: 2-3 aylıkken bile bebek, tanıdık seslere yönelme eğiliminde olur. Bunu yapmıyorsa dikkat edilmeli.
- Seslere karşı genel bir ilgisizlik gösterir: Müzik, konuşma gibi sesli uyaranlara tepki vermemesi işaret olabilir.
6 AY - 1 YAŞ ARASI
- Sesleri takip etmez: Kaynaktan gelen sesi bulup başını çevirmiyorsa işitmeyle ilgili bir problem olabilir.
- Baba, mama gibi hece tekrarlarını geciktirir: Normalde 6 ay civarı bebekler basit heceleri mırıldanmaya başlar.
- İsmi söylendiğinde tepki vermez: İsmi çağrıldığında bakmıyorsa, bu da uyarı işareti olabilir.
1 YAŞTAN SONRA
- Basit komutlara yanıt vermez: “Gel”, “Al”, “Ver” gibi basit yönergeleri anlamakta zorluk yaşıyorsa şüphelenilebilir.
- Konuşma gelişimi gecikmiştir: 12-18 ay arasında birkaç kelime söylemesi beklenir. Eğer hala hiç kelime yoksa veya konuşması çok anlaşılmazsa işitme kontrolü gerekebilir.
- Televizyonu yüksek seste dinlemek ister: Daha büyük bebekler ve küçük çocuklar için bu da bir işaret olabilir.
Eğer şüphe varsa, bir an önce bir kulak burun boğaz (KBB) uzmanına veya odyoloji merkezine başvurmak gerekir. Yenidoğan işitme taramaları zaten rutin olarak hastanelerde yapılır, ama sonradan gelişebilen işitme kayıpları da olabileceği için dikkatli olmak önemli.
