Osmanlı gemicileri yer bulmak için kullandıkları kerterizleri yani referans noktalarını ikiye ayırırlarmış; Nisbi ve Hakiki…
Nisbi kerteriz, bir ölçü aleti kullanmadan emin olunan sabit noktalara bakarak gitmek, hakiki kerteriz ise emin olunan sabit noktalarla birlikte pusula ve harita ölçülerini de hesaba katmak demek.
Kaptan-ı Derya Mezomorto Hüseyin Paşa (bazı kaynaklara göre Hasan Paşa) 1600’lerin sonlarından bugüne bize bir nasihat miras bırakmış.
Mezzomorto Hüseyin Paşa, Venedikli korsanlarla verdiği mücadeleler sırasında ağır yaralar aldıktan sonra her seferinde iyileşip tekrar savaşlara katılması yüzünden İtalyanca “öldürülemeyen adam” / “yarı ölü” / “Mezzo Morto” lakabını almış. Karayip Korsanları filmindeki kaptan Jack Sparrow karakterinin de ilham kaynağıdır aynı zamanda.
Hasan Paşa diyor ki; “Başkasının vehmini kerteriz alanın gayesi gayyada boğulur” Yani, bir yola çıktığınızda karar verdiğiniz referans noktası sabit değilse, başkasının vehmiyse amacınız cehennem kuyusunda yok olur diyor
Mesela, Gülenistlerin, PKK’nın, DAEŞ’in terörist olduğuna neye göre karar verdik? Konjonktüre göre yani duruma göre mi? Sabit ne? Referans noktamız ne? Neyi kerteriz aldık? Bize DAEŞ’e terörist dedirten referansımız, İran ilişkilerine de, faiz politikalarına da, Siyonizm’e bakış açımıza da ve marketten alışveriş yaparken elimizi uzattığımız üründen arkadaş ilişkilerimize kadar her şeyde geçerli olmaz mı?
Dert şurada başlıyor: Kerterizlerimiz sabit değil. İslam’ı referans alıyor olsak işimiz kolay. Orada vahiy temelli bir sabit var ve hangi konuda ne tavır almamız gerektiği açıkça ortada. Peki, İslam’ı referans kabul ediyor muyuz? Kabul etsek bir öyle, bir böyle konuşur muyuz? 1400 senedir Kur’an-ı Kerim hiç değişmiyor da bizim tavırlarımız seneyi devriye olmadan niye değişiyor? Demek ki kerteriz olarak aldığımız karar referansımız İslam değil. Demek ki İslam değilse vehim! Vehimse, demek ki Hasan Paşa’nın değdi gibi cehennem kuyusunda boğulacağız.
Bir vehme bakalım mesela: “Zaman her konuda İslam’ı referans almak için uygun değil”
(Haşa) Ne zaman uygun olacak? Uygunluk dediğin tam olarak nasıl bir şey? Daha önce ne zaman uygun olmuştu?
Zamana göre, menfaatlere göre, güç dengelerine göre, uluslararası bilmem nelere göre davranmak başkasının vehimleriyle cehenneme yuvarlanmaktan başka bir şey değildir.
Devlet denge gözetmek zorunda!
Sana ne, devlet gözetsin. Sen hükümet misin, devlet başkanı mısın?
Hasan Paşa’yı rahmetle anıyoruz, Allah hepimize kıyamete kadar değişmeyecek sabit kerteriz olan İhsan nasip etsin diye dua ediyoruz.
